UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pokaleczyć się

Chronologizacja

1848, Gazeta Warszawska, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pokaleczę się
pokaleczymy się
2 os. pokaleczysz się
pokaleczycie się
3 os. pokaleczy się
pokaleczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pokaleczyłem się
+(e)m się pokaleczył
pokaleczyłam się
+(e)m się pokaleczyła
pokaleczyłom się
+(e)m się pokaleczyło
pokaleczyliśmy się
+(e)śmy się pokaleczyli
pokaleczyłyśmy się
+(e)śmy się pokaleczyły
2 os. pokaleczyłeś się
+(e)ś się pokaleczył
pokaleczyłaś się
+(e)ś się pokaleczyła
pokaleczyłoś się
+(e)ś się pokaleczyło
pokaleczyliście się
+(e)ście się pokaleczyli
pokaleczyłyście się
+(e)ście się pokaleczyły
3 os. pokaleczył się
pokaleczyła się
pokaleczyło się
pokaleczyli się
pokaleczyły się

bezosobnik: pokaleczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pokaleczmy się
2 os. pokalecz się
pokaleczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pokaleczyłbym się
bym się pokaleczył
pokaleczyłabym się
bym się pokaleczyła
pokaleczyłobym się
bym się pokaleczyło
pokaleczylibyśmy się
byśmy się pokaleczyli
pokaleczyłybyśmy się
byśmy się pokaleczyły
2 os. pokaleczyłbyś się
byś się pokaleczył
pokaleczyłabyś się
byś się pokaleczyła
pokaleczyłobyś się
byś się pokaleczyło
pokaleczylibyście się
byście się pokaleczyli
pokaleczyłybyście się
byście się pokaleczyły
3 os. pokaleczyłby się
by się pokaleczył
pokaleczyłaby się
by się pokaleczyła
pokaleczyłoby się
by się pokaleczyło
pokaleczyliby się
by się pokaleczyli
pokaleczyłyby się
by się pokaleczyły

bezosobnik: pokaleczono by się

bezokolicznik: pokaleczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pokaleczywszy się

gerundium: pokaleczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pokaleczenie się
pokaleczenia się
D. pokaleczenia się
pokaleczeń się
C. pokaleczeniu się
pokaleczeniom się
B. pokaleczenie się
pokaleczenia się
N. pokaleczeniem się
pokaleczeniami się
Ms. pokaleczeniu się
pokaleczeniach się
W. pokaleczenie się
pokaleczenia się

Pochodzenie

Zob. kaleka

1. samego siebie

Definicja

celowo naruszyć w wielu miejscach zewnętrzną tkankę swojego organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  porozcinać się
hiperonimy:  poranić się

Cytaty

Z relacji przypadkowego przechodnia wynika, że człowiek pił piwo. Pustą butelkę rozbił, a szkłem pokaleczył się sam. Strażnicy opatrzyli ranę ciętą brzucha i zawieźli rannego do szpitala.

źródło: NKJP: Joanna Skrzypczak: Pił alkohol, a potem się okaleczył Koszmar na ulicy, Gazeta Wrocławska nr 05/8, 1999

– W zeszłym tygodniu pogotowie przywiozło młodego chłopaka, który pokaleczył się w delirium – opowiada. – Pił od trzech miesięcy. Miał napadową padaczkę, omamy, słyszał głosy.

źródło: NKJP: Marek Lubaś-Harny: Góral pije gorzej, Gazeta Krakowska, 2006-08-11

Tyle że w końcu mu odstrzeliło, groził, że sobie odbierze życie, podobno naprawdę się pokaleczył, mam gdzieś list od niego podpisany krwią.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Składnia

bez ograniczeń + pokaleczyć się +
(CZYM)

2. szkłem

Definicja

ulec zranieniu przez wielokrotne uszkodzenie, przecięcie, otarcie zewnętrznej tkanki ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  poranić się

Cytaty

Pojazd przewrócił się na zboczu. Chłopiec wypadł z kabiny i dotkliwie pokaleczył się szkłem z rozbitej szyby.

źródło: NKJP: (ACH): Uważajmy na dzieci!, Gazeta Krakowska, 2006-08-01

Kiedy po raz pierwszy wziął do ręki dłuto i młotek, pokaleczył się drzazgami do krwi.

źródło: NKJP: Remian - artysta skromny, Dziennik Polski, 2001-10-26

Podczas poważnego eksperymentu badani pobili się o jakiś drobiazg, zaczęli tłuc szyby, dewastować sprzęt, pływać kraulem po podłodze, część z nich pokaleczyła się o rozbite szkło.

źródło: NKJP: Artur Włodarski: Zatrucie alkoholem, Gazeta Wyborcza, 1997-12-30

Po długiej walce jakoś udało nam się wspólnie tego, jak się wkrótce okazało - olbrzymiego szczupaka, wydostać z wody. Pokaleczyliśmy się trochę o jego ostre zęby, ale warto było.

źródło: NKJP: MS, ŻYR DOR: Czarnków-Trzcianka, Gazeta Poznańska, 2002-05-04

Plac zabaw jest zamknięty, bo dzieci mogłyby się pokaleczyć na zdewastowanych huśtawkach.

źródło: NKJP: Marcin Zasada: Czekają na plac zabaw, Dziennik Zachodni, 2005-10-25

Składnia

bez ograniczeń + pokaleczyć się +
(CZYM)
bez ograniczeń + pokaleczyć się +
(o CO)
bez ograniczeń + pokaleczyć się +
(na CZYM)

3. wzajemnie

Definicja

uszkodzić wzajemnie swoje ciała lub ich części w wielu miejscach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  poranić się

Cytaty

Czasami, bijąc się ze sobą, żółwie mogą się pokaleczyć.

źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975

W żadnym wypadku nie wolno chwytać do siatki dwóch okazów na raz, bowiem mogłyby wtedy pokaleczyć się nawzajem.

źródło: Internet: faunaflora.com.pl

Data ostatniej modyfikacji: 03.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj