UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dopędzać

Chronologizacja

XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopędzam	dopędzamy
2 os.	dopędzasz	dopędzacie
3 os.	dopędza	dopędzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopędzałem +(e)m dopędzał	dopędzałam +(e)m dopędzała	dopędzałom +(e)m dopędzało	dopędzaliśmy +(e)śmy dopędzali	dopędzałyśmy +(e)śmy dopędzały
2 os.	dopędzałeś +(e)ś dopędzał	dopędzałaś +(e)ś dopędzała	dopędzałoś +(e)ś dopędzało	dopędzaliście +(e)ście dopędzali	dopędzałyście +(e)ście dopędzały
3 os.	dopędzał	dopędzała	dopędzało	dopędzali	dopędzały

bezosobnik: dopędzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dopędzał będę dopędzać	będę dopędzała będę dopędzać	będę dopędzało będę dopędzać	będziemy dopędzali będziemy dopędzać	będziemy dopędzały będziemy dopędzać
2 os.	będziesz dopędzał będziesz dopędzać	będziesz dopędzała będziesz dopędzać	będziesz dopędzało będziesz dopędzać	będziecie dopędzali będziecie dopędzać	będziecie dopędzały będziecie dopędzać
3 os.	będzie dopędzał będzie dopędzać	będzie dopędzała będzie dopędzać	będzie dopędzało będzie dopędzać	będą dopędzali będą dopędzać	będą dopędzały będą dopędzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopędzajmy
2 os.	dopędzaj	dopędzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopędzałbym bym dopędzał	dopędzałabym bym dopędzała	dopędzałobym bym dopędzało	dopędzalibyśmy byśmy dopędzali	dopędzałybyśmy byśmy dopędzały
2 os.	dopędzałbyś byś dopędzał	dopędzałabyś byś dopędzała	dopędzałobyś byś dopędzało	dopędzalibyście byście dopędzali	dopędzałybyście byście dopędzały
3 os.	dopędzałby by dopędzał	dopędzałaby by dopędzała	dopędzałoby by dopędzało	dopędzaliby by dopędzali	dopędzałyby by dopędzały

bezosobnik: dopędzano by

bezokolicznik: dopędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dopędzając

gerundium: dopędzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopędzanie	dopędzania
D.	dopędzania	dopędzań
C.	dopędzaniu	dopędzaniom
B.	dopędzanie	dopędzania
N.	dopędzaniem	dopędzaniami
Ms.	dopędzaniu	dopędzaniach
W.	dopędzanie	dopędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dopędzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopędzający	dopędzający	dopędzający	dopędzające	dopędzająca
D.	dopędzającego	dopędzającego	dopędzającego	dopędzającego	dopędzającej
C.	dopędzającemu	dopędzającemu	dopędzającemu	dopędzającemu	dopędzającej
B.	dopędzającego	dopędzającego	dopędzający	dopędzające	dopędzającą
N.	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającą
Ms.	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopędzający	dopędzający	dopędzające	dopędzające
D.	dopędzających	dopędzających	dopędzających	dopędzających
C.	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym	dopędzającym
B.	dopędzających	dopędzających	dopędzających	dopędzające
N.	dopędzającymi	dopędzającymi	dopędzającymi	dopędzającymi
Ms.	dopędzających	dopędzających	dopędzających	dopędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopędzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopędzany	dopędzany	dopędzany	dopędzane	dopędzana
D.	dopędzanego	dopędzanego	dopędzanego	dopędzanego	dopędzanej
C.	dopędzanemu	dopędzanemu	dopędzanemu	dopędzanemu	dopędzanej
B.	dopędzanego	dopędzanego	dopędzany	dopędzane	dopędzaną
N.	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym	dopędzaną
Ms.	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopędzani	dopędzani	dopędzane	dopędzane
D.	dopędzanych	dopędzanych	dopędzanych	dopędzanych
C.	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym	dopędzanym
B.	dopędzanych	dopędzanych	dopędzanych	dopędzane
N.	dopędzanymi	dopędzanymi	dopędzanymi	dopędzanymi
Ms.	dopędzanych	dopędzanych	dopędzanych	dopędzanych

odpowiednik aspektowy: dopędzić

Pochodzenie

Zob. pędzić

1. jadących

Definicja

biegnąc, jadąc lub poruszając się szybko za jakąś osobą, zwierzęciem albo pojazdem, zrównywać się z nim

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

doganiać, dościgać

Połączenia

pojazd; gniady; deszcz, mgła dopędza
dopędzać samochód; zająca
dopędzać na drodze
ledwo dopędzać
doganiać, dopędzać

Cytaty

	Mała Bielska, mając dosyć miejsca w ostatnim rzędzie, poczęła uskakiwać w bok cztery kroki, tanecznie, po czym dopędzała biegiem siostrę Małgorzatę [...]. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006
	Było do przewidzenia, że grupa starszych i doświadczonych motocyklistów zacznie go dopędzać i mijać. źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: Złote dziecko, Gazeta Krakowska, 2007-08-04
	Doganiały ich strzały, dopędzali ich wojownicy. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954
	Widzi pani, doganiamy go. Z wyraźnym oburzeniem obserwowała, jak mój pojazd dopędza forda. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Składnia

dopędzać

KOGO/CO + (CZYM)

2. Europę

Definicja

dorównywać komuś lub czemuś, uważanemu za lepszego w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

doganiać, dościgać

Połączenia

dopędzać rówieśników; liderów; Europę, Zachód; cywilizację
dopędzać, wyprzedzać

Cytaty

	Bez słowa i bez chwili wytchnienia pracował po dziesięć godzin dziennie. W błyskawicznym tempie dopędzał i wyprzedzał systematycznie pracujących kolegów. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008
	To jest jedyna szansa, byśmy nie musieli dopędzać świata, lecz żebyśmy wydali pierwszy produkt, zgodny ze stosowanymi standardami, dzięki czemu nie będziemy musieli za trzy, cztery lata doganiać. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.12.1999 r.
	Brzesko również dopędza cywilizację i buduje magistrale na obrzeżach. źródło: NKJP: (X): Mieszczuchy poszukują zacisza, Dziennik Polski, 2004-03-03
	To dopędzanie Paryża czy Nowego Jorku, snobistyczne próby dotrzymania kroku prądom artystycznym, pojawiającym się na Zachodzie. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: Ze ściśniętym gardłem, Gazeta Wrocławska, 2002-12-06

Składnia

dopędzać

KOGO/CO

3. kogoś wybuch śmiechu

Definicja

dawać się słyszeć osobie oddalającej się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

doganiać

Cytaty

Tuż za drzwiami przystaje, czeka, nasłuchuje. Dopędza go kolejny wybuch śmiechu, damskich chichotów, baraniego rżenia mężczyzn.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

Wieczorem, kiedy jestem już w domu, dopędza mnie telefon, dzwoni pan rektor.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Składnia

dopędzać

KOGO

4. myśli

Definicja

książk.

próbować korzystać z czegoś, co jest trudno dostępne lub dostępne przez krótki czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Dusza pomknęła dalej, dopędzać nieuchwytne horyzonty, ścigać upragniony cel.

źródło: Internet: parafia.sidcom.pl

Składnia

dopędzać

5. bimber

Definicja

pot.

kończyć produkować domowym sposobem napój alkoholowy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Cytaty

Zastanawiam się, czy dopędzać jutro do litra, czy zostawić tak, jak jest, bo jednak pusta butelka wygląda trochę dziwnie.

źródło: Internet: wykop.pl

Data ostatniej modyfikacji: 11.01.2016