UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dyktat

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dyktat
dyktaty
D. dyktatu
dyktatów
C. dyktatowi
dyktatom
B. dyktat
dyktaty
N. dyktatem
dyktatami
Ms. dyktacie
dyktatach
W. dyktacie
dyktaty

Pochodzenie

niem. Diktat

z łac. dictātus 'zalecany, dyktowany'

Definicja

narzucanie komuś swojej woli, swojego zdania, swoich zasad

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • amerykański, obcy dyktat
  • dyktat Niemiec, Unii Europejskiej, Watykanu
  • zgoda na dyktat
  • dyktat kogoś panuje; skończył się
  • godzić się, zgodzić się/zgadzać się na dyktat; skazany na dyktat

Cytaty

Za jedyne stanowisko godne jednostki silnej uznawał bezwarunkowy dyktat własnej woli i sumienia [...].

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1977

Skoro wszystko, jak twierdzisz, jest wypadkową czegoś tam, to tak zwany wolny wybór jest jeszcze jedną bajeczką. Zawsze słuchamy dyktatu i wybieramy, co wygodniejsze, co zyskowniejsze, albo co nas gruntownie ogłupiło.

źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1994

W filmie Winterbottoma przyglądanie się cierpieniu żony próbującej uratować męża, jak również obserwowanie ludzi z instytucji pakistańskich, którzy czują się bezsilni wobec dyktatu terrorystów, okazuje się silnym ciosem nie tyle emocjonalnym, co ideowym.

źródło: NKJP: Ewa Drab: W cywilizowanym świecie, Esensja, 10(LXXII), 2007-12

Rokowania zawsze oznaczają wzajemne ustępstwa, poszukiwanie kompromisów. W przeciwnym wypadku są po prostu dyktatem narzuconym słabszemu przez silniejszego.

źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Karuzela : rzecz o Okrągłym Stole cz. 3, 2004

A czego się nie robi w tej Izbie, żeby nasze, polskie prawo dostosować do dyktatów unijnych?

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 37. posiedzenia Senatu RP w dniu 2 kwietnia 2003 r.

Składnia

bez ograniczeń + dyktat +
(KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 17.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj