Chronologizacja
Pochodzenie
ukr. kovtún
1. brudne włosy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Cytaty
|
Najstarsi Polacy mogą pamiętać, jak wygląda kołtun, bo spotykało się go jeszcze przed wojną. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Czystość, zdrowie i postęp, Gazeta Wyborcza, 1996-11-22 |
|
|
[...] w ciągu ostatnich kilku lat miała dziesięciu pacjentów z kołtunami. źródło: NKJP: Beata Pawlak: Drugiej skarpetki nie zdejmę!, Gazeta Wyborcza, 1993-12-04 |
|
|
A taka wizja polskich intelektualistów tyle ma sensu, ile żywe niegdyś przeświadczenie, że obcięcie kołtuna sprowadza paraliż i śmierć. źródło: NKJP: Marek Beylin: Unia - wróg numer jeden, Gazeta Wyborcza, 1996-10-25 |
|
|
No i zobaczyłam - twarz spuchnięta, posiniaczona, włosy zlepione krwią w kołtun. źródło: NKJP: Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna - ona to ja, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołtun |
kołtuny |
|
| D. | kołtuna |
kołtunów |
|
| C. | kołtunowi |
kołtunom |
|
| B. | kołtun |
kołtuny |
|
| N. | kołtunem |
kołtunami |
|
| Ms. | kołtunie |
kołtunach |
|
| W. | kołtunie |
kołtuny |
2. poplątane włosy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Cytaty
|
Ania opowiadała mi, że co wieczór musi rozczesywać wielki kołtun, który jej ukochany synek zaplątuje na głowie. źródło: NKJP: Justyna Dąbrowska: Moja rodzina i ja, Gazeta Wyborcza, 1994-04-22 |
|
|
W utrzymaniu odpowiedniego wyglądu pieska pomogą nam różnego rodzaju szczotki do sierści – od 20 do 45 zł, rękawice do wyczesywania krótkiej sierści – 18 zł, obrotowe zgrzebło do wyczesywania dłuższej sierści – 24 zł. Ponadto możemy się zaopatrzyć w filcak do rozczesywania kołtunów – 24 zł, gilotynę do obcinania pazurów – 26 zł i… grzebyki do psich wąsów – 16 zł. źródło: NKJP: Artur Marcisz: Psiaki lubią perfumy, Nowiny Raciborskie, nr 24, 2007-06-12 |
|
|
Kiedy decydujemy się na psa długowłosego, musimy pamiętać, że oprócz codziennych spacerów, właściwego odżywiania i miłości potrzebuje on także co najmniej 15 minut pielęgnacji dziennie. W przeciwnym wypadku kończy się to kołtunem. źródło: NKJP: Anna Ładuniuk: Zawód - psi fryzjer, Trybuna Śląska, 2001-05-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołtun |
kołtuny |
|
| D. | kołtuna |
kołtunów |
|
| C. | kołtunowi |
kołtunom |
|
| B. | kołtun |
kołtuny |
|
| N. | kołtunem |
kołtunami |
|
| Ms. | kołtunie |
kołtunach |
|
| W. | kołtunie |
kołtuny |
3. coś poplątanego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Cytaty
|
Nie ma nic bardziej obiecującego niż pachnąca różowa wata, nic równie beznadziejnego jak kołtun kurzu, wdeptywanego butami w grunt. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003 |
|
|
Przecinający nieboskłon samolot zniknął za framugą okna. Pozostawił po sobie długą białą kreskę, która z wolna miksowała się z chmurzastymi kołtunami. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008 |
|
|
Na ziemi sieć torów, nad głową sieć drutów, splątana w wielki kołtun. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), 1957 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołtun |
kołtuny |
|
| D. | kołtuna |
kołtunów |
|
| C. | kołtunowi |
kołtunom |
|
| B. | kołtun |
kołtuny |
|
| N. | kołtunem |
kołtunami |
|
| Ms. | kołtunie |
kołtunach |
|
| W. | kołtunie |
kołtuny |
Składnia
|
+ | kołtun | + |
(CZEGO)
|
4. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | drobnomieszczanin, drobnomieszczuch, filister |
Cytaty
|
Nie wolno schlebiać byle kołtunowi, który uważa się za prawdziwego Polaka. źródło: NKJP: Rozmawiać bez nienawiści, Gazeta Wyborcza, 1992-04-25 |
|
|
Krytyczna i przerysowana ocena niektórych cech rodzimego mieszczaństwa i mieszczańskiego kołtuna z okresu międzywojennego została zwielokrotniona po roku 1945, a naganne charakterystyki potraktowano jako cechy powszechne. źródło: NKJP: Bohdan Jałowiecki, Marek S. Szczepański: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, 2009 |
|
|
Ale, jak sama zauważyłaś, wśród młodych nie brakuje kołtunów. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 89, 2010 |
|
|
My, Polacy, nie możemy być kołtunami zadufanymi w swoją misję wśród narodów. źródło: NKJP: „Liczenie szkieletów”, Polityka, nr 2297, 2001-05-12 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołtun |
kołtuni |
ndepr |
| kołtuny |
depr | ||
| D. | kołtuna |
kołtunów |
|
| C. | kołtunowi |
kołtunom |
|
| B. | kołtuna |
kołtunów |
|
| N. | kołtunem |
kołtunami |
|
| Ms. | kołtunie |
kołtunach |
|
| W. | kołtunie |
kołtuni |
ndepr |
| kołtuny |
depr |