UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szczenię

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szczenię	szczenięta
D.	szczenięcia	szczeniąt
C.	szczenięciu	szczeniętom
B.	szczenię	szczenięta
N.	szczenięciem	szczeniętami
Ms.	szczenięciu	szczeniętach
W.	szczenię	szczenięta

Pochodzenie

psł. *ščenę (D. l.p. ščenęte) 'potomek psa (wilka, lisa)'

Rzeczownik z przyrostkiem *-ęt- od niezachowanego w językach słowiańskich podstawowego psł. *ščenъ 'młode zwierzę'.

1. psie

Definicja

młody pies

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	szczeniak
	hiperonimy:	młode

Połączenia

małe, młode; rasowe szczenię
szczenię rasy jakiejś
kocięta i szczenięta, psy i szczenięta, suka i szczenięta
matka, właściciele szczeniąt
kupić, mieć, przygarnąć, wziąć, znaleźć; oddać szczenię; urodzić; sprzedać/sprzedawać szczenięta

Cytaty

	Cena szczeniaka zaczyna się już od 3 tys. zł. To sporo, nawet jak na rasowe szczenię owczarka niemieckiego, ale hodowca daje gwarancję, że szczeniaki da się wyszkolić do służby w policji. źródło: NKJP: (rap): Czworonogi dla policji, Gazeta Krakowska, 2003-10-07
	Do hotelu przyjmowane są niemal wszystkie rasy psów. Wyjątkiem są owczarki kaukaskie, które mają opinię niebezpiecznych, oraz małe szczenięta. źródło: NKJP: Ferie bez psa, Gazeta Poznańska, 2003-01-16
	Wychudzoną i głodną sukę oraz dwoje szczeniąt znalazł [...] mieszkaniec Pabianic Leopold Albert. źródło: NKJP: (awu): Psy o głodzie pod Marzeninem: Dziennik Łódzki, 2006-09-11
	W oknie stoją klatki z kociętami i szczeniętami najrozmaitszych ras, bardzo osobliwych i pięknych. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977

2. wilcze

Definicja

młody osobnik zwierzęcia podobnego do psa albo z nim spokrewnionego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	szczeniak
	hiperonimy:	młode

Połączenia

wilcze szczenię

Cytaty

Martwe, wilcze szczenię znalazł wczoraj przy leśnej drodze w okolicach Nowej Wsi (gmina Łabowa) leśniczy Piotr Pasek.

źródło: NKJP: (SZEL): Odpadł z watahy, Dziennik Polski, 2006-07-21

„National Geographic” opublikował artykuł o bawiących się zwierzętach: na fotografiach małpy toczą kule ze śniegu, kruk toczy się po stoku, biały niedźwiedź kręci na wyciągniętej łapie oponę jak obręcz, bawią się szczenięta wilcze, koty dzikie i domowe, delfiny wykonują zbiorowe harce, żurawie i inne ptaki pięknie tańczą.

źródło: NKJP: Halina Dobrucka: Pomysły, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2001-12-01

Lisie gody przypadają na luty. Szczenięta pojawiają się po około 55 dniach.

źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Siwoduszka kuli niewarta, Dziennik Bałtycki, 1999-08-06

3. bezczelne

Definicja

pot. pejorat.

ktoś młody, kto swoim brakiem doświadczenia budzi lekceważenie mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:

szczeniak

Cytaty

Chodziłam za nim jako takie młodociane szczenię i miauczałam: panie profesorze, a jak to, a co, a jak to zrobić, a jak aktor dochodzi do roli?

źródło: NKJP: Elzbieta Podolska: Kobieta zwariowana, Gazeta Poznańska, 2005-03-04

[...] gdy wyprzedzi cię nieprzepisowo samochód [...], wszystko zależy od ciebie, co sobie pomyślisz. Trzeba sobie powiedzieć: może go głowa boli, może się mu coś pomyliło, może dopiero zaczyna jeździć, może to jakieś szczenię, które chce pokazać swojej dziewczynie, jak umie jeździć [...].

źródło: NKJP: Do kierowców, Dziennik Polski, 2000-09-09

„Pamiętam ich jako szczenięta! Strasznie się zmienili. Są... są...” - plątał się, nieszczęśliwy i rozgoryczony, nie mogąc znaleźć odpowiedniego określenia na swe rozczarowanie. Wreszcie dokończył [...]: „Są dorośli!”

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Data ostatniej modyfikacji: 30.11.2015