Chronologizacja
Wariant uprzemysłowiać notowany w SJPWar (1919)
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uprzemysławiam |
uprzemysławiamy |
|||
| 2 os. |
uprzemysławiasz |
uprzemysławiacie |
|||
| 3 os. |
uprzemysławia |
uprzemysławiają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uprzemysławiałem +(e)m uprzemysławiał |
uprzemysławiałam +(e)m uprzemysławiała |
uprzemysławiałom +(e)m uprzemysławiało |
uprzemysławialiśmy +(e)śmy uprzemysławiali |
uprzemysławiałyśmy +(e)śmy uprzemysławiały |
| 2 os. |
uprzemysławiałeś +(e)ś uprzemysławiał |
uprzemysławiałaś +(e)ś uprzemysławiała |
uprzemysławiałoś +(e)ś uprzemysławiało |
uprzemysławialiście +(e)ście uprzemysławiali |
uprzemysławiałyście +(e)ście uprzemysławiały |
| 3 os. |
uprzemysławiał |
uprzemysławiała |
uprzemysławiało |
uprzemysławiali |
uprzemysławiały |
bezosobnik: uprzemysławiano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę uprzemysławiał będę uprzemysławiać |
będę uprzemysławiała będę uprzemysławiać |
będę uprzemysławiało będę uprzemysławiać |
będziemy uprzemysławiali będziemy uprzemysławiać |
będziemy uprzemysławiały będziemy uprzemysławiać |
| 2 os. |
będziesz uprzemysławiał będziesz uprzemysławiać |
będziesz uprzemysławiała będziesz uprzemysławiać |
będziesz uprzemysławiało będziesz uprzemysławiać |
będziecie uprzemysławiali będziecie uprzemysławiać |
będziecie uprzemysławiały będziecie uprzemysławiać |
| 3 os. |
będzie uprzemysławiał będzie uprzemysławiać |
będzie uprzemysławiała będzie uprzemysławiać |
będzie uprzemysławiało będzie uprzemysławiać |
będą uprzemysławiali będą uprzemysławiać |
będą uprzemysławiały będą uprzemysławiać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uprzemysławiajmy |
|
| 2 os. |
uprzemysławiaj |
uprzemysławiajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uprzemysławiałbym bym uprzemysławiał |
uprzemysławiałabym bym uprzemysławiała |
uprzemysławiałobym bym uprzemysławiało |
uprzemysławialibyśmy byśmy uprzemysławiali |
uprzemysławiałybyśmy byśmy uprzemysławiały |
| 2 os. |
uprzemysławiałbyś byś uprzemysławiał |
uprzemysławiałabyś byś uprzemysławiała |
uprzemysławiałobyś byś uprzemysławiało |
uprzemysławialibyście byście uprzemysławiali |
uprzemysławiałybyście byście uprzemysławiały |
| 3 os. |
uprzemysławiałby by uprzemysławiał |
uprzemysławiałaby by uprzemysławiała |
uprzemysławiałoby by uprzemysławiało |
uprzemysławialiby by uprzemysławiali |
uprzemysławiałyby by uprzemysławiały |
bezosobnik: uprzemysławiano by
bezokolicznik: uprzemysławiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
uprzemysławiając
gerundium: uprzemysławianie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uprzemysławianie |
uprzemysławiania |
| D. | uprzemysławiania |
uprzemysławiań |
| C. | uprzemysławianiu |
uprzemysławianiom |
| B. | uprzemysławianie |
uprzemysławiania |
| N. | uprzemysławianiem |
uprzemysławianiami |
| Ms. | uprzemysławianiu |
uprzemysławianiach |
| W. | uprzemysławianie |
uprzemysławiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uprzemysławiający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uprzemysławiający |
uprzemysławiający |
uprzemysławiający |
uprzemysławiające |
uprzemysławiająca |
| D. | uprzemysławiającego |
uprzemysławiającego |
uprzemysławiającego |
uprzemysławiającego |
uprzemysławiającej |
| C. | uprzemysławiającemu |
uprzemysławiającemu |
uprzemysławiającemu |
uprzemysławiającemu |
uprzemysławiającej |
| B. | uprzemysławiającego |
uprzemysławiającego |
uprzemysławiający |
uprzemysławiające |
uprzemysławiającą |
| N. | uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającą |
| Ms. | uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uprzemysławiający |
uprzemysławiający |
uprzemysławiające |
uprzemysławiające |
| D. | uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
| C. | uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
uprzemysławiającym |
| B. | uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiające |
| N. | uprzemysławiającymi |
uprzemysławiającymi |
uprzemysławiającymi |
uprzemysławiającymi |
| Ms. | uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
uprzemysławiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzemysławiany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uprzemysławiany |
uprzemysławiany |
uprzemysławiany |
uprzemysławiane |
uprzemysławiana |
| D. | uprzemysławianego |
uprzemysławianego |
uprzemysławianego |
uprzemysławianego |
uprzemysławianej |
| C. | uprzemysławianemu |
uprzemysławianemu |
uprzemysławianemu |
uprzemysławianemu |
uprzemysławianej |
| B. | uprzemysławianego |
uprzemysławianego |
uprzemysławiany |
uprzemysławiane |
uprzemysławianą |
| N. | uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianą |
| Ms. | uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uprzemysławiani |
uprzemysławiani |
uprzemysławiane |
uprzemysławiane |
| D. | uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
| C. | uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
uprzemysławianym |
| B. | uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławiane |
| N. | uprzemysławianymi |
uprzemysławianymi |
uprzemysławianymi |
uprzemysławianymi |
| Ms. | uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
uprzemysławianych |
odpowiednik aspektowy: uprzemysłowić
Pochodzenie
Zob. przemysł
1. rolnictwo
Definicja
Warianty
- rzadziej uprzemysłowiać
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł
Cytaty
|
[...] mamy rolnictwo takie, jakie Unia chce mieć, bez pestycydów, bez ulepszaczy przyspieszających produkcję i bez potężnych gospodarstw, które nie tylko zagarniają olbrzymie dopłaty bezpośrednie, ale głównie uprzemysławiają produkcję żywności. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.2002 |
|
|
Poprzez takie działania, jak np. uprzemysławianie produkcji rolnej, wieś zaczęła się wyludniać i zostawali tylko wielkoobszarowi farmerzy [...]. źródło: NKJP: jd: Leader w powiecie, Gazeta Radomszczańska, 2009-05-08 |
|
|
W następnym pięcioleciu, wobec pięciu lat nieurodzaju, sytuacja miała się jeszcze bardziej pogorszyć [...]. Wymuszała to budowa tak zwanych fabryk mięsa, a więc modne na Zachodzie uprzemysławianie produkcji mięsa wieprzowego, wołowego i drobiu. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek : życie i narodziny legendy, 2002 |
|
|
Nie wystarczy bowiem jedynie wyprodukować dużo żywności, skoro na skutek uprzemysławiania rolnictwa w krajach rozwijających się coraz więcej ludzi traci pracę na roli i ucieka do slumsów, gdzie jako bezrobotni nie mają za co kupić jedzenia. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Plan na plon, Polityka, 2009-10-24 |
Składnia
|
+ | uprzemysławiać | + |
CO
|
2. kraj
Definicja
Warianty
- rzadziej uprzemysłowiać
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | industrializować |
Połączenia
- uprzemysławiać kraj
Cytaty
|
Byli przedstawicielami pokolenia wielkich kapitalistów [...], którzy w drugiej połowie ubiegłego stulecia uprzemysławiali Kongresówkę. źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Miejsca historii, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20 |
|
|
Władze państwowe, uprzemysławiając kraj, mniejszą uwagę poświęcały wydatkom na ochronę przyrody. źródło: NKJP: Stanisław Czubernat: Ekonomiczna funkcja TPN w rejonie tatrzańskim, Tygodnik Podhalański, 1996 |
|
|
Stany Zjednoczone [...] zajęte były głównie sprawami wewnętrznymi, szybko postępującym procesem uprzemysławiania kraju, a także rozwijającym się procesem migracji ludności na zachód. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
W okresie powojennym uprzemysławiane i zmilitaryzowane Naddniestrze było - w przeciwieństwie do rolniczej Mołdawii - faworyzowane przez centralne władze i w jakimś sensie służyło kontroli przyłączonego regionu na zachód od Dniestru. źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007 |
|
|
Referat [...] nawiązywał do wygłoszonych w styczniu na VI Plenum KC PZPR referatów Bieruta i Minca. Ten ostatni sformułował cele stojące w tym roku przed ZMP. Koncentrowały się one oczywiście wokół konieczności uprzemysłowiania kraju. źródło: NKJP: Joanna Kochanowicz: ZMP w terenie : stalinowska próba modernizacji opornej rzeczywistości, 2000 |
Składnia
|
|
+ | uprzemysławiać | + |
CO
|