Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *skripъ 'skrzypienie, charakterystyczny odgłos wywołany np. tarciem; zgrzytanie, trzeszczenie'
Znaczenie ‘skrzyp, Equisetum’ (poświadczone w językach płn.słow.) powstało wskutek konkretyzacji (< 'roślina skrzypiąca, chrzęszcząca' < skrzypienie, trzeszczenie').
1.a roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | roślina |
Połączenia
- skrzyp i paproć, skrzyp i pokrzywa, skrzyp i rumianek, skrzyp i szałwia
- ziele; gatunek skrzypu
Cytaty
|
W Polsce tylko bardzo nieliczne rośliny mogą leczyć skutecznie raka. Jedną z nich jest pospolity skrzyp rosnący na polach, w lasach, na bagnach, osiągający wysokość ok. 60 cm, a w przypadku skrzypu olbrzymiego nawet do 2 metrów. źródło: NKJP: wadj: Ojciec Szeliga odpowiada, Wieczór Wybrzeża, 1999-02-09 |
|
|
W zapadającym mroku obok porośniętej łopianem, skrzypami i innym zielskiem starej hałdy majaczyło zapadlisko szybu. źródło: NKJP: Jan Hanys: Widmowe wesele, Trybuna Śląska, 2002-06-07 |
|
|
Wszystkie rośliny żywe (niesuszone) zawierają rozpuszczalne i przyswajalne przez organizm człowieka związki krzemu. W największych ilościach występują one w skrzypach, poziewniku, rdeście ptasim, pokrzywie, podbiale, perzu, poziomce i konopiach. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skrzyp |
skrzypy |
|
| D. | skrzypu |
skrzypów |
|
| C. | skrzypowi |
skrzypom |
|
| B. | skrzyp |
skrzypy |
|
| N. | skrzypem |
skrzypami |
|
| Ms. | skrzypie |
skrzypach |
|
| W. | skrzypie |
skrzypy |
1.b liście
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
Połączenia
- napar, wyciąg, wywar ze skrzypu
Cytaty
|
Waldorff przypomniał sobie, że miał wuja, który przez lata pił napar ze skrzypu i twierdził, że znakomicie robi mu to na sklerozę, czyści żyły i arterie. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008 |
|
|
Na mocne paznokcie - dobra jest herbatka ze skrzypu. źródło: NKJP: d: Zamiast kosmetyków, Dziennik Łódzki, 2003-08-09 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skrzyp |
skrzypy |
|
| D. | skrzypu |
skrzypów |
|
| C. | skrzypowi |
skrzypom |
|
| B. | skrzyp |
skrzypy |
|
| N. | skrzypem |
skrzypami |
|
| Ms. | skrzypie |
skrzypach |
|
| W. | skrzypie |
skrzypy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.c napój
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Cytaty
|
Więc ja wszcząłem akcję picia skrzypu i pół Polski piło skrzyp - wspominał. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008 |
|
|
Napij się skrzypu albo pokrzywy, to Ci od razu zielona herbata posmakuje. źródło: Internet: wizaz.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skrzyp |
skrzypy |
|
| D. | skrzypu |
skrzypów |
|
| C. | skrzypowi |
skrzypom |
|
| B. | skrzyp |
skrzypy |
|
| N. | skrzypem |
skrzypami |
|
| Ms. | skrzypie |
skrzypach |
|
| W. | skrzypie |
skrzypy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.d do leczenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- skrzyp w tabletkach
- szampon, tabletki ze skrzypem
Cytaty
|
Warto więc systematycznie ,,połykać” skrzyp i pokrzywę. źródło: NKJP: SIEL: Pokrzywa upiększa, Gazeta Poznańska, 2003-08-26 |
|
|
Łamliwe paznokcie mogą być skutkiem niedoboru witamin w organizmie, kup w aptece albo w sklepie zielarskim skrzyp w kapsułkach do łykania. źródło: NKJP: Internet |
|
|
A i przy tych dietkach jem witaminki dla ciężarnych, tabletki ze skrzypem i piję dużo zielonej herbaty [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Apteki mogą reklamować jedynie leki bez recepty – magnez, preparaty ze skrzypem itd. źródło: NKJP: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz: Żeby się dowiedzieć, ile kosztuje lek, pacjent musi przyjść, Dziennik Bałtycki, 2007-10-09 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skrzyp |
skrzypy |
|
| D. | skrzypu |
skrzypów |
|
| C. | skrzypowi |
skrzypom |
|
| B. | skrzyp |
skrzypy |
|
| N. | skrzypem |
skrzypami |
|
| Ms. | skrzypie |
skrzypach |
|
| W. | skrzypie |
skrzypy |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. odgłos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | odgłos |
Połączenia
- skrzyp drzwi, kół, łóżka, schodów
- usłyszeć, słyszeć skrzyp
Cytaty
|
Z ponurych rozmyślań wyrwał go skrzyp otwieranych drzwi. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
|
|
Wychodząc na górę do pokoju, patrzę jeszcze raz na starą broń i stare sztychy na ścianach, słucham skrzypu schodów. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944), 1957 |
|
|
Wtedy usłyszał cichy skrzyp. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1955 |
|
|
Słychać było tylko najpierw trzy albo sześć skrzypów - zgrzytów, a potem zaraz tyle samo wybuchów z podmuchami. źródło: NKJP: Białoszewski Miron: Pamiętnik z Powstania Warszawskiego, 1970 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skrzyp |
skrzypy |
|
| D. | skrzypu |
skrzypów |
|
| C. | skrzypowi |
skrzypom |
|
| B. | skrzyp |
skrzypy |
|
| N. | skrzypem |
skrzypami |
|
| Ms. | skrzypie |
skrzypach |
|
| W. | skrzypie |
skrzypy |
Składnia
|
+ | skrzyp | + |
(CZEGO)
|