UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przewlekać

Chronologizacja

1731, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przewlekam	przewlekamy
2 os.	przewlekasz	przewlekacie
3 os.	przewleka	przewlekają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przewlekałem +(e)m przewlekał	przewlekałam +(e)m przewlekała	przewlekałom +(e)m przewlekało	przewlekaliśmy +(e)śmy przewlekali	przewlekałyśmy +(e)śmy przewlekały
2 os.	przewlekałeś +(e)ś przewlekał	przewlekałaś +(e)ś przewlekała	przewlekałoś +(e)ś przewlekało	przewlekaliście +(e)ście przewlekali	przewlekałyście +(e)ście przewlekały
3 os.	przewlekał	przewlekała	przewlekało	przewlekali	przewlekały

bezosobnik: przewlekano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przewlekał będę przewlekać	będę przewlekała będę przewlekać	będę przewlekało będę przewlekać	będziemy przewlekali będziemy przewlekać	będziemy przewlekały będziemy przewlekać
2 os.	będziesz przewlekał będziesz przewlekać	będziesz przewlekała będziesz przewlekać	będziesz przewlekało będziesz przewlekać	będziecie przewlekali będziecie przewlekać	będziecie przewlekały będziecie przewlekać
3 os.	będzie przewlekał będzie przewlekać	będzie przewlekała będzie przewlekać	będzie przewlekało będzie przewlekać	będą przewlekali będą przewlekać	będą przewlekały będą przewlekać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przewlekajmy
2 os.	przewlekaj	przewlekajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przewlekałbym bym przewlekał	przewlekałabym bym przewlekała	przewlekałobym bym przewlekało	przewlekalibyśmy byśmy przewlekali	przewlekałybyśmy byśmy przewlekały
2 os.	przewlekałbyś byś przewlekał	przewlekałabyś byś przewlekała	przewlekałobyś byś przewlekało	przewlekalibyście byście przewlekali	przewlekałybyście byście przewlekały
3 os.	przewlekałby by przewlekał	przewlekałaby by przewlekała	przewlekałoby by przewlekało	przewlekaliby by przewlekali	przewlekałyby by przewlekały

bezosobnik: przewlekano by

bezokolicznik: przewlekać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przewlekając

gerundium: przewlekanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przewlekanie	przewlekania
D.	przewlekania	przewlekań
C.	przewlekaniu	przewlekaniom
B.	przewlekanie	przewlekania
N.	przewlekaniem	przewlekaniami
Ms.	przewlekaniu	przewlekaniach
W.	przewlekanie	przewlekania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przewlekający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przewlekający	przewlekający	przewlekający	przewlekające	przewlekająca
D.	przewlekającego	przewlekającego	przewlekającego	przewlekającego	przewlekającej
C.	przewlekającemu	przewlekającemu	przewlekającemu	przewlekającemu	przewlekającej
B.	przewlekającego	przewlekającego	przewlekający	przewlekające	przewlekającą
N.	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającą
Ms.	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przewlekający	przewlekający	przewlekające	przewlekające
D.	przewlekających	przewlekających	przewlekających	przewlekających
C.	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym	przewlekającym
B.	przewlekających	przewlekających	przewlekających	przewlekające
N.	przewlekającymi	przewlekającymi	przewlekającymi	przewlekającymi
Ms.	przewlekających	przewlekających	przewlekających	przewlekających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przewlekany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przewlekany	przewlekany	przewlekany	przewlekane	przewlekana
D.	przewlekanego	przewlekanego	przewlekanego	przewlekanego	przewlekanej
C.	przewlekanemu	przewlekanemu	przewlekanemu	przewlekanemu	przewlekanej
B.	przewlekanego	przewlekanego	przewlekany	przewlekane	przewlekaną
N.	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym	przewlekaną
Ms.	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przewlekani	przewlekani	przewlekane	przewlekane
D.	przewlekanych	przewlekanych	przewlekanych	przewlekanych
C.	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym	przewlekanym
B.	przewlekanych	przewlekanych	przewlekanych	przewlekane
N.	przewlekanymi	przewlekanymi	przewlekanymi	przewlekanymi
Ms.	przewlekanych	przewlekanych	przewlekanych	przewlekanych

odpowiednik aspektowy: przewlec

Pochodzenie

Zob. wlec

1. przez dziurkę

Definicja

ciągnąc, przesuwać przez otwór lub otwory

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeciągać

Cytaty

Sama wykrawała w plastrze rozwałkowanego ciasta gwiazdki, słoneczka, półksiężyce, które po wyjęciu z piekarnika miały złocisty kolor [...]. Potem [...] przewlekała przez nie nitkę, zawiązywała supełki i odkładała do pudełka.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Ulubionym dopełnieniem jej kreacji są kolorowe jedwabne apaszki, chustki i szale - bardzo modne w tym sezonie. Styliści włoscy, z którymi współpracuję, polecają, aby wplatać je we włosy, nosić jako paski, szarfy, przewlekać przez dziurki od guzików, przywiązywać do pasków od torebek.

źródło: NKJP: Liliana Bogusiak: Z apaszką we włosach, Express Ilustrowany, 2003-10-24

Składnia

przewlekać

CO + przez CO

2. po trawie

Definicja

ciągnąc coś, z wysiłkiem przesuwać to po jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Część załogi – wojowie – wychodziła na ląd i penetrowała teren w obawie przed atakiem Pieczyngów. Pozostali zaś w pośpiechu przewlekali swoje łodzie [...], ciągnąc je za sobą po ziemi.

źródło: Internet: biuletynhistoryczny.blogspot.com

Składnia

przewlekać

3. na lewą stronę

Definicja

sprawiać, że wewnętrzna część czegoś znajduje się na wierzchu, a zewnętrzna pod spodem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odwracać, przewracać

Cytaty

Zabawa polega na tym, iż wybrane pary tańczą, a gdy orkiestra przerwie muzykę, partnerka zdejmuje z partnera marynarkę, przewleka ją na lewą stronę i zakłada na siebie.

źródło: Internet: zespolnocnydyzur.pl

Składnia

przewlekać

4. pościel

Definicja

zmieniać pokrywającą coś osłonę z tkaniny na inną

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Machinalnie wykonywała [...] swoje obowiązki, przewlekała pościel, sprzątała kabiny, rano wnosiła tace ze śniadaniem, potem je zabierała [...].

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009

Sushi umiem zrobić. I kołdrę przewlekać też. Więc może nie jest tak źle ze mną.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

Składnia

przewlekać

5. wizytę

Definicja

pot.

przedłużać czas trwania czegoś, co zdaniem mówiącego powinno zostać zakończone o wiele wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przedłużać

Połączenia

przewlekać proces, sprawę
celowo przewlekać

Cytaty

Zorientował się już, że Anglicy zaczynają przewlekać rozmowy, aby uniemożliwić mu opuszczenie portu.

źródło: NKJP: Hiszpańska „złota” eskadra, Dziennik Polski, 2000-10-03

[...] końca procesu nie widać. Ona to przewleka, nie stawia się, składa zwolnienia lekarskie, chociaż w tym samym czasie pracuje [...].

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Hejke kontra Hejke, Polityka, 2009-06-06

Czasem we wspólnotach mieszkaniowych gmina, która jest największym udziałowcem, przewleka prace remontowe, gdyż nie ma na nie gotówki.

źródło: NKJP: Gdy gmina jest opieszała..., Express Ilustrowany, 2001-05-15

Składnia

przewlekać

Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2018