UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyż

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Od podstawy wyż- przymiotnika wyższy . Wyraz wyparł wcześniejszą postać wysza [< psł. *vys-ja] 'miejsce wysoko położone, wysokość'

1. ciśnienie atmosferyczne

Definicja

obszar wysokiego ciśnienia atmosferycznego, przynoszącego zwykle ocieplenie i bezchmurne niebo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

niż I

Połączenia

pogodny, rozległy, słaby wyż; wyż baryczny; Azorski, skandynawski
wyż znad Atlantyku, znad Bałkanów, znad Skandynawii...
wyże i niże
centrum, obszar, skraj; wpływ, zasięg wyżu

Cytaty

	Od poniedziałku synoptycy przewidują ocieplenie. Wyż idzie z zachodu. źródło: NKJP: Cienkie grzanie, Gazeta Wyborcza, 1993-10-04
	Ładna pogoda związana jest z wyżem, który dociera do nas znad Łotwy. W ciągu dnia zachmurzenie będzie małe i umiarkowane. źródło: NKJP: Pogoda, Polska Głos Wielkopolski, 2005-08-18
	Mroźne arktyczne powietrze przynoszą nam wyże syberyjskie i skandynawskie. W tym roku nie powstały, przez co nad całą Europą rządzą niże atlantyckie. źródło: NKJP: (waw): Styczeń płata figle, Nowiny Raciborskie, 2007-01-16
	Porywisty wiatr, który przybył nad Polskę w niedzielę w nocy, wziął się ze zderzenia głębokiego niżu znad Atlantyku i silnego wyżu na południu Europy. źródło: NKJP: Iza Jarosz, Monika Krężel: Ten wiatr nas dobija..., Trybuna Śląska, 2002-10-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyż	wyże
D.	wyżu	wyżów
C.	wyżowi	wyżom
B.	wyż	wyże
N.	wyżem	wyżami
Ms.	wyżu	wyżach
W.	wyżu	wyże

Składnia

wyż

(JAKI)

2. poziom

Definicja

bardzo wysoki lub najwyższy poziom czegoś

Noty o użyciu

Wyraz używany zazwyczaj w odniesieniu do najwyższej dla danego przedziału czasowego liczby urodzonych dzieci.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

antonimy:

niż I

Połączenia

wyż demograficzny, powojenny
fala, generacja, pokolenie, rocznik; okres wyżu
dzieci, młodzież z wyżu

Cytaty

	Teraz dzieci rodzą mamy z poprzedniego wyżu demograficznego lat osiemdziesiątych i teraz znowu mamy wyż. Nie mamy jednak miejsc dla dzieci w żłobku. źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Zawód mama? Nie istnieje, Gazeta Krakowska, 2007-08-31
	Godzina 17 jest wyżem dla aktywności trzustki, w związku z tym mamy dobry apetyt. źródło: NKJP: (BN): Od południa do zmroku, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-01-13
	Dzięki rodzinie wielopokoleniowej możemy zaś zapewnić pomoc seniorom, a wyż seniorów przed nami. źródło: NKJP:16. posiedzenie Senatu RP, 2006
	- Tradycyjnie wyż emocjonalny przypada na pełnię Księżyca, w życiu codziennym obserwujemy także odwrotne zjawisko [...] . źródło: NKJP: Jan Sar Skąpski: Śladami Wenus: astrologia życia intymnego, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyż	wyże
D.	wyżu	wyżów
C.	wyżowi	wyżom
B.	wyż	wyże
N.	wyżem	wyżami
Ms.	wyżu	wyżach
W.	wyżu	wyże

Składnia

+	wyż	+	(KOGO/CZEGO)
+	wyż	+	(dla KOGO/CZEGO)
+	wyż	+	(JAKI)

3. ogół osób

Definicja

ogół osób urodzonych, kiedy w danym przedziale czasowym rodziło się najwięcej dzieci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Cytaty

Kiedy wyż wchodzi do liceów, pojawia się inflacja ocen - teraz prawie każdy, kto wybiera porządną szkołę, ma czerwony pasek.

źródło: NKJP: Joanna Wojciechowska: Edukacja, Gazeta Wyborcza, 1998-04-30

Gdy niż demograficzny wchodzi do szkół, a wyż szuka po studiach pracy, pojawia się problem.

źródło: NKJP: Krystian Szytenhelm, Nauczyciel nie-emeryt, Tygodnik Rybnicki, 2008-12-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyż	wyże
D.	wyżu	wyżów
C.	wyżowi	wyżom
B.	wyż	wyże
N.	wyżem	wyżami
Ms.	wyżu	wyżach
W.	wyżu	wyże

Frazeologizmy

zgniły wyż

Data ostatniej modyfikacji: 07.09.2017