UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

północny

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. północ

1. godzina

Definicja

książk.

związany z północą - godziną dwunastą w nocy, będącą momentem, w którym Słońce znajduje się najniżej pod linią horyzontu i od którego zaczyna się liczyć dobę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

Cytaty

Blisko północnej godziny duchów, kiedy niemal cały wawelski dwór pogrążył się we śnie, w tym także księżna Gryfina po sporej dawce uśmierzającego jej duchowe cierpienia mocnego węgierskiego trunku, zszedłem ukrytymi schodkami do księcia.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

O północnej porze podczas ogólnych wędrówek, przepijań i toastów udało się Ludwikowi ustrzelić trzy niezgorsze bruderszafty!

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1981

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	północny	północny	północny	północne	północna
D.	północnego	północnego	północnego	północnego	północnej
C.	północnemu	północnemu	północnemu	północnemu	północnej
B.	północnego	północnego	północny	północne	północną
N.	północnym	północnym	północnym	północnym	północną
Ms.	północnym	północnym	północnym	północnym	północnej
W.	północny	północny	północny	północne	północna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	północni	północni	północne	północne
D.	północnych	północnych	północnych	północnych
C.	północnym	północnym	północnym	północnym
B.	północnych	północnych	północnych	północne
N.	północnymi	północnymi	północnymi	północnymi
Ms.	północnych	północnych	północnych	północnych
W.	północni	północni	północne	północne

2. wiatr

Definicja

związany z północą - stroną świata, kierunkiem przeciwległym do południa, znajdującym się po naszej prawej ręce, kiedy stoimy twarzą w kierunku, w którym zachodzi Słońce

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

wiatr; stok; północna fasada, ściana; strona; północne niebo

Cytaty

Kamienie osuwały się spod nóg, gdy samodzielnie wytyczając ścieżkę, cierpliwie wdrapywali się pod górę, po jałowym, północnym stoku.

źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006

Masz grzyba - odezwała się nagle Krystyna, mając już prawie widelec w ustach. Spojrzałem na talerz. - Na ścianie. - Odłożyła sztućce, wstała i podeszła do regału. - To północna ściana.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Późnym wieczorem wezbrał na sile. Wściekły, północny wiatr jął szarpać gałęziami, zmiótł ostatnie liście wiszące na gałązkach drzew, przewracał doniczki z kwiatami moszczące się od wiosny na parapetach, łomotał w okna.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	północny	północny	północny	północne	północna
D.	północnego	północnego	północnego	północnego	północnej
C.	północnemu	północnemu	północnemu	północnemu	północnej
B.	północnego	północnego	północny	północne	północną
N.	północnym	północnym	północnym	północnym	północną
Ms.	północnym	północnym	północnym	północnym	północnej
W.	północny	północny	północny	północne	północna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	północni	północni	północne	północne
D.	północnych	północnych	północnych	północnych
C.	północnym	północnym	północnym	północnym
B.	północnych	północnych	północnych	północne
N.	północnymi	północnymi	północnymi	północnymi
Ms.	północnych	północnych	północnych	północnych
W.	północni	północni	północne	północne

Skróty

	płn.
	pn.

3. wybrzeże

Definicja

związany z północą - częścią danego terenu, kraju itp. położoną po tej stronie świata, wysuniętą w kierunku przeciwległym do południa, znajdującym się po naszej prawej ręce, kiedy stoimy twarzą w kierunku, w którym zachodzi Słońce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

północna Argentyna, Polska...; część kontynentu, kraju, miasta...; północne wybrzeże; północne tereny, ziemie Polski, Rosji...

Cytaty

Po holenderskich składach artykułów kolonialnych zostały zaledwie nazwy ulic w północnej części dzielnicy

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Osunięcie się ziemi w północnej Argentynie spowodowało zalanie niewielkiej wioski Monte Pilar wodami pobliskiej rzeki.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

W Indonezji gościa trzeba meldować na policji, w przeciwnym razie - wysoki mandat. Trudno białej kobiecie żyć tu niepostrzeżenie. W Singaradii (północne wybrzeże) pytam o nią w szpitalu.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	północny	północny	północny	północne	północna
D.	północnego	północnego	północnego	północnego	północnej
C.	północnemu	północnemu	północnemu	północnemu	północnej
B.	północnego	północnego	północny	północne	północną
N.	północnym	północnym	północnym	północnym	północną
Ms.	północnym	północnym	północnym	północnym	północnej
W.	północny	północny	północny	północne	północna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	północni	północni	północne	północne
D.	północnych	północnych	północnych	północnych
C.	północnym	północnym	północnym	północnym
B.	północnych	północnych	północnych	północne
N.	północnymi	północnymi	północnymi	północnymi
Ms.	północnych	północnych	północnych	północnych
W.	północni	północni	północne	północne

Skróty

	płn.
	pn.

Frazeologizmy

północny wschód
północny zachód
szerokość geograficzna północna
szerokość północna
Ziemie Odzyskane
Ziemie Zachodnie i Północne

Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2018