UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

maszkaron

Chronologizacja

1853, SJPDor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. maszkaron
maszkarony
D. maszkarona
maszkaronów
C. maszkaronowi
maszkaronom
B. maszkarona
maszkaron
maszkarony
N. maszkaronem
maszkaronami
Ms. maszkaronie
maszkaronach
W. maszkaronie
maszkarony

Pochodzenie

fr. mascaron

z wł. mascherone

1.a postać

Definicja

głowa ludzka lub zwierzęca o zdeformowanych rysach albo postać mająca taką głowę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Cytaty

Przyszłego artystę od maleńkości intrygowały światy zasiedlone przez nierealne kreatury. Stymulacja wyobraźni spowodowała, że Di Genova zaczął rysować maszkarony i poczwary, które od tego momentu stały się jego ulubionym tematem.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: Nocne motyle: Dusza lodówki, Esensja, 03 (LXXV), 2008

Mimo że do wyjazdu były jeszcze dwa tygodnie, od kilku dni zastanawiał się nad upominkiem dla Anny, zakupił całą kolekcję maszkaronów, największe, jakie były.

źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981

W czwartek [...] dzieciaki wyczarowały ze starych szmatek przedziwnej urody maszkarony i baby jagi.

źródło: NKJP: Ferie w Chomętowie, Nakielski Czas, 2004-08-18

1.b motyw dekoracyjny

Definicja

szt. 
motyw dekoracyjny w kształcie stylizowanej głowy ludzkiej lub zwierzęcej o zdeformowanych rysach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  maszkara

Cytaty

Katedra na zewnątrz ozdobiona jest rzeźbami, pilastrami, maszkaronami i zewnętrzne jej mury noszą ślady wpływów bizantyńskich.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977

Z pół setki ludzi mogłoby się pojawić nie zauważonych przez nikogo wśród owej podniebnej plątaniny wieżyczek, budek, kominów, wywietrzników, gargulców i maszkaronów.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Podobno Mediolan też ma Dworzec Centralny, w kształcie ogromnego sarkofagu, z którego ścian kamienne maszkarony wytrzeszczają oczy i szczerzą kły.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Sny i kamienie, 1999

2. brzydactwo

Definicja

pot. 
osoba, zwierzę lub przedmiot o brzydkim wyglądzie, do których mówiący ma negatywny stosunek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzydactwo, maszkara

Cytaty

[...] znając ich metody, podstawiliby mi ładną dziewczynę, a nie takiego maszkarona na opuchniętych, słoniowych nogach.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Mój przyjaciel zdrajca, 2004

Za dziesięć lat przemieni się w złośliwego maszkarona, tak że przy ponownym spotkaniu pogratulujesz sobie, że się z nią nie związałeś.

źródło: NKJP: Magda Parus: Wilcze dziedzictwo: Przeznaczona, Esensja nr 10 (LXXXII), 2008

Mam propozycję, żeby listę rozszerzyć o jeszcze jednego agresora - ratlerka. Ten wyłupiastooki maszkaron ugryzł mnie kiedyś w kostkę, przerwał jakąś żyłkę i krew tryskała pod sufit.

źródło: NKJP: Psu na budę, Dziennik Polski, 1998-07-10

Taki ładny ryneczek, a postawili tam dwa maszkarony symbolizujące popcorn i colę.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj