UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kredens

Chronologizacja

SPXVI: kredenc(inne znaczenie), SKN: (inne znaczenie), SJPXVII, STR: (inne znaczenie), SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. crédence

niem. Kredenz

z wł. credenza

1. mebel

Definicja

mebel służący do przechowywania zastawy stołowej, którego dolną część stanowi komoda lub szafki, a górną szafki z przeszklonymi drzwiczkami lub półki

Wymowa

[kredęs] lub [kredens]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  mebel

Połączenia

  • dębowy, mahoniowy; kuchenny, stołowy, wiejski; przedwojenny, stary, zabytkowy kredens
  • kredens z szybkami
  • kredens w kuchni, w pokoju; w jakimś stylu
  • kredens i kominek, kredens i półki, kredens i szafy
  • blat, dach, drzwi, drzwiczki, krawędź, półka, szyba; wnętrze kredensu
  • drzwiczki, klucz od kredensu
  • filiżanki, szklanki, szkło; półki w kredensie
  • coś schowane za kredensem
  • otworzyć kredens
  • sięgnąć do kredensu; wyciągnąć coś, wyjąć coś z kredensu
  • coś stoi na kredensie; coś leży, znaleźć coś w kredensie

Cytaty

Natomiast cena nie tyle do uzgodnienia, co wywoławcza, jak stwierdził sprzedający, pięknego, dębowego kredensu zdobionego płaskorzeźbami - wynosiła 5200 zł.

źródło: NKJP: Dziennik Polski - Kraków, 1999-01-18

Kazał Feliksowi sięgnąć do kredensu, na górną półkę i wyjąć rzeźbioną ciemną skrzynkę.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Otworzyła kredens i wyjęła pękatą butelkę nalewki, którą Julia sporządzała co roku według przepisu zapamiętanego jeszcze z okresu spędzonego w S.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Na półkach kredensu możemy postawić słoje z marynatami i innymi przetworami na zimę.

źródło: NKJP: Barbara Czajkowska: Coś w starym stylu, prasa, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kredens
kredensy
D. kredensu
kredensów
C. kredensowi
kredensom
B. kredens
kredensy
N. kredensem
kredensami
Ms. kredensie
kredensach
W. kredensie
kredensy

2. samochód

Definicja

pot.  żart. 
samochód Fiat 125p

Noty o użyciu

Środowiskowo wyraz używany także w odniesieniu do innych pojazdów o podobnej budowie nadwozia albo zbyt dużych i mało zwrotnych.

Wymowa

[kredęs] lub [kredens]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  samochód

Cytaty

[...] fartem gościu gdzieś trafił kredensa od jakiegoś poczciwego staruszka, któremu z pewnością nawciskał jakiś kitów i odkupił auto za kilka groszy, a teraz po kilku dniach chce zbić na tym majątek, sprzedając w mediach kolejną bajkę o tym, jak bardzo by chciał kiedyś wnukom w muzeum powiedzieć „ten samochód był kiedyś dziadka”.

źródło: Internet: motofakty.pl

Same kredensy i polonezy jako luksusowe taksówki, no chyba nawet szkoda 105 wpadła, fajny materiał.

źródło: Internet: youtu.be/iufh_sVtCdg (komentarz do filmu)

Kto miał kiedyś szansę jechać zadbanym kredensem z początków produkcji ten wie, że nim się nie jedzie lecz płynie. Coś pięknego...

źródło: Internet: polskajazda.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kredens
kredensy
D. kredensa
kredensów
C. kredensowi
kredensom
B. kredensa
kredensy
N. kredensem
kredensami
Ms. kredensie
kredensach
W. kredensie
kredensy

3. motocykl

Definicja

środ. 
w języku motocyklistów: motocykl Honda Gold Wing

Noty o użyciu

Wyraz bywa używany także w odniesieniu do innych typów motocykli, które są ciężkie i mało zwrotne.

Wymowa

[kredęs] lub [kredens]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  motocykl

Cytaty

Kredensem (Goldwingiem), jazdy po mieście, za bardzo nie widzę. Znaczy można, ale nie ma zalet motocykla a za to są wady samochodu.

źródło: Internet: forum.nikoniarze.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kredens
kredensy
D. kredensa
kredensów
C. kredensowi
kredensom
B. kredensa
kredensy
N. kredensem
kredensami
Ms. kredensie
kredensach
W. kredensie
kredensy
Data ostatniej modyfikacji: 20.10.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj