UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozlecieć się

Chronologizacja

1543, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozlecę się	rozlecimy się
2 os.	rozlecisz się	rozlecicie się
3 os.	rozleci się	rozlecą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozleciałem się +(e)m się rozleciał	rozleciałam się +(e)m się rozleciała	rozleciałom się +(e)m się rozleciało	rozlecieliśmy się +(e)śmy się rozlecieli	rozleciałyśmy się +(e)śmy się rozleciały
2 os.	rozleciałeś się +(e)ś się rozleciał	rozleciałaś się +(e)ś się rozleciała	rozleciałoś się +(e)ś się rozleciało	rozlecieliście się +(e)ście się rozlecieli	rozleciałyście się +(e)ście się rozleciały
3 os.	rozleciał się	rozleciała się	rozleciało się	rozlecieli się	rozleciały się

bezosobnik: rozleciano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozlećmy się
2 os.	rozleć się	rozlećcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozleciałbym się bym się rozleciał	rozleciałabym się bym się rozleciała	rozleciałobym się bym się rozleciało	rozlecielibyśmy się byśmy się rozlecieli	rozleciałybyśmy się byśmy się rozleciały
2 os.	rozleciałbyś się byś się rozleciał	rozleciałabyś się byś się rozleciała	rozleciałobyś się byś się rozleciało	rozlecielibyście się byście się rozlecieli	rozleciałybyście się byście się rozleciały
3 os.	rozleciałby się by się rozleciał	rozleciałaby się by się rozleciała	rozleciałoby się by się rozleciało	rozlecieliby się by się rozlecieli	rozleciałyby się by się rozleciały

bezosobnik: rozleciano by się

bezokolicznik: rozlecieć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozleciawszy się

gerundium: rozlecenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozlecenie się	rozlecenia się
D.	rozlecenia się	rozleceń się
C.	rozleceniu się	rozleceniom się
B.	rozlecenie się	rozlecenia się
N.	rozleceniem się	rozleceniami się
Ms.	rozleceniu się	rozleceniach się
W.	rozlecenie się	rozlecenia się

odpowiednik aspektowy: rozlatywać się

Pochodzenie

Zob. lecieć

1. na skrzydłach

Definicja

o wielu ptakach, owadach, samolotach: przestać stanowić zwartą grupę, poleciawszy w różne strony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Trzy ptaki spadły z nieba, trzy razy okrążyły mężczyzn, szybując może o łokieć nad ich głowami, by rozlecieć się w trzy strony świata.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

[...] samoloty wysłano, ale te rozleciały się we wszystkich kierunkach prócz tego, który skierowałby je prosto do atakowanych obiektów.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

rozlecieć się

GDZIE

2. po podłodze

Definicja

pot.

przestać stanowić zwartą grupę, przemieściwszy się w różne miejsca

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozproszyć się
	antonimy:	zlecieć się

Cytaty

Te dziewczyny się zaraz rozleciały ze strachu. Nie wiadomo gdzie.

źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Donosy rzeczywistości, 1973

[...] okazało się, że już była godzina policyjna. W różnych kierunkach się rozlecieli, ilu załapano czy zabito, nie wiem, nie umiem powiedzieć.

źródło: Zbigniew Grap „Kajtek, Archiwum Historii Mówionej (1944.pl)

3. budynek

Definicja

rozdzielić się na części, uległszy zniszczeniu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozpaść się

Cytaty

	Wiatr wyje, wali w ściany, łomocze w dach. Wydaje się, że budynek zaraz rozleci się na kawałki [...]. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008
	Upadłem na krawędź łóżka, po drodze trzasnąłem kolanem o poręcz krzesła, które rozleciało się na kawałki. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego, 1997
	W jednym ze skoków treningowych przyhamowałem dosyć ostro i moje buty rozleciały się. Urwała się zelówka! źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: On był pierwszy, Gazeta Krakowska, 2006-03-01
	Straszliwy morski sztorm, rzucający ich statkiem niby marną łupinką, sprawił, że łajba rozleciała się w drzazgi, oni zaś ocaleli jako jedyni z całej załogi, kurczowo chwyciwszy się jakiejś deski. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

4. małżeństwo

Definicja

pot.

przestać stanowić parę lub grupę osób połączonych więzią emocjonalną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozpaść się

Cytaty

Ludzie, którym się rozleciały małżeństwa, wchodząc w nowe związki starają się o zweryfikowanie swojego małżeństwa sakramentalnego.

źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Zajrzeć pod pianę, Polityka, 2009-07-18

[...] życie na walizkach i nieustające podróże między Warszawą a Hamburgiem. [...] Ta sytuacja trwała rok. Aż w końcu doszli do wniosku, że muszą zmienić coś w swoim życiu. Wóz albo przewóz, jak to mówią. Bo inaczej ich związek się rozleci.

źródło: NKJP: (KAROL): Komisarz się żeni, Gazeta Poznańska, 2006-03-04

[...] kiedy rozmawiałam z nim we wrześniu, mówił mi, że album nagrywał w kręgu przyjaciół i w związku z tym bał się, że przyjaźnie mogą się rozlecieć z powodu pieniędzy...

źródło: NKJP: W zgodzie z samą sobą, Dziennik Polski, 2000-05-20

5. firma

Definicja

pot.

przestać istnieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Cytaty

Często spotykamy się z ludźmi już dorosłymi, którzy są bezrobotni albo wiedzą, że ich firma lada moment się rozleci. Chętnie by podjęli działalność na własną rękę [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.04.2002

Mam 35 lat pracy w cukrowni, co będzie jak ten zakład się rozleci, mam rodzinę i dzieci na utrzymaniu.

źródło: NKJP: Bartosz Nawrocki: Strajk w Cukrowni Witaszyce?, Gazeta Poznańska, 2001-08-10

Gdy osiem lat temu rozleciał się Związek Radziecki, firmy odzieżowe popadły w poważne tarapaty.

źródło: NKJP: Marek Magierowski: Kondycja gospodarki fińskiej coraz mniej zależy od handlu ze wschodnim sąsiadem, Gazeta Wyborcza, 1999-01-13

Data ostatniej modyfikacji: 07.10.2018