UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

charkać

Chronologizacja

1534, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. charkam
charkamy
2 os. charkasz
charkacie
3 os. charka
charkają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. charkałem
+(e)m charkał
charkałam
+(e)m charkała
charkałom
+(e)m charkało
charkaliśmy
+(e)śmy charkali
charkałyśmy
+(e)śmy charkały
2 os. charkałeś
+(e)ś charkał
charkałaś
+(e)ś charkała
charkałoś
+(e)ś charkało
charkaliście
+(e)ście charkali
charkałyście
+(e)ście charkały
3 os. charkał
charkała
charkało
charkali
charkały

bezosobnik: charkano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę charkał
będę charkać
będę charkała
będę charkać
będę charkało
będę charkać
będziemy charkali
będziemy charkać
będziemy charkały
będziemy charkać
2 os. będziesz charkał
będziesz charkać
będziesz charkała
będziesz charkać
będziesz charkało
będziesz charkać
będziecie charkali
będziecie charkać
będziecie charkały
będziecie charkać
3 os. będzie charkał
będzie charkać
będzie charkała
będzie charkać
będzie charkało
będzie charkać
będą charkali
będą charkać
będą charkały
będą charkać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. charkajmy
2 os. charkaj
charkajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. charkałbym
bym charkał
charkałabym
bym charkała
charkałobym
bym charkało
charkalibyśmy
byśmy charkali
charkałybyśmy
byśmy charkały
2 os. charkałbyś
byś charkał
charkałabyś
byś charkała
charkałobyś
byś charkało
charkalibyście
byście charkali
charkałybyście
byście charkały
3 os. charkałby
by charkał
charkałaby
by charkała
charkałoby
by charkało
charkaliby
by charkali
charkałyby
by charkały

bezosobnik: charkano by

bezokolicznik: charkać

imiesłów przysłówkowy współczesny: charkając

gerundium: charkanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. charkanie
charkania
D. charkania
charkań
C. charkaniu
charkaniom
B. charkanie
charkania
N. charkaniem
charkaniami
Ms. charkaniu
charkaniach
W. charkanie
charkania

imiesłów przymiotnikowy czynny: charkający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. charkający
charkający
charkający
charkające
charkająca
D. charkającego
charkającego
charkającego
charkającego
charkającej
C. charkającemu
charkającemu
charkającemu
charkającemu
charkającej
B. charkającego
charkającego
charkający
charkające
charkającą
N. charkającym
charkającym
charkającym
charkającym
charkającą
Ms. charkającym
charkającym
charkającym
charkającym
charkającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. charkający
charkający
charkające
charkające
D. charkających
charkających
charkających
charkających
C. charkającym
charkającym
charkającym
charkającym
B. charkających
charkających
charkających
charkające
N. charkającymi
charkającymi
charkającymi
charkającymi
Ms. charkających
charkających
charkających
charkających

odpowiednik aspektowy: charknąć

Pochodzenie

psł. *chr̥kati 'wydawać chrapliwe dźwięki'

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. chrząkać

Definicja

pot. 
wypuszczać z gardła powietrze w taki sposób, że słychać suchy, nieartykułowany dźwięk, a w ustach gromadzi się ślina

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Donia spluwała raz po raz charkając z głębi gardła gęstą flegmą.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980

Dziecko wesołe, bez gorączki, nie charka. Okaz zdrowia.

źródło: NKJP: Internet

[...] dlaczego Pan ostatnio ciągle tak charka? To choroba jakaś czy co?

źródło: Internet

2. pluć

Definicja

pot. 
głośno i nieelegancko pluć, odpluwając wydzielinę z gardła lub krtani

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pluć

Cytaty

Charkają, rzygają, ale zwykle sprzątają po sobie, żeby się nie narazić stróżom porządku.

źródło: NKJP: Menelski krąg, Dziennik Polski, 2008-09-20

Wbijają patyk w ziemię, a dookoła plują, charkają, liczą entliczek, pentliczek i ten, na kogo bęc, musi patyk wyrwać zębami, zębami, powtarza Jadzia, kto chciałby się tak bawić, w jej oczach błyska zgroza i coś jeszcze.

źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009

[...] Kulił się z zimna i od czasu do czasu potężnie charkał na chodnik, z głośnym gulgotaniem wytwarzając przedtem w ustach niezbędne podciśnienie.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Powrót do Breitenheide, 1998

Data ostatniej modyfikacji: 14.11.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj