UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jamb

Chronologizacja

1612, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jamb
jamby
D. jambu
jambów
C. jambowi
jambom
B. jamb
jamby
N. jambem
jambami
Ms. jambie
jambach
W. jambie
jamby

Pochodzenie

gr. íambos

1. stopa

Definicja

lit. 
powtarzający się w wierszu układ dwóch sylab: krótkich i długich lub akcentowanych i nieakcentowanych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  stopa

Połączenia

  • jamby i trocheje

Cytaty

[...] cała kompozycja metryczna Dziewczyny jest kompozycją złożoną wyłącznie z jambów.

źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959

Przykładem rytmicznej funkcji iloczasu może być łacińskie metrum - ilościowe wartościowanie sylab długich i krótkich w poezji (słynne jamby i trocheje).

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

[...] stopa zastosowana przez poetkę nie ma „czystej” postaci jambu, która wymaga krótkich wyrazów, gdzie każda parzysta zgłoska jest akcentowana.

źródło: Rosyjska Ruletka. Almanach Koła Naukowego Rusycystów, 1996 (books.google.pl)

2. wiersz

Definicja

lit. 
wiersz, w którym powtarza się układ dwóch sylab: krótkich i długich lub akcentowanych i nieakcentowanych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wiersz

Cytaty

[...] cały zbiór jambów potraktował jak jeden wielki eksperyment literacki, polegający na zrywaniu tradycyjnych związków pomiędzy metrum i treścią utworów i umieszczaniu w tradycyjnych miarach wierszowych nowych treści, bardzo często o charakterze ajtiologicznym.

źródło: Alicja Szastyńska-Siemion: Epinikion greckie. Monografia gatunku, 1975 (books.google.pl)

3. gatunek

Definicja

lit. 
gatunek poetycki złośliwie wyśmiewający dane osoby lub grupy społeczne, wywodzący się z antycznych pieśni obrzędowych ku czci bogini Demeter i w starożytności obejmujący utwory zbudowane z jambów - stóp

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  gatunek

Cytaty

Jamby stanowią w tradycji poetyckiej gatunek o wyraźnie satyrycznym a niekiedy wręcz szyderczym - nacechowaniu; służą ośmieszaniu osób, wytykaniu błędów, krytykowaniu określonych postaw.

źródło: Pamiętnik Literacki, 1995 (books.google.pl)

Elementy baśni ludowej wcześniej wprowadzone zostały do literatury pięknej niż wszelka inna twórczość ludowa, jak np. bajka zwierzęca lub złośliwy jamb.

źródło: Meander. Miesie̜cznik poświęcony kulturze świata starożytnego, 1953 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj