UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trupi

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. trupi
trupi
trupi
trupie
trupia
D. trupiego
trupiego
trupiego
trupiego
trupiej
C. trupiemu
trupiemu
trupiemu
trupiemu
trupiej
B. trupiego
trupiego
trupi
trupie
trupią
N. trupim
trupim
trupim
trupim
trupią
Ms. trupim
trupim
trupim
trupim
trupiej
W. trupi
trupi
trupi
trupie
trupia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. trupi
trupi
trupie
trupie
D. trupich
trupich
trupich
trupich
C. trupim
trupim
trupim
trupim
B. trupich
trupich
trupich
trupie
N. trupimi
trupimi
trupimi
trupimi
Ms. trupich
trupich
trupich
trupich
W. trupi
trupi
trupie
trupie

Pochodzenie

Zob. trup

1. smród

Definicja

związany z trupem - zwłokami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • trupi fetor, odór, rozkład, smród, zaduch, zapach; trupia woń

Cytaty

Moja rodzinna wieś przestała istnieć. Zrozumiałem to w chwili, kiedy wyczułem nadlatujące ku mnie z wiatrem od strony Odry woń spalenizny i trupi zaduch rozkładających się ciał.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Za kilkanaście godzin trupia woń wypełni pałacową przestrzeń.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Gęstą od brunatnych glonów wodę poruszały jedynie banieczki gazu, podnoszące się z głębiny, rozchodzące wolno i pękające na oleistej, pokrytej rzęsą powierzchni, z której, niczym trupie ręce, sterczały uschłe rosochate drzewa.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrentum, 2002

Mówię w niej bardzo dużo o umarłych, o ich uświęconych zapachach i o ich uświęconych szczątkach, o trupich odorach przemienionych w cudowne wonie i o relikwiach.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Składnia

Rz + trupi + bez ograniczeń
szyk: tylko prepozycja

2. wygląd

Definicja

taki jak u trupa - zwłok

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • trupi oddech; trupia bladość, cera, skóra, twarz; trupie ręce

Cytaty

[...] pewne barwniki odkładające się w skórze, zębach i kościach chorych osób nie szkodzą im w ciemności, lecz pod wpływem światła słonecznego przekształcają się w substancje niszczące ciało i nadające mu odrażający trupi wygląd.

źródło: NKJP: Leczenie światłem, Polityka, 2003-02-22

Na czoło Basi wystąpiły kropelki potu, niebieskie oczy zasnuła mgła. Z przerażeniem zauważył, że sinieją jej skronie, a twarz z wolna powleka trupia bladość.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

Babcia o nienaturalnie zniszczonej twarzy i trupich rękach śpi, wsparłszy głowę o leżące na stoliku, skrzyżowane dłonie.

źródło: NKJP: Internet

3. kolor

Definicja

taki, który jest nieprzyjemny i wywołuje uczucie zimna

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • trupi blask, chłód, kolor; trupia barwa, poświata; trupie oświetlenie, światło

Cytaty

– Dla trędowatych? – poczuła się nieswojo. Chłód nie był przyjemny, raczej trupi.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Wokół panuje półmrok, czasem silniej rozjaśniany trupim światłem neonówki.

źródło: NKJP: Krzysztof Karwat: Blokersi w akcji, Dziennik Zachodni, 2002-10-26

[...] patrzyłem w to wszystko przez całą resztę nocy aż do samego świtu, który zaczął się wpierw przecierać nieśmiało za oknami, trupimi barwami powlekać szyby i ramy okienne, potem smugami rzucił się na ściany i wyłowił moje zatopione w zatokach pościeli kształty [...].

źródło: NKJP: Włodzimierz Odojewski: Kwarantanna, 2009

Frazeologizmy

trupi jad
trupia czaszka
trupia głowa
trupia główka
trupia czacha
Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj