Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozlatuję się |
rozlatujemy się |
|||
| 2 os. |
rozlatujesz się |
rozlatujecie się |
|||
| 3 os. |
rozlatuje się |
rozlatują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozlatywałem się +(e)m się rozlatywał |
rozlatywałam się +(e)m się rozlatywała |
rozlatywałom się +(e)m się rozlatywało |
rozlatywaliśmy się +(e)śmy się rozlatywali |
rozlatywałyśmy się +(e)śmy się rozlatywały |
| 2 os. |
rozlatywałeś się +(e)ś się rozlatywał |
rozlatywałaś się +(e)ś się rozlatywała |
rozlatywałoś się +(e)ś się rozlatywało |
rozlatywaliście się +(e)ście się rozlatywali |
rozlatywałyście się +(e)ście się rozlatywały |
| 3 os. |
rozlatywał się |
rozlatywała się |
rozlatywało się |
rozlatywali się |
rozlatywały się |
bezosobnik: rozlatywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się rozlatywał będę się rozlatywać |
będę się rozlatywała będę się rozlatywać |
będę się rozlatywało będę się rozlatywać |
będziemy się rozlatywali będziemy się rozlatywać |
będziemy się rozlatywały będziemy się rozlatywać |
| 2 os. |
będziesz się rozlatywał będziesz się rozlatywać |
będziesz się rozlatywała będziesz się rozlatywać |
będziesz się rozlatywało będziesz się rozlatywać |
będziecie się rozlatywali będziecie się rozlatywać |
będziecie się rozlatywały będziecie się rozlatywać |
| 3 os. |
będzie się rozlatywał będzie się rozlatywać |
będzie się rozlatywała będzie się rozlatywać |
będzie się rozlatywało będzie się rozlatywać |
będą się rozlatywali będą się rozlatywać |
będą się rozlatywały będą się rozlatywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozlatujmy się |
|
| 2 os. |
rozlatuj się |
rozlatujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozlatywałbym się bym się rozlatywał |
rozlatywałabym się bym się rozlatywała |
rozlatywałobym się bym się rozlatywało |
rozlatywalibyśmy się byśmy się rozlatywali |
rozlatywałybyśmy się byśmy się rozlatywały |
| 2 os. |
rozlatywałbyś się byś się rozlatywał |
rozlatywałabyś się byś się rozlatywała |
rozlatywałobyś się byś się rozlatywało |
rozlatywalibyście się byście się rozlatywali |
rozlatywałybyście się byście się rozlatywały |
| 3 os. |
rozlatywałby się by się rozlatywał |
rozlatywałaby się by się rozlatywała |
rozlatywałoby się by się rozlatywało |
rozlatywaliby się by się rozlatywali |
rozlatywałyby się by się rozlatywały |
bezosobnik: rozlatywano by się
bezokolicznik: rozlatywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozlatując się
gerundium: rozlatywanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozlatywanie się |
rozlatywania się |
| D. | rozlatywania się |
rozlatywań się |
| C. | rozlatywaniu się |
rozlatywaniom się |
| B. | rozlatywanie się |
rozlatywania się |
| N. | rozlatywaniem się |
rozlatywaniami się |
| Ms. | rozlatywaniu się |
rozlatywaniach się |
| W. | rozlatywanie się |
rozlatywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozlatujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozlatujący się |
rozlatujący się |
rozlatujący się |
rozlatujące się |
rozlatująca się |
| D. | rozlatującego się |
rozlatującego się |
rozlatującego się |
rozlatującego się |
rozlatującej się |
| C. | rozlatującemu się |
rozlatującemu się |
rozlatującemu się |
rozlatującemu się |
rozlatującej się |
| B. | rozlatującego się |
rozlatującego się |
rozlatujący się |
rozlatujące się |
rozlatującą się |
| N. | rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującą się |
| Ms. | rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozlatujący się |
rozlatujący się |
rozlatujące się |
rozlatujące się |
| D. | rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujących się |
| C. | rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
rozlatującym się |
| B. | rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujące się |
| N. | rozlatującymi się |
rozlatującymi się |
rozlatującymi się |
rozlatującymi się |
| Ms. | rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujących się |
rozlatujących się |
odpowiednik aspektowy: rozlecieć się
Pochodzenie
Zob. latać
1. na skrzydłach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Cytaty
|
Czasem przemknie jakieś auto, mieszkanka ulicy Żeromskiego otwiera okiennice i dziesiątki gołębi rozlatują się po ogrodzie. źródło: NKJP: Pe: Dzielnica ostatnich słoneczników, Wieczór Wybrzeża, 1998-10-09 |
|
|
Być może, na zwiększenie liczebności tych motyli sówkowatych wpłynęła coraz większa powierzchnia ugorowanych, nie zaorywanych pól, na których owady te, nie niepokojone orką czy bronowaniem, znajdują doskonałe warunki do rozwoju, a potem rozlatują się po polach uprawnych. źródło: NKJP: Kłopoty z rolnicami, Dziennik Polski, 2003-03-19 |
|
|
Tatarzy podeszli pod bramy, zrzucił z murów kilkanaście uli pełnych pszczół, które rozlatując się z roztrzaskanych upadkiem uli opadły napastników, powodując ich ucieczkę. źródło: NKJP: Władysław Chrzanowski: Herbarz SAS, Relaks i Kolekcjoner Polski. 1988 |
Składnia
|
+ | rozlatywać się | + |
(GDZIE)
|
2. po podłodze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Cytaty
|
Zobacz [...], jak po świecie ludzie się rozlatują i jak szybko można się odnaleźć, wystarczy trochę dobrych chęci. źródło: Internet: nk.pl |
|
|
Kupiec miał pecha - w czasie lotu wypuścił skrzynkę z rąk, która otworzyła się, a cała jej zawartość wysypała się, rozlatując się na wszystkie strony. źródło: Internet: zakon-ac.info |
3. budynek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpadać się |
Cytaty
|
W zimowy mroźny ranek, gdy zabiera się sprzed drzwi mieszkania mleko dostarczone przez roznosiciela, często butelka rozlatuje się w ręce. Woda zawarta w mleku zamarzła i rozsadziła ją. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988 |
|
|
Z grubsza biorąc, to podziemna rura, w której fizycy rozpędzają drobiny materii do ogromnych prędkości. W pewnym momencie zderzają je ze sobą i patrzą, jak te cząstki rozlatują się na elementy składowe. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002 |
|
|
[...] rozlatujące się we wszystkie strony kawałki wagonów unoszą ze sobą energię kinetyczną swego ruchu i zmagazynowaną w nich energię sprężystą. źródło: NKJP: Łukasz Turski: Fizyk ogląda TV, Wiedza i Życie, |
|
|
W środku wsi, naprzeciwko szkoły stoi rozlatująca się rudera. źródło: NKJP: js: Szpetna ruina, Dziennik Zachodni, 2004-11-10 |
|
|
- Zdarza się, że podrabiane buty rozlatują się po 2 tygodniach [...]. źródło: NKJP: T. Ch.: Podróbki kuszą klienta, Dziennik Bałtycki, 1998-08-22 |
Składnia
|
+ | rozlatywać się | + |
(na CO)
|
4. małżeństwo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozpadać się |
Cytaty
|
W tamtym czasie ostatecznie rozlatywało się moje małżeństwo z Konstancją i łatwo się rozczulałem nad sobą. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002 |
|
|
Jego ślub z drugą żoną, tancerką, zmienia się w wielki, publiczny festyn - pierwsze małżeństwo rozpadło się, bo jego wybranka nie chciała mieć dzieci. Drugie też po jakimś czasie się rozlatuje. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Wszystko przez ten Śląsk, Polityka, 2009-02-14 |
|
|
Trzech mężczyzn relacjonuje swój związek z jedną i tą samą kobietą. Pierwszy to mąż Amandy, który właśnie się z nią rozwodzi, a jego opowieść to relacja składana adwokatowi. Drugi wyciągnął Amandę z rozlatującego się już małżeństwa i przebył z nią następnych parę lat. źródło: NKJP: Anka Kowalska: Żyć, nie umierać, Gazeta Wyborcza, 1998-10-16 |
5. firma
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
Cytaty
|
Zakład się rozlatuje. Mają powstać jakieś spółki. źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995 |
|
|
Zawsze w spółce jedni zyskują, inni tracą. Na tym polega „cud” spółek. Zawsze. I dlatego każda spółka po czasie się rozlatuje. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Pracowałem wówczas [...] w przedsiębiorstwie, dzięki któremu ta rozlatująca się huta w ogóle jeszcze egzystowała - w Hutniczym Przedsiębiorstwie Remontowym [...]. źródło: NKJP: Andrzej Słota: 13 grudnia na martenowskiej, Dziennik Polski, 2008-01-10 |
|
|
Na początku w kole teatralnym udzielało się kilkadziesiąt osób. [...] Później grupa zaczęła się rozlatywać. Po jakimś czasie zajęła się nami instruktorka [...] i znów zaczęliśmy się spotykać. źródło: NKJP: (ASK): Czas wyrosnąć z piaskownicy, Dziennik Łódzki, 2005-03-25 |