UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gospodarstwo

Chronologizacja

1 połowa XV w., Bańk

Pochodzenie

Zob. gospodarz

1. posiadłość

Definicja

wiejska nieruchomość obejmująca ziemię, dom oraz zabudowania, będąca czyjąś własnością

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gospodarka

Połączenia

  • dochodowe; ekologiczne; piękne; podupadłe, upadłe; własne gospodarstwo; gospodarstwo drobne, duże, małe, nieduże, średnie; indywidualne, państwowe, prywatne, własne; niedochodowe, nierentowne, niewydajne; zmechanizowane gospodarstwa; gospodarstwa wielohektarowe
  • gospodarstwo po rodzicach; gospodarstwo przy domu
  • właściciel gospodarstwa
  • kury, krowy z (własnego) gospodarstwa
  • kupić, mieć, odziedziczyć, posiadać, prowadzić, sprzedawać, uprawiać; powiększać, rozwijać, udoskonalać gospodarstwo

Cytaty

A nad rolnikami, którzy mają duże gospodarstwa, wiszą spłaty olbrzymich kredytów.

źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska: Rozmowa..., Gazeta Wyborcza, 1999-02-03

W koszyku mąka, ser, mleko z ekologicznego gospodarstwa, kawa mielona na senne poranki, szampon do włosów, żel pod prysznic z promocji i osiem zniczy na groby przyjaciół.

źródło: NKJP: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta: Echo pieśni Horacego, Akant, 2007-02

Wstawała nad ranem i kładła się późno, a między dojeniem krów uprawiała działkę i obrządzała małe gospodarstwo przy domu.

źródło: NKJP: Monika Panfil: Rok wieszcza, Gazeta Wyborcza, 1998-04-24

Kupił tu podupadłe gospodarstwo, 8 ha gruntu, ponad 2 ha lasu ze zrujnowaną osiemdziesięcioletnią chałupą.

źródło: NKJP: Apetyt na strusie, Wieści Podwarszawskie, nr 31, 2002-08-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gospodarstwo
gospodarstwa
D. gospodarstwa
gospodarstw
C. gospodarstwu
gospodarstwom
B. gospodarstwo
gospodarstwa
N. gospodarstwem
gospodarstwami
Ms. gospodarstwie
gospodarstwach
W. gospodarstwo
gospodarstwa

2. produkcja

Definicja

przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją rolną lub hodowlą czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przedsiębiorstwo

Połączenia

  • gospodarstwo ogrodnicze, pszczelarskie, rybne, sadownicze, stawowe, szklarniowe; mleczne, młynarskie gospodarstwo; gospodarstwa winne
  • gospodarstwo krów mlecznych

Cytaty

- Jest nam bardzo ciężko utrzymać sadownicze gospodarstwa - mówi Stanisław Węgrzyn właściciel plantacji drzew owocowych z Góry Jana koło Szczyrzyca.

źródło: NKJP: (bit): Wnikliwe obserwacje, Gazeta Krakowska, 2003-02-06

Współcześnie istnieją wzorcowe gospodarstwa rybne należące do Samodzielnej Pracowni Biologii Ryb i Środowiska Wodnego, która prowadzi prace doświadczalne nad hodowlą karpia.

źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Bracia Gałkiewiczowie, którzy w podłódzkim Rzgowie prowadzą duże gospodarstwo ogrodnicze, regularnie zatrudniają cudzoziemców.

źródło: NKJP: Nina Smoleń: Pracownicy z importu, Dziennik Łódzki, 2001-06-09

- We współpracy z partnerem holenderskim powstanie tu ekologiczne gospodarstwo krów mlecznych - tłumaczy.

źródło: NKJP: Konrad Przezdzięk: Bez łaski, Gazeta Wrocławska, 2002-02-19

W sękowskim kole równie duże gospodarstwo pszczelarskie posiada Tadeusz Bolek, pozostali hodowcy pszczół mają po kilkanaście, kilkadziesiąt rodzin.

źródło: NKJP: Agnieszka Nigbor: Złoty lipiec z pszczół kapelą, Gazeta Krakowska, 2005-07-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gospodarstwo
gospodarstwa
D. gospodarstwa
gospodarstw
C. gospodarstwu
gospodarstwom
B. gospodarstwo
gospodarstwa
N. gospodarstwem
gospodarstwami
Ms. gospodarstwie
gospodarstwach
W. gospodarstwo
gospodarstwa

3. wyposażenie

Definicja

ogół sprzętów i przedmiotów stanowiących wyposażenie domu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Połączenia

  • artykuły, przedmioty, sprzęt gospodarstwa domowego
  • przyrządy z gospodarstwa domowego

Cytaty

Wśród rozlosowywanych nagród były artykuły gospodarstwa domowego, sprzęt RTV, pościel.

źródło: NKJP: (dark): Frontem do klienta, Gryf Wejcherowski, 2000-04-28

Diana nie pomagała, lecz chodziła po kuchni, oglądając nowoczesny sprzęt gospodarstwa domowego oraz półeczkę z przyprawami i dziwiąc się nazwom, których nigdy nie słyszała.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Najbogatsi jechali do Warszawy, inni do Wilna, Krakowa, Lwowa i tam osiadali w hotelach i pensjonatach. Poprzedzały ich wozy pełne kufrów z toaletami, a jeśli panie nie zamierzały mieszkać w hotelu, tylko wynajmowały mieszkanie, to także z meblami i całym gospodarstwem.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

Nie musimy mieć żadnej wiedzy tajemnej potrzebnej przy starcie i konfigurowaniu komputera. Już teraz po podłączeniu do telewizora konsola stanie się centrum rozrywki audiowizualnej - będziemy jednocześnie oglądać film, słuchać ulubionej muzyki i przeglądać Internet. To pierwszy krok, by zaczęła ona zarządzać całym gospodarstwem. W przyszłości, kiedy wstawimy do domu nową lodówkę czy pralkę, konsola sama wypyta ją, co ta „umie”, a potem skoordynuje jej pracę z resztą domowego sprzętu.

źródło: NKJP: Hubert Salik: Cztery kąty i ten piąty, Ozon nr 5, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gospodarstwo
gospodarstwa
D. gospodarstwa
gospodarstw
C. gospodarstwu
gospodarstwom
B. gospodarstwo
gospodarstwa
N. gospodarstwem
gospodarstwami
Ms. gospodarstwie
gospodarstwach
W. gospodarstwo
gospodarstwa

4. dom

Definicja

ogół spraw związanych z zaspokajaniem potrzeb bytowych rodziny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dom

Połączenia

  • bałaganiarskie gospodarstwo
  • prowadzić gospodarstwo
  • zajmować się, zarządzać gospodarstwem

Cytaty

Ruscy są zawsze ruscy. Dzicy. Nie prowadzą dobrze gospodarstw. Nie gotują. Hałas i brud, tak się ich widzi.

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Fatalnym niedopatrzeniem jest podanie np. wina w koniakówkach albo odwrotnie — koniaku w kieliszkach do wina — świadczy to o bałaganiarskim gospodarstwie i zaprzecza regułom kultury picia.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

Przecież razem mieszkamy, jesteśmy małżeństwem, nie mamy rozdzielności majątkowej, prowadzimy wspólne gospodarstwo - denerwuje się.

źródło: NKJP: Jadwiga Aleksandrowicz: Aleksandrów Kujawski: Mieszkaniec Służewa płaci regularnie rachunki. Mimo to Energa wyłączyła mu prąd, Gazeta Pomorska, 2010-02-04

– Porozumieliśmy się z MPO Jaworzno i wprowadzamy indywidualną segregację odpadów. Każde gospodarstwo otrzyma po trzy worki na odpady (makulaturę, szkło i butelki PET) – tłumaczy wiceburmistrz Jacek Latko.

źródło: NKJP: Agnieszka Filipowicz: Trzy worki dla każdego, Gazeta Krakowska, 2006-10-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gospodarstwo
gospodarstwa
D. gospodarstwa
gospodarstw
C. gospodarstwu
gospodarstwom
B. gospodarstwo
gospodarstwa
N. gospodarstwem
gospodarstwami
Ms. gospodarstwie
gospodarstwach
W. gospodarstwo
gospodarstwa

Frazeologizmy

gospodarstwo domowe
gospodarstwo rolne
Data ostatniej modyfikacji: 12.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj