UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sklepienie

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik od dawnego czasownika sklepić , kontynuującego psł. przedrostkowy *sъklepiti ‘połączyć, sczepić, przykryć sklepieniem’ (por. formy podstawowe *klepati / *klepiti, *kle(p)nǫti z rozwojem znaczenia ‘stukać, pukać, klepać’ > ‘łączyć, zasklepiać, formować sklepienie (przez klepanie, wyklepywanie)’

1. katedry

Definicja

łukowato wygięta konstrukcja zamykająca od góry jakąś budowlę lub pomieszczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Połączenia

kolebkowe, krzyżowe, łukowate, półkoliste, żebrowe; betonowe, kamienne; barokowe, gotyckie, późnogotyckie, renesansowe; niskie, wysokie sklepienie
sklepienie kaplicy, katedry, kościoła; nawy, prezbiterium; groty, piwnicy
konstrukcja, łuk sklepienia

Cytaty

Nawy i ambit nakryte są sklepieniami gwiaździstymi, prezbiterium otrzymało przy rekonstrukcji sklepienie krzyżowo-żebrowe.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1997

Liczne łuki sklepienia świątyni opierają się na olbrzymich kamiennych kolumnach, przywiezionych z leżących w gruzach antycznych chramów.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sklepienie	sklepienia
D.	sklepienia	sklepień
C.	sklepieniu	sklepieniom
B.	sklepienie	sklepienia
N.	sklepieniem	sklepieniami
Ms.	sklepieniu	sklepieniach
W.	sklepienie	sklepienia

Składnia

sklepienie

(CZEGO)

2. nieba

Definicja

otwarta przestrzeń widoczna nad ziemią jako półkulista powierzchnia, ciągnąca się aż po horyzont

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat

Połączenia

sklepienie niebieskie
sklepienie nieba, niebios

Cytaty

W sklepieniu, czy też w firmamencie, znajdowały się pewnego rodzaju „upusty” lub otwory, przez które górne wody spadały na ziemię w postaci deszczu (por. Rdz 7, 11).

źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Niebo w domu Ojca, czyściec dla kogo, piekło w oddaleniu, 2010

Nim fajerwerki rozerwały się w górze pod sklepieniem mętnego nieba, wesołość zaczęła dogasać.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998

Konia z rzędem temu, kto na pierwszy rzut oka rozpozna każdy z 88 gwiazdozbiorów, na jakie podzielono sklepienie niebieskie.

źródło: NKJP: (agor): Przewodnik po niebie, Polityka, 2002-12-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sklepienie	sklepienia
D.	sklepienia	sklepień
C.	sklepieniu	sklepieniom
B.	sklepienie	sklepienia
N.	sklepieniem	sklepieniami
Ms.	sklepieniu	sklepieniach
W.	sklepienie	sklepienia

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	sklepienie	+	(CZEGO)
	+	sklepienie	+	(JAKIE)

Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2014