UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

atak

Chronologizacja

2 połowa XVII w., KorBa

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	atak	ataki
D.	ataku	ataków
C.	atakowi	atakom
B.	atak	ataki
N.	atakiem	atakami
Ms.	ataku	atakach
W.	ataku	ataki

Pochodzenie

fr. attaque

Fr. attaque od fr.# czasownika attaquer 'atakować, nacierać, szturmować'.

1. na przechodnia

Definicja

gwałtowne użycie siły z zamiarem zrobienia krzywdy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

antonimy:

obrona

Połączenia

atak samobójczy, terrorystyczny; rasistowski
atak terrorystów; rekina
atak nożem
atak na dziewczynę, na kobietę, na funkcjonariusza, na kibica, na policjanta, na świadka; na azylantów, na cudzoziemców; na pociąg, na sklep, na szkołę; ataki na ludzi
ataki i zamachy
ofiara ataku
atak nastąpił
ponowić atak; odeprzeć/odpierać ataki

Cytaty

	42- i 46-latek podejrzewani o okrutny atak na kobietę i mężczyznę zostali zatrzymani przez skarżyskich policjantów i tymczasowo aresztowani. źródło: NKJP: minos: Okrutny atak ogniem, Echo Dnia, 2007-01-13
	Podczas poprzedzającego atak na policjanta zatrzymania w stanie nietrzeźwości Zbigniew L. zachowywał się agresywnie wobec funkcjonariuszy. źródło: NKJP: I.Koba: Zaatakował policjanta, ygodnik Ciechanowski, 2006-06-15
	6 Pakistańczyków zginęło wczoraj w ataku na szkołę dla dzieci zagranicznych misjonarzy niedaleko Islamabadu. źródło: NKJP: None: Świat, Dziennik Polski, 2002-08-06
	„Nigdy Więcej” każde zajście, w których uczestniczą mniejszości, traktuje jako atak rasistowski. źródło: NKJP: Internet
	Wydało mu się, że w następnym mgnieniu oka musi nastąpić atak rekina. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967

Składnia

	+	atak	+	(KOGO/CZEGO) + (na KOGO/CO)
	+	atak	+	(CZYM)

2. na wojnie

Definicja

rozpoczęcie działań zbrojnych mających na celu pokonanie wroga

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napad, uderzenie
	antonimy:	obrona

Połączenia

nieudany; błyskawiczny, brawurowy, natychmiastowy; niespodziewany; frontalny, koncentryczny, pozorowany, skoordynowany atak; atak oskrzydlający, prewencyjny, wyprzedzający; artyleryjski, atomowy, bombowy, chemiczny, gazowy, jądrowy, nuklearny, pancerny, powietrzny, rakietowy, torpedowy; izraelski, japoński, niemiecki, sowiecki, turecki
atak nieprzyjaciela, wroga; Hitlera; aliantów, Niemców, Tatarów; husarii, kawalerii, piechoty, wojsk jugosłowiańskich, niemieckich, rosyjskich...
atak bombami, pociskami
atak na Afganistan, na Amerykę, na Francję, na Irak, na Iran, na Jugosławię, na Kuwejt, na Bagdad, na Osetię, na Rosję, na Serbię; na Berlin, na Grozny, na Moskwę, na Pearl Harbor
ataki i kontrataki
plan ataku
atak nastąpił, załamał się
planować, ponowić, poprowadzić; powstrzymać atak; odeprzeć/odpierać ataki

Cytaty

	Siły zbrojne Teheranu zareagowałyby „niezwykle ostro” na ewentualny atak izraelski na irańskie instalacje jądrowe. źródło: NKJP: Eli Barbur: Wojna na słowa, Dziennik Polski, 1998-09-29
	Natarcie załamuje się wobec przewagi wroga. Ostatni, nieudany atak Powstańcy podejmują 2 września. źródło: NKJP: Internet
	Republikański kandydat na prezydenta Robert Dole wyraził nadzieję, że wtorkowy atak rakietowy jest początkiem zdecydowanych działań, jakie USA podejmą dla „ograniczenia potęgi Saddama”. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Latanie w stratosferze, Gazeta Wyborcza, 1996-09-04
	Atak załamał się na świetnie zamaskowanych rowach fortyfikacyjnych przeciwnika. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002
	Mieli osłonić uciekających i w miarę możności powstrzymać atak Rzymian. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Składnia

	+	atak	+	(KOGO) + (na KOGO/CO)
	+	atak	+	(CZYM)

3. choroby

Definicja

nagłe pojawienie się zjawiska ocenianego jako szkodliwe lub w danej sytuacji niepożądane

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

gwałtowny, nagły, niespodziewany, ostry atak; niekontrolowane ataki; ataki epileptyczne
atak zimy; apopleksji, astmy, bólu, choroby, duszności, epilepsji, febry, kaszlu, malarii, migreny, padaczki, wirusa, wymiotów; depresji, furii, histerii, paniki, płaczu, szału, śmiechu, złości
atak nastąpił
dostać/dostawać ataku
mieć atak

Cytaty

	Strażnik więzienny w ataku szału ostrzelał z broni maszynowej samochód. źródło: NKJP: Adk: Połączeni w smutku, Nowiny Raciborskie, 2007-04-03
	Uciekałem jak najdalej [...], żeby się nie narażać na nagły, spazmatyczny atak duszności i równie spazmatyczny atak lęku. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005
	Antek dostał ataku śmiechu, przypominając sobie Heńka nieprzytomnego, leżącego w błocie obok pustej butelki wina. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006
	Synoptycy zapowiadają ponowny atak zimy w połowie bieżącego tygodnia. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Zerowa widocznośc, karambol w oparach mgły, 20 aut w kolizji pod Płońskiem, Tygodnik Ciechanowski, 2003-02-11
	Najtrudniejsze do kontrolowania zmiany, jakie powodują anaboliki, zachodzą w psychice. Używająca ich osoba ma częste, niekontrolowane ataki niczym niesprowokowanej agresji. źródło: NKJP: Umięśniony kark to nie zawsze „piękno”, Metropol, 2001

Składnia

atak

CZEGO

4. serca

Definicja

nagłe zaburzenie pracy jakiegoś narządu stanowiące zagrożenie dla życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Połączenia

atak sercowy
atak serca, woreczka żółciowego, wyrostka robaczkowego
dostać/dostawać ataku
mieć atak

Cytaty

Wezwany lekarz stwierdził atak wyrostka robaczkowego.

źródło: NKJP: None: Pechowy wyrostek, Dziennik Polski, 2002-09-11

W Tatrach jeden turysta zszedł na atak serca, a taternik odpadł od Mnicha.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Upozorował ostry atak woreczka żółciowego, z którym już wcześniej miewał kłopoty

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Składnia

atak

CZEGO

5. krytyka

Definicja

wyjątkowo gwałtowna, intensywna krytyka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

napad, napaść I

Połączenia

brutalny, frontalny, ostry, wściekły, zmasowany atak; atak personalny; bezpardonowe, zaciekłe, zajadłe ataki; ataki prasowe, słowne
ataki prasy
ataki przeciw Kościołowi
atak na księży, na polityków; na Kościół, na lewicę, na opozycję, na rząd; na Cimoszewicza, na Wałęsę; na prywatyzację
ataki i oskarżenia
obiekt ataku
atak nastąpił
odeprzeć/odpierać ataki

Cytaty

	Totalna krytyka i atak na rząd wymagają pewnej riposty. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.02.2001
	Nie odpowiadałem na ataki prasowe, gdyż wiedziałem, że to jest bezcelowe. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002
	Recenzowałam kiedyś jej książkę, taki wściekły atak na służbę zdrowia z punktu widzenia pacjenta. źródło: NKJP: Anna Bojarska: Siostry B., 1996
	Ojciec mój [...] odpierał ataki najbardziej zagorzałych krytyków. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Rozsądek i okolice: Prognoza pogody, Tygodnik Ciechanowski, 2003-01-17
	To, co powoduje wściekły atak i na rząd, i na działania w Ministerstwie Edukacji Narodowej, to jest koniec waszego monopolu. źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

Składnia

	+	atak	+	(KOGO) + (na KOGO/CO)
	+	atak	+	(KOGO) + przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU

6.a w sporcie

Definicja

energiczna próba pokonania przeciwnika podczas rywalizacji sportowej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	natarcie, ofensywa, szarża, szturm
	antonimy:	defensywa, obrona

Połączenia

decydujący, nieudany; błyskawiczny, frontalny, szaleńczy, szybki atak; atak pozycyjny; desperackie, zaciekłe ataki
atak gospodarzy, gości, zawodników
atak na rywala
atak i zagrywka

Cytaty

	W drugiej połowie zmasowany atak gospodarzy przyniósł dwie bramki zdobyte przez Rodrigo Palacio i nikłe zwycięstwo 2:1. źródło: Internet
	Już od początku zarządziłem atak na rywala i mogliśmy już przed przerwą prowadzić 4:0 źródło: NKJP: SŁ: Orzeł Kcynia - KS Brzoza 3 : 0 (1 : 0), Nakielski Czas, 2007-05-23
	Końcowe minuty pojedynku to desperackie ataki KSZO i dążenie do strzelenia zwycięskiego gola. źródło: NKJP: Włodzimierz Łyżwa: Nie byli gorsi, Echo Dnia, 2004-09-13
	W 23 min goście przypuścili atak z kontry. źródło: NKJP: V liga wadowicka, Dziennik Polski, 2000-09-11

Składnia

atak

(KOGO) + (na KOGO)

6.b zawodnicy

Definicja

część drużyny sportowej, której zadaniem jest atak - próba pokonania przeciwnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napad, ofensywa
	antonimy:	defensywa, obrona

Połączenia

dobry atak
atak i blok, atak i obrona
grać w ataku

Cytaty

Atak gości strzelił 4 gole.

źródło: NKJP: (AS): 6 minut gapiostwa, Dziennik Polski, 2002-11-23

Widzew ma dobry atak z nieobliczalnym Markiem Citką.

źródło: NKJP: Jarosław Bińczyk: Dziś mecz sezonu Widzew - Legia, Gazeta Wyborcza, 1996-11-16

Pod koniec lat 80-tych grał w ataku raciborskiej drużyny.

źródło: NKJP: Egipcjanie myślą o współpracy, Nowiny Raciborskie, 2006-04-18

7. szczytu

Definicja

próba dokonania czegoś, co jest osiągnięciem wyjątkowym lub lepszym od osiągnięć innych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

atak szczytowy
atak szczytu
atak na szczyt; na rekord

Cytaty

Wanda Rutkiewicz [...] zdecydowała się na atak szczytu Kanczendzongi.

źródło: Internet

Przy wspaniałej pogodzie sądeczanie podjęli atak na szczyt ze schroniska słowackiego „Śląski Dom”, z Doliny Wielickiej.

źródło: NKJP: (WCH): Sądeczanie na Gerlachu, Dziennik Polski, 2000-09-12

W swych trzecich próbach podrzutu ataki na rekord świata podjęły Chinka (135,0 kg) i Koreanka (137,5 kg), jednak oba podejścia zakończyły się niepowodzeniem.

źródło: NKJP: Leszek Gracz: Dwa razy spalone, Polska Głos Wielkopolski, 2004-08-17

Składnia

	+	atak	+	CZEGO
	+	atak	+	na CO

Frazeologizmy

ktoś przypuszcza atak
ktoś przypuścił atak

Data ostatniej modyfikacji: 02.03.2023