Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sin'ь 'niebieski (w rozmaitych odcieniach: jasno-, ciemnoniebieski, granatowy)'
Od pie. pierwiastka *ḱi- ‘ciemnoszary’ z przyrostkiem *-ńь- (< *-n-jo-). Postać siny (zamiast oczekiwanej *sini) jest wtórna, ze stwardnieniem -ń- > -n- powstałym najprawdopodobniej pod wpływem pokrewnego siwy (Bor)
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- siny kolor, odcień; nos; dym; sina barwa; skóra, twarz; opuchlizna; plama; mgła; sine oko; morze, niebo; światło; sine dłonie, palce, plecy, usta, wargi; żylaki, żyłki, żyły; cienie pod oczami, worki pod oczami, pręgi; chmury
- siny na twarzy; od tatuaży, od zimna; ze złości; z gniewu, z irytacji, z zimna
- cały siny
Cytaty
Mnie wybrali z szeregu pierwszego dnia, jak wypędzili nas na plac i staliśmy tacy nadzy [...], ale mnie nie zabili, chociaż byłam już zbita i sina, i wychudzona. źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005 |
|
Spoglądam w lustro i okazuje się, że mam podbite oko, że siny krwiak mam wokół oka i śliwa mi tam rośnie coraz większa. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007 |
|
Przepustki obowiązywały aż do wejścia do budynku głównego, tam funkcję cerbera pełniła ogromna pielęgniarka w nakrochmalonym sinym kitlu, skądinąd bardziej przypominająca rzeźnika niż przedstawicielkę służby zdrowia. źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008 |
|
Przestaje się kulić, chlapie się już z tłuściutkim sąsiadem i choć dygoce z zimna, na jego sinych prawie ustach pojawia się uśmiech. źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003 |
|
Krępy dwudziestolatek o wąskich oczach i dłoniach aż sinych od tatuażu wyglądał na typowego przedstawiciela marginesu. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | siny |
siny |
siny |
sine |
sina |
D. | sinego |
sinego |
sinego |
sinego |
sinej |
C. | sinemu |
sinemu |
sinemu |
sinemu |
sinej |
B. | sinego |
sinego |
siny |
sine |
siną |
N. | sinym |
sinym |
sinym |
sinym |
siną |
Ms. | sinym |
sinym |
sinym |
sinym |
sinej |
W. | siny |
siny |
siny |
sine |
sina |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sini |
sini |
sine |
sine |
D. | sinych |
sinych |
sinych |
sinych |
C. | sinym |
sinym |
sinym |
sinym |
B. | sinych |
sinych |
sinych |
sine |
N. | sinymi |
sinymi |
sinymi |
sinymi |
Ms. | sinych |
sinych |
sinych |
sinych |
W. | sini |
sini |
sine |
sine |