UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kretynizm

Chronologizacja

1842, Biblioteka Warszawska: pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, books.google.pl

Pochodzenie

fr. crétinisme 'wrodzony zespół niedoboru jodu; głupstwo, niedorzeczność'

1.a cecha człowieka

Definicja

pejorat. 
cecha kogoś, kogo mówiący uważa za wyjątkowo głupiego

Noty o użyciu

Dawniej używane jako termin medyczny odnoszony do choroby powodującej niedorozwój umysłowy i fizyczny.
Ms. lp wymawiany: [kretyniźmie] lub [kretynizmie].

Wymowa

[kretynizm] lub [kretynism]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  debilizm, głupota, głuptactwo, idiotyzm, imbecylizm, matołectwo

Cytaty

[...] To stary ład, to durnie w korporanckich deklach, starczy kretynizm polityków, uwiąd zachodniej Europy, to zmierzch, dekadencja, mistyka instytucji, które się skończyły.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Zniewolony umysł, 1951

Więc chyba nie jestem ostatni kretyn, zakładając, że może jednak nie wyjdzie za takiego faceta i nie wyjedzie do Gorzowa. A może jestem? Co? Jeszcze nigdy w życiu nie zależało mi tak na dementi w sprawie mego kretynizmu.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

Jeśli człowiek wykaże się kretynizmem przed bezpośrednimi przełożonymi, to jeszcze pół biedy.

źródło: NKJP: Robert Makłowicz: Austriackie jadanie, Gazeta Wyborcza, 1995-03-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kretynizm
kretynizmy
D. kretynizmu
kretynizmów
C. kretynizmowi
kretynizmom
B. kretynizm
kretynizmy
N. kretynizmem
kretynizmami
Ms. kretynizmie
kretynizmach
W. kretynizmie
kretynizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + kretynizm +
(KOGO)

1.b cecha czynu

Definicja

cecha czegoś, co świadczy o czyjejś bezmyślności lub ograniczoności umysłowej

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [kretyniźmie] lub [kretynizmie].

Wymowa

[kretynizm] lub [kretynism]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  debilizm, głupota, idiotyzm, kretyństwo

Cytaty

Po raz już któryś zwracam uwagę na zjawisko, które jest coraz wyraźniejsze: na rosnącą bezmyślność społeczeństwa. Już nawet nie chodzi mi o kretynizm pytań do „audio-tere-fere” - choć muszę powiedzieć, że od tego zaczynają opadać ręce.

źródło: NKJP: (X): Myślenie, Dziennik Polski, 1998-06-26

[...] Wygłosiła wiele nieżyczliwych słów na temat idiotyzmów biurokracji, kretynizmu sądów i małpiej złośliwości wrednych, starych bab [...].

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Małe kochanie, wielka miłość, 1997

Kretynizmem roku nazwał „Fakt” najnowszy pomysł posła [...], który zapowiada, że już w sierpniu zaproponuje zmianę przepisów w ustawie o wychowaniu w trzeźwości, tak, aby pozwalały one kontrolować również trzeźwość matek Polek.

źródło: NKJP: (X): Polityka i obyczaje, Polityka, 2007-08-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kretynizm
kretynizmy
D. kretynizmu
kretynizmów
C. kretynizmowi
kretynizmom
B. kretynizm
kretynizmy
N. kretynizmem
kretynizmami
Ms. kretynizmie
kretynizmach
W. kretynizmie
kretynizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + kretynizm +
CZEGO

2. coś bez sensu

Definicja

coś, co mówiący uważa za pozbawione sensu

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [kretyniźmie] lub [kretynizmie].

Wymowa

[kretynizm] lub [kretynism]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bzdura, debilizm, głupota, głupstwo, idiotyzm, kretyństwo

Cytaty

Do dziś ponoszę za to karę, gdy od czasu do czasu słyszę swój głos czytający te kretynizmy.

źródło: NKJP: (X): Świat kłamstwa i ułudy, Dziennik Polski, 2001-12-28

Jeśli komuś mało wypisanych kretynizmów, niech idzie do kina uzupełnić zapasy.

źródło: NKJP: Michał Lenarciński: Superdziewczyna - hiperdno, Dziennik Łódzki, 2006-08-26

Najróżniejsze kretynizmy są obecne w naszej rzeczywistości [...].

źródło: NKJP: (WJUR): Plakat do Rysia, Gazeta Krakowska, 2007-01-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kretynizm
kretynizmy
D. kretynizmu
kretynizmów
C. kretynizmowi
kretynizmom
B. kretynizm
kretynizmy
N. kretynizmem
kretynizmami
Ms. kretynizmie
kretynizmach
W. kretynizmie
kretynizmy
Data ostatniej modyfikacji: 27.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj