Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | matnia |
matnie |
|
D. | matni |
matni |
|
C. | matni |
matniom |
|
B. | matnię |
matnie |
|
N. | matnią |
matniami |
|
Ms. | matni |
matniach |
|
W. | matnio |
matnie |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
wsch. psł. *matьnja 'workowata część sieci'
Forma prasłowiańska od psł. *mati 'matka' z przyrostkiem *-ьnja; związek z *mati poświadczają inne nazwy matni związane z wyrazami oznaczającymi matkę, np. st.pol. macica 'matnia' (XIV w.) (Bor)
1. sytuacja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- być w matni
- wyjść z matni
Cytaty
Tej pokusie z trudem opierali się liczni bohaterowie jego filmów, a w ostatnich utworach telewizyjnych - w „Wiarołomnych”, do których pisał scenariusz, i w „Sarabandzie”, ostatnim filmie w jego reżyserii - jednak jej ulegali, nie widząc wyjścia z matni losu. źródło: NKJP: Tadeusz Szczepański: Bergman: rozmowy z duchami, Polityka, nr 2616, 2007-08-11 |
|
Wpadł w chmury. Wyrwał się z matni. Był ocalony. Był odurzony i rozdygotany, lecz żywy. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942 |
|
Ale oskarżane o egoizm i wyrachowanie są kobiety z przeciwnego bieguna: odpowiedzialne, świadome, ostrożne w podejmowaniu decyzji rodzicielskiej. I jest to matnia. Bo za egoizm poczytuje im się i rodzenie dzieci, i nierodzenie. źródło: NKJP: Ewa Wilk: Człowiek 0-7, Polityka, nr 2606, 2007-06-02 |
|
To, że Izrael ponosi znaczną część odpowiedzialności za polityczną matnię, w której się znalazł, w niczym nie zmienia faktu, że to żydowskiemu państwu, a nie jego wrogom, grozi zagłada. źródło: NKJP: Konstanty Gebert: Żydzi w XXI wieku, Polityka, nr 1, 2008-05-07 |
|
Miałem wygłosić prelekcję, udając szlachetnego bojownika o prawdę i sprawiedliwość? Też niemożliwe. Wyjścia nie było. Znowu znalazłem się w matni przez własną głupotę. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
Składnia
+ | matnia | + |
(CZEGO)
|
2. gąszcz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Cytaty
Za wszelką cenę musi chwytać się wszystkiego, co tylko dopomoże w wydostaniu się z piekielnej matni własnych emocji i w zaleczeniu chorej duszy. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
Zginęlibyśmy w tej matni procedur, gąszczu symboli, melasie nieuczciwych klientów i ciągu mitycznych znaczeń związanych z prawidłową postawą podczas wykonywania obowiązków służbowych. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Zwał, 2004 |
Składnia
+ | matnia | + |
CZEGO
|
3. sidła
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pułapka |
Cytaty
Później postanowiono dziki przewieźć na ląd. Ażeby je schwytać, niezbędna jest matnia, taka, do której one same zechcą wejść. źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Bliskie spotkania z dzikami, Dziennik Bałtycki, 2001-09-07 |
|
Do tragedii dojść musiało o zmroku i całą noc lis próbował wydostać się z matni. Odgryzł sobie łapę i uciekł! źródło: NKJP: Zygmunt Szych: Krew na śniegu, Gazeta Krakowska, 2001-12-20 |
4. sieć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Cytaty
W tych miejscach ryby są poławiane przez trawlery ciągnące za sobą włoki (sieci w kształcie wielkiego wora zwężającego się w tzw. matnię, gdzie gromadzą się się złapane ryby). źródło: NKJP: Internet |
|
Po wybraniu wszystkich ryb z matni, poprzedzonym gorączkowymi konsultacjami z kierownikiem przez radio, czy będzie zbyt, wracamy do bazy. źródło: NKJP: Filip Springer: Rybacy z Nowego Warpna, Gazeta Poznańska, 2003-10-03 |