UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwietrzyć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwietrzę
 zwietrzymy
2 os. zwietrzysz
 zwietrzycie
3 os. zwietrzy
 zwietrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwietrzyłem
+(e)m zwietrzył
 zwietrzyłam
+(e)m zwietrzyła
 zwietrzyłom
+(e)m zwietrzyło
 zwietrzyliśmy
+(e)śmy zwietrzyli
 zwietrzyłyśmy
+(e)śmy zwietrzyły
2 os. zwietrzyłeś
+(e)ś zwietrzył
 zwietrzyłaś
+(e)ś zwietrzyła
 zwietrzyłoś
+(e)ś zwietrzyło
 zwietrzyliście
+(e)ście zwietrzyli
 zwietrzyłyście
+(e)ście zwietrzyły
3 os. zwietrzył
 zwietrzyła
 zwietrzyło
 zwietrzyli
 zwietrzyły

bezosobnik: zwietrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zwietrzmy
2 os. zwietrz
 zwietrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zwietrzyłbym
bym zwietrzył
 zwietrzyłabym
bym zwietrzyła
 zwietrzyłobym
bym zwietrzyło
 zwietrzylibyśmy
byśmy zwietrzyli
 zwietrzyłybyśmy
byśmy zwietrzyły
2 os. zwietrzyłbyś
byś zwietrzył
 zwietrzyłabyś
byś zwietrzyła
 zwietrzyłobyś
byś zwietrzyło
 zwietrzylibyście
byście zwietrzyli
 zwietrzyłybyście
byście zwietrzyły
3 os. zwietrzyłby
by zwietrzył
 zwietrzyłaby
by zwietrzyła
 zwietrzyłoby
by zwietrzyło
 zwietrzyliby
by zwietrzyli
 zwietrzyłyby
by zwietrzyły

bezosobnik: zwietrzono by

bezokolicznik: zwietrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwietrzywszy

gerundium: zwietrzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwietrzony

odpowiednik aspektowy: wietrzyć

1. padlinę

Definicja

wciągając powietrze nosem, rozpoznać jakiś konkretny zapach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawietrzyć
hiperonimy:  wyczuć

Cytaty

Dzik ma wyjątkowo dobry węch. Potrafi zwietrzyć człowieka nawet na dużą odległość (500 m).

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Wyżeł w swojej myśliwskiej namiętności, kiedy zwietrzy zwierzynę, zalega w pozycji stójki.

źródło: NKJP: koss: Czarodziejskie loty, Mazowieckie To i Owo, 2002-09-09

Sępy zwietrzyły padlinę i się zleciały ze wszystkich stron.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zwietrzyć +
KOGO/CO

2. interes

Definicja

przeczuć, że coś, o czym będzie mowa, istnieje lub nastąpi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przeczuć

Połączenia

  • gospodarze, goście, miejscowi, przyjezdni zwietrzyli coś
  • zwietrzyć interes, sensację, szansę
  • szybko zwietrzyć

Cytaty

[...] cwaniacy [...] mogli robić świetne interesy kosztem społeczeństwa. Taki świetny interes zwietrzyli w eksploatacji autostrad i potrzebują do tego instrumentów prawnych [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.01.2003

Bez grosza przy duszy, bez wykształcenia osiągnął wiele. Bo ma niesamowity instynkt, potrafi zwietrzyć interes wcześniej niż inni.

źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Patenty Świtalskiego, Polityka, 2005-11-26

Niestety kolejny okres dekoncentracji sprawił, iż w końcówce tercji w 30 sekund nowotarżanie stracili dwa gole. Bramki te dodały skrzydeł rywalowi, który zwietrzył szansę na korzystny rezultat.

źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: Na czele wciąż status quo, Gazeta Krakowska, 2007-10-10

Na początku wszystko miło i fajnie, ale jak zwietrzy, że klient nie mechanik, to naciąga aż trzeszczy

źródło: Internet: https://www.cylex-polska.pl/

Sporo przed wybuchem wojny Czesi (ich wywiad) zwietrzyli, co się święci i do problemu zbliżającej się wojny podeszli bardzo poważnie [...].

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zwietrzyć +
CO + (w CZYM)
bez ograniczeń + zwietrzyć +
że ZDANIE
bez ograniczeń + zwietrzyć +
ZDANIE PYTAJNO-ZALEŻNE
Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN