UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wypożyczyć

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pożyczyć

1. dać coś

Definicja

dać komuś coś na pewien czas, najczęściej za opłatą i pod warunkiem zwrotu przed upływem określonego terminu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pożyczyć

Połączenia

  • wypożyczyć filmowcom
  • wypożyczyć dzieło, eksponaty, film, kasetę, książkę, obrazy, taśmę; auto, jacht, kajak, łódkę, rower, samochód, samolot; łyżwy; sprzęt
  • wypożyczyć bezpłatnie, nieodpłatnie

Cytaty

Jakuci zgodzili się za pewną opłatą wypożyczyć świeże konie, zatrzymując w zastaw zmęczone wierzchowce podróżników.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996

W zorganizowaniu wyprawy pomógł im także sklep Rove, który wypożyczył im sprzęt, narzędzia i zaopatrzył w stroje.

źródło: NKJP: (JaGA): Rowerami do Paryża, Nowiny Raciborskie, 2008-07-08

Jedna z firm wypożyczyła bezpłatnie na festiwal duży samochód [...].

źródło: NKJP: Edyta Gietka: Towarzystwa Wzajemnej Akceptacji, Polityka, 2007-02-24

Dyrektor Muzeum Górniczego w Zabrzu, Tadeusz Loster obiecał, że nieodpłatnie wypożyczy na wystawę swoje prywatne zbiory związane z powstaniem styczniowym.

źródło: NKJP: (syp): Muzealne remanenty, Dziennik Polski, 2002-02-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczę
 wypożyczymy
2 os. wypożyczysz
 wypożyczycie
3 os. wypożyczy
 wypożyczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłem
+(e)m wypożyczył
 wypożyczyłam
+(e)m wypożyczyła
 wypożyczyłom
+(e)m wypożyczyło
 wypożyczyliśmy
+(e)śmy wypożyczyli
 wypożyczyłyśmy
+(e)śmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłeś
+(e)ś wypożyczył
 wypożyczyłaś
+(e)ś wypożyczyła
 wypożyczyłoś
+(e)ś wypożyczyło
 wypożyczyliście
+(e)ście wypożyczyli
 wypożyczyłyście
+(e)ście wypożyczyły
3 os. wypożyczył
 wypożyczyła
 wypożyczyło
 wypożyczyli
 wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczmy
2 os. wypożycz
 wypożyczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłbym
bym wypożyczył
 wypożyczyłabym
bym wypożyczyła
 wypożyczyłobym
bym wypożyczyło
 wypożyczylibyśmy
byśmy wypożyczyli
 wypożyczyłybyśmy
byśmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłbyś
byś wypożyczył
 wypożyczyłabyś
byś wypożyczyła
 wypożyczyłobyś
byś wypożyczyło
 wypożyczylibyście
byście wypożyczyli
 wypożyczyłybyście
byście wypożyczyły
3 os. wypożyczyłby
by wypożyczył
 wypożyczyłaby
by wypożyczyła
 wypożyczyłoby
by wypożyczyło
 wypożyczyliby
by wypożyczyli
 wypożyczyłyby
by wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono by

bezokolicznik: wypożyczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypożyczywszy

gerundium: wypożyczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypożyczony

odpowiednik aspektowy: wypożyczać

Składnia

bez ograniczeń + wypożyczyć +
(KOMU) + CO
bez ograniczeń + wypożyczyć +
(KOMU) + CO + (na CO)

2. wziąć coś

Definicja

wziąć coś na pewien czas, najczęściej za opłatą i pod warunkiem zwrotu przed upływem określonego terminu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pożyczyć

Połączenia

  • czytelnicy wypożyczyli
  • wypożyczyć dzieło, eksponaty, film, kasetę, książkę, obrazy, taśmę; auto, jacht, kajak, łódkę, rower, samochód, samolot; łyżwy; sprzęt
  • wypożyczyć na jakiś okres, na rok
  • wypożyczyć w bibliotece
  • wypożyczyć z biblioteki, z galerii, z muzeum, z teatru; wypożyczyć ze zbiorów
  • móc wypożyczyć
  • kupić lub wypożyczyć
  • możliwość; okres wypożyczenia

Cytaty

Jedziemy na wycieczkę. Ale najpierw musimy wypożyczyć auto.

źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

Dzielnie spisał się też gajowy, a niemałą w tym rolę odegrała strzelba, którą tata Łukasza wypożyczył od znajomego leśniczego.

źródło: NKJP: Nikt się nie bał taty - wilka, Dziennik Polski, 2003-06-09

Wiele mebli, obrazów i rzeźb kupowano w antykwariatach, niektóre przedmioty były specjalnie zamawiane u współczesnych artystów, a niektóre dzieła sztuki wypożyczono z magazynów Muzeum Narodowego.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Do kościoła przybyli wypożyczoną w Sopocie karetą, wybitą wewnątrz białym jedwabiem.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Rozważna i romantyczna, Polityka, 2006-08-26

Maszyną wypożyczoną na akcję miał być niewielki, wielofunkcyjny samolot rolniczy, mogący służyć tak do oprysków pól, jak i do walki z pożarami lasów.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczę
 wypożyczymy
2 os. wypożyczysz
 wypożyczycie
3 os. wypożyczy
 wypożyczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłem
+(e)m wypożyczył
 wypożyczyłam
+(e)m wypożyczyła
 wypożyczyłom
+(e)m wypożyczyło
 wypożyczyliśmy
+(e)śmy wypożyczyli
 wypożyczyłyśmy
+(e)śmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłeś
+(e)ś wypożyczył
 wypożyczyłaś
+(e)ś wypożyczyła
 wypożyczyłoś
+(e)ś wypożyczyło
 wypożyczyliście
+(e)ście wypożyczyli
 wypożyczyłyście
+(e)ście wypożyczyły
3 os. wypożyczył
 wypożyczyła
 wypożyczyło
 wypożyczyli
 wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczmy
2 os. wypożycz
 wypożyczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłbym
bym wypożyczył
 wypożyczyłabym
bym wypożyczyła
 wypożyczyłobym
bym wypożyczyło
 wypożyczylibyśmy
byśmy wypożyczyli
 wypożyczyłybyśmy
byśmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłbyś
byś wypożyczył
 wypożyczyłabyś
byś wypożyczyła
 wypożyczyłobyś
byś wypożyczyło
 wypożyczylibyście
byście wypożyczyli
 wypożyczyłybyście
byście wypożyczyły
3 os. wypożyczyłby
by wypożyczył
 wypożyczyłaby
by wypożyczyła
 wypożyczyłoby
by wypożyczyło
 wypożyczyliby
by wypożyczyli
 wypożyczyłyby
by wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono by

bezokolicznik: wypożyczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypożyczywszy

gerundium: wypożyczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypożyczony

odpowiednik aspektowy: wypożyczać

Składnia

bez ograniczeń + wypożyczyć +
CO + (od KOGO) + (na CO)
bez ograniczeń + wypożyczyć +
CO + (SKĄD) + (na CO)
bez ograniczeń + wypożyczyć +
CO + (GDZIE) + (na CO)

3. wynająć kogoś

Definicja

wynająć do jakiejś pracy i na określony czas kogoś, kto jest na stałe zatrudniony gdzie indziej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wynająć

Połączenia

  • klub wypożyczył; Legia, Wisła... wypożyczyła
  • wypożyczyć graczy, piłkarzy, zawodników
  • wypożyczyć do klubu; do Cracovii, do Hutnika, do Legii...
  • wypożyczyć z Cracovii, z Górnika Zabrze, z Legii...
  • chcieć wypożyczyć
  • wynajęty lub wypożyczony

Cytaty

Nową siłą jesienią stała się szczecińska Pogoń. Już na początku roku wzmocniona Dariuszem Gęsiorem z Widzewa, w lecie dokupiła bądź wypożyczyła graczy Wisły [...].

źródło: NKJP: Nie tacy drodzy, Dziennik Polski, 2000-12-22

Ze Stali został wypożyczony do Pogoni Prudnik, gdzie walczył na pozycji pomocnika o wejście do II ligi i zebrał dobre recenzje.

źródło: NKJP: (ma.w): Stalowy Stefan, Nowiny Raciborskie, 2005-01-04

Leasing kadrowy polega na tym, że przedsiębiorstwo w przypadku krótkotrwałego zapotrzebowania na personel może skorzystać z wypożyczenia pracowników z innych przedsiębiorstw za określone, uzgodnione wcześniej honorarium.

źródło: NKJP: Bogusław Kaczmarek: Współdziałanie przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczę
 wypożyczymy
2 os. wypożyczysz
 wypożyczycie
3 os. wypożyczy
 wypożyczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłem
+(e)m wypożyczył
 wypożyczyłam
+(e)m wypożyczyła
 wypożyczyłom
+(e)m wypożyczyło
 wypożyczyliśmy
+(e)śmy wypożyczyli
 wypożyczyłyśmy
+(e)śmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłeś
+(e)ś wypożyczył
 wypożyczyłaś
+(e)ś wypożyczyła
 wypożyczyłoś
+(e)ś wypożyczyło
 wypożyczyliście
+(e)ście wypożyczyli
 wypożyczyłyście
+(e)ście wypożyczyły
3 os. wypożyczył
 wypożyczyła
 wypożyczyło
 wypożyczyli
 wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypożyczmy
2 os. wypożycz
 wypożyczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypożyczyłbym
bym wypożyczył
 wypożyczyłabym
bym wypożyczyła
 wypożyczyłobym
bym wypożyczyło
 wypożyczylibyśmy
byśmy wypożyczyli
 wypożyczyłybyśmy
byśmy wypożyczyły
2 os. wypożyczyłbyś
byś wypożyczył
 wypożyczyłabyś
byś wypożyczyła
 wypożyczyłobyś
byś wypożyczyło
 wypożyczylibyście
byście wypożyczyli
 wypożyczyłybyście
byście wypożyczyły
3 os. wypożyczyłby
by wypożyczył
 wypożyczyłaby
by wypożyczyła
 wypożyczyłoby
by wypożyczyło
 wypożyczyliby
by wypożyczyli
 wypożyczyłyby
by wypożyczyły

bezosobnik: wypożyczono by

bezokolicznik: wypożyczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypożyczywszy

gerundium: wypożyczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypożyczony

odpowiednik aspektowy: wypożyczać

Składnia

bez ograniczeń + wypożyczyć +
KOGO + (SKĄD) + (do CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN