Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
upaństwawiam |
upaństwawiamy |
|||
2 os. |
upaństwawiasz |
upaństwawiacie |
|||
3 os. |
upaństwawia |
upaństwawiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
upaństwawiałem +(e)m upaństwawiał |
upaństwawiałam +(e)m upaństwawiała |
upaństwawiałom +(e)m upaństwawiało |
upaństwawialiśmy +(e)śmy upaństwawiali |
upaństwawiałyśmy +(e)śmy upaństwawiały |
2 os. |
upaństwawiałeś +(e)ś upaństwawiał |
upaństwawiałaś +(e)ś upaństwawiała |
upaństwawiałoś +(e)ś upaństwawiało |
upaństwawialiście +(e)ście upaństwawiali |
upaństwawiałyście +(e)ście upaństwawiały |
3 os. |
upaństwawiał |
upaństwawiała |
upaństwawiało |
upaństwawiali |
upaństwawiały |
bezosobnik: upaństwawiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę upaństwawiał będę upaństwawiać |
będę upaństwawiała będę upaństwawiać |
będę upaństwawiało będę upaństwawiać |
będziemy upaństwawiali będziemy upaństwawiać |
będziemy upaństwawiały będziemy upaństwawiać |
2 os. |
będziesz upaństwawiał będziesz upaństwawiać |
będziesz upaństwawiała będziesz upaństwawiać |
będziesz upaństwawiało będziesz upaństwawiać |
będziecie upaństwawiali będziecie upaństwawiać |
będziecie upaństwawiały będziecie upaństwawiać |
3 os. |
będzie upaństwawiał będzie upaństwawiać |
będzie upaństwawiała będzie upaństwawiać |
będzie upaństwawiało będzie upaństwawiać |
będą upaństwawiali będą upaństwawiać |
będą upaństwawiały będą upaństwawiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
upaństwawiajmy |
|
2 os. |
upaństwawiaj |
upaństwawiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
upaństwawiałbym bym upaństwawiał |
upaństwawiałabym bym upaństwawiała |
upaństwawiałobym bym upaństwawiało |
upaństwawialibyśmy byśmy upaństwawiali |
upaństwawiałybyśmy byśmy upaństwawiały |
2 os. |
upaństwawiałbyś byś upaństwawiał |
upaństwawiałabyś byś upaństwawiała |
upaństwawiałobyś byś upaństwawiało |
upaństwawialibyście byście upaństwawiali |
upaństwawiałybyście byście upaństwawiały |
3 os. |
upaństwawiałby by upaństwawiał |
upaństwawiałaby by upaństwawiała |
upaństwawiałoby by upaństwawiało |
upaństwawialiby by upaństwawiali |
upaństwawiałyby by upaństwawiały |
bezosobnik: upaństwawiano by
bezokolicznik: upaństwawiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
upaństwawiając
gerundium: upaństwawianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | upaństwawianie |
upaństwawiania |
D. | upaństwawiania |
upaństwawiań |
C. | upaństwawianiu |
upaństwawianiom |
B. | upaństwawianie |
upaństwawiania |
N. | upaństwawianiem |
upaństwawianiami |
Ms. | upaństwawianiu |
upaństwawianiach |
W. | upaństwawianie |
upaństwawiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: upaństwawiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | upaństwawiający |
upaństwawiający |
upaństwawiający |
upaństwawiające |
upaństwawiająca |
D. | upaństwawiającego |
upaństwawiającego |
upaństwawiającego |
upaństwawiającego |
upaństwawiającej |
C. | upaństwawiającemu |
upaństwawiającemu |
upaństwawiającemu |
upaństwawiającemu |
upaństwawiającej |
B. | upaństwawiającego |
upaństwawiającego |
upaństwawiający |
upaństwawiające |
upaństwawiającą |
N. | upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającą |
Ms. | upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | upaństwawiający |
upaństwawiający |
upaństwawiające |
upaństwawiające |
D. | upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiających |
C. | upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
upaństwawiającym |
B. | upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiające |
N. | upaństwawiającymi |
upaństwawiającymi |
upaństwawiającymi |
upaństwawiającymi |
Ms. | upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiających |
upaństwawiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: upaństwawiany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | upaństwawiany |
upaństwawiany |
upaństwawiany |
upaństwawiane |
upaństwawiana |
D. | upaństwawianego |
upaństwawianego |
upaństwawianego |
upaństwawianego |
upaństwawianej |
C. | upaństwawianemu |
upaństwawianemu |
upaństwawianemu |
upaństwawianemu |
upaństwawianej |
B. | upaństwawianego |
upaństwawianego |
upaństwawiany |
upaństwawiane |
upaństwawianą |
N. | upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianą |
Ms. | upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | upaństwawiani |
upaństwawiani |
upaństwawiane |
upaństwawiane |
D. | upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawianych |
C. | upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
upaństwawianym |
B. | upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawiane |
N. | upaństwawianymi |
upaństwawianymi |
upaństwawianymi |
upaństwawianymi |
Ms. | upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawianych |
upaństwawianych |
odpowiednik aspektowy: upaństwowić
Pochodzenie
Od: państwowy ; zob. państwo
1. majątek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | nacjonalizować, unaradawiać, wywłaszczać |
Cytaty
Majątku nie trzeba było upaństwawiać - przeszedł, zgodnie ze starym zapisem, na własność państwa i nastał tam dobrze prosperujący PGR, a po upadku ludowej władzy firma hodowlana [...], znów dobrze prosperująca na 750 ha. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Smak korzeni source Polityka, 2007-03-24 |
|
Mówiąc o gospodarstwie rodzinnym, nie sposób nie przypomnieć, jak rodzinom odbierano majątki, upaństwawiano fabryczki, przedsiębiorstwa, warsztaty, domy, a szczególnie gospodarstwa rolne, a więc wszystko, co stanowiło własność prywatną. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.07.1999 |
|
W początkach PRL bez wahania upaństwawiano wielomilionowej wartości fabryki, elektrownie i kopalnie. źródło: NKJP: Internet |
|
Majątki były upaństwawiane na mocy decyzji administracyjnych. źródło: NKJP: Roszczenia bez prawa, Dziennik Polski, 2004-02-27 |
|
W roku 1940 okupanci radzieccy upaństwawiają teatr. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
![]() |
+ | upaństwawiać | + |
CO
|
2. samorząd
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
synonimy: | podporządkowywać, uzależniać |
Cytaty
[...] o ile faktycznie w sferze politycznej, jaką są wybory, następuje odejście w samorządzie terytorialnym od partyjności, ale w zakresie zarządzania następuje proces upaństwawiania. To powoduje, że bardzo często władza samorządowa traci kontakt ze społeczeństwem. źródło: Internet: stowarzyszeniero.pl |
|
Wskazywał, że upaństwawianie coraz to nowych dziedzin życia powoduje, nawet przy braku represji, zanik inicjatywy prywatnej i wszelkich dobrowolnych instytucji zaspokajających potrzeby jednostek [...]. źródło: NKJP: wiedzaiedukacja.eu |
|
[...] jeżeli będziemy chcieli kierować się tylko strategią lizbońską, to będzie to bliżej Korei Północnej, gdzie już dzieciństwo się upaństwawia, gdzie już narzuca się rygor wychowania, zabierając dzieci rodzicom. źródło: NKJP: Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej title Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.03.2004 |
|
Aborcjonizm, eutanazjonizm, ideologia gender, polityka upaństwawiania dzieci tkwią korzeniami w bolszewickiej degradacji człowieka. źródło: Internet: adam-edward-lipinski.blogspot.com |
|
Z wielu stron bowiem padały i padają zarzuty, że dialog społeczny w dotychczasowej postaci to w gruncie rzeczy - będący przetworzonym symbolem walki klas - dialog korporacyjny [...] upaństwawiający partnerów społecznych, czyniący z nich część struktury administracyjnej i służący ochronie istniejących układów gospodarczych, a nie rozwojowi. źródło: Internet: repozytorium.amu.edu.pl |
Składnia
![]() |
+ | upaństwawiać | + |
KOGO/CO
|
3. święto
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | legalizować |
Cytaty
Integrystą jest ten, kto myśląc o wierze, nie jest w stanie wyzwolić się od modelu władzy i poddania; integrystą jest ten, kto nie jest zdolny do dialogu; integrystą jest ten, kto sakralizuje państwo i upaństwawia religię; integrystą jest ten, kto nie widzi etycznego wymiaru religii [...]. źródło: NKJP: Tischner Józef: W krainie schorowanej wyobraźni. 1998 |
|
[...] kasta kapłanów była wyalienowana społecznie i ponad prawem. Wątek materialny celowo został wycięty w momencie upaństwawiania - wyrywał religię z kontekstu żydowskiej tradycji i był groźny dla cesarza, który religię upaństwawiał. źródło: NKJP: Internet |
|
Oddolnie przygotowywane uroczystości są ogromną wartością tego święta, nie zamierzamy ich upaństwawiać. źródło: Internet: niezalezna.pl |
|
W Polsce demokracja jest tylko fasadą. Faktycznie ograniczane są prawa jednostki przez upaństwawianie religii katolickiej. źródło: Internet: 4lomza.pl |
|
XIX wiek był okresem silnego upaństwawiania religii shintō. Powrót cesarza do władzy był znakomitą okazją do realizowania ideału fukko shintō, według której najwyższym władcą jest właśnie cesarz-bóg. źródło: Internet: mahajana.net |
Składnia
![]() |
+ | upaństwawiać | + |
CO
|
4. obcokrajowca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny
Relacje znaczeniowe
synonimy: | naturalizować |
Cytaty
[...] to państwo, a nie gminy, powinno zajmować się repatriantami, powinny także zostać uproszczone procedury upaństwawiania obcokrajowców z polskim pochodzeniem. źródło: Internet: infor.pl/prawo |
Składnia
![]() |
+ | upaństwawiać | + |
KOGO
|