UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

matowy

Chronologizacja

SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	matowy	matowy	matowy	matowe	matowa
D.	matowego	matowego	matowego	matowego	matowej
C.	matowemu	matowemu	matowemu	matowemu	matowej
B.	matowego	matowego	matowy	matowe	matową
N.	matowym	matowym	matowym	matowym	matową
Ms.	matowym	matowym	matowym	matowym	matowej
W.	matowy	matowy	matowy	matowe	matowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	matowi	matowi	matowe	matowe
D.	matowych	matowych	matowych	matowych
C.	matowym	matowym	matowym	matowym
B.	matowych	matowych	matowych	matowe
N.	matowymi	matowymi	matowymi	matowymi
Ms.	matowych	matowych	matowych	matowych
W.	matowi	matowi	matowe	matowe

1. niebłyszczący

Definicja

niemający połysku

Pochodzenie

Od: mat (matowość)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zmatowiały

Połączenia

matowy brąz, błękit ...; chrom, metal; lakier; matowa cera, skóra, twarz; powierzchnia, powłoka; stal; farba; pomadka, szminka; matowe spojrzenie; aluminium, złoto; matowe oczy, usta, włosy; cienie do powiek

Cytaty

	Wyglądał jak cierpiący, zmęczony, chory? Blady, z matowymi oczami i dwiema pionowymi zmarszczkami nad nosem. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005
	Z chłodnego cienia trafił prosto w gorące westchnienie ulicy. Szedł w słońcu, pomiędzy matowymi ścianami i lśniącymi taflami wystaw. źródło: NKJP: Cezary Michalski: Siła odpychania, 2002
	Bez potasu „więdniemy”, mamy brzydką, suchą, szarą cerę, matowe, łamliwe włosy, chorują paznokcie. źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001
	Ptaki przebywające w ciasnych i brudnych pomieszczeniach mają matowe piórka, są apatyczne i łatwo podupadają na zdrowiu. źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975
	Ogromna głowa, pozbawiona śladu owłosienia pokryta była matową skórą barwy brunatnej czy czarniawej [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

2. o szkle

Definicja

nieprzezroczysty

Pochodzenie

Od: mat (matowość)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nieprzezroczysty

Połączenia

matowa folia, szyba; matowe okno, szkło

Cytaty

	Oprócz bezbarwnych, dostępne są szkła brązowe, zielone, błękitne, różowe, grafitowe, żółte i turkusowe. Występują w wersji przeźroczystej lub matowej. źródło: NKJP: Szklane pustaki, Dziennik Polski, 2001-08-29
	Minął przezroczyste drzwi po prawej stronie, na których widniało kolorowe logo: “Twój Stół” – poradnik rodzinny. Skierował się w stronę lewych, z matowego szkła, nad którymi umieszczono złote litery: “Twój Popęd” – magazyn dla mężczyzn. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005
	Okna sali rozpraw zabezpieczą rolety antywłamaniowe, natomiast w oknach tej części korytarza, którą oskarżeni są doprowadzani na rozprawy, pojawią się matowe szyby. źródło: NKJP: (STRZ): Dziennik Polski - 2001-08-30 - Małopolska - Za szybą pancerną
	Szyby boczne ze szkła hartowanego, w zależności od upodobania, mogą być matowe, co daje poczucie większej intymności. Wszystkie urządzenia techniczne są dyskretnie ukryte za matową szybą. źródło: NKJP: (R): Tusz z aromaterapią, Dziennik Polski, 2002-09-04
	Mgła. Mgła ogarnia wszystko. [...] Zmienia świat we wnętrze matowej żarówki. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

3. o dźwięku

Definicja

mało dźwięczny, niski i przytłumiony

Pochodzenie

Od: mat (matowość)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

matowy dźwięk, głos; matowa barwa głosu

Cytaty

	Na werandzie Julia szlifowała swój głęboki, matowy mezzosopran, a ja w ostatnim, północnym pokoju dokonywałem obowiązkowego remontu. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005
	Mówiła twardo, głosem niskim, matowym. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007
	Słyszę swój głos w rozmowach telefonicznych: jest przeważnie martwy. Matowy, pozbawiony emocji, smutny czy raczej apatyczny. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005
	Zaczęła śpiewać niskim, matowym altem, który zaskakująco kontrastował z wyobrażeniami obu mężczyzn o jej głosie. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	To oni - członkowie Bractwa Dzwonników Wawelskich - zauważyli, że na sercu „Zygmunta” pojawiły się szczeliny, i że jego dźwięk jest głuchy i matowy. źródło: NKJP: Grażyna Starzak: Bractwo od „Zygmunta”, Dziennik Polski, 2003-04-19

4. związany z matem

Definicja

sport.

związany z matem - końcowym ruchem w szachach

Pochodzenie

Od: mat (w szachach)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Połączenia

kombinacja; pozycja; siatka; sytuacja matowa

Cytaty

Mimo równowagi materialnej białe szybko wygrywają dzięki pionowi e6, który razem z hetmanem współtworzy siatkę matową.

źródło: Internet

Za pomocą figur pozostałych na szachownicy nie można doprowadzić do sytuacji matowej.

źródło: Internet

Leszek przypatrzył mi się podejrzliwie, potem z uwagą spojrzał na szachownicę: czyżbym się znalazł w sytuacji matowej, a on tego nie zauważył? Bywają w szachach takie sytuacje - ktoś ma przewagę figur i niespodzianie przegrywa.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Składnia

	+	matowy	+
szyk: tylko postpozycja

5. związany z matą

Definicja

związany z matą - miejscem rywalizacji sportowej

Pochodzenie

Od: mata (w sporcie)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Połączenia

sędzia matowy

Cytaty

W ostatniej sekundzie warszawianka wykonała rzut, który sędzia matowy ocenił na ipon, jednak dwóch pozostałych arbitrów odwołało jego decyzję i Sejdak zakończyła walkę z „pustą” tablicą.

źródło: NKJP: Bogumił Nowicki: Judo: Indywidualne Mistrzostwa Polski, Gazeta Wyborcza, 1994-06-13

Dwóch wskazywało na mnie, dwóch na remis i sędzia matowy nakazywał walczyć dalej.

źródło: NKJP: Szefowie czują się bezpiecznie, Dziennik Polski, 1998-11-27

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2016