Chronologizacja
1830, SJPDor
Forma parlamentarz notowana, z początku sporadycznie, już od 1661 r. (Kart XVII-XVIII); do słowników dostała się dopiero w 200 lat później (SJPWil).
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | parlamentariusz |
parlamentariusze |
ndepr |
parlamentariusze |
depr | ||
D. | parlamentariusza |
parlamentariuszy |
|
C. | parlamentariuszowi |
parlamentariuszom |
|
B. | parlamentariusza |
parlamentariuszy |
|
N. | parlamentariuszem |
parlamentariuszami |
|
Ms. | parlamentariuszu |
parlamentariuszach |
|
W. | parlamentariuszu |
parlamentariusze |
ndepr |
parlamentariusze |
depr |
Pochodzenie
fr. parlementaire
Przyrostek w polskiej formie na wzór zapożyczonych z łaciny formacji z przyrostkiem -ārius, który w języku polskim dał -ariusz, por. wolontariusz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- francuski, polski, rosyjski... parlamentariusz
- wysłać parlamentariusza
Cytaty
Stał się węgierskim bohaterem narodowym. Wyruszył pod osłoną białej flagi jako parlamentariusz, aby zaoferować kapitulację wojskom broniącym stolicy i został zastrzelony przez SS. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić : ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005 |
|
Będziemy rozmawiać o człowieku niezwykłym - [...] parlamentariuszu Admiralicji Marynarki Wojennej, który w październiku 1939 roku podpisał akt kapitulacji Helu [...]/ źródło: NKJP: Beata Jajkowska: Morderstwo sądowe szefa, Dziennik Bałtycki, 2002-10-13 |
|
Wojska szwedzkie plądrują Częstochowę i okoliczne wsie. Ich dowódca wysyła kolejnych parlamentariuszy z kategorycznym żądaniem poddania twierdzy i wprowadzenia do niej garnizonu szwedzkiego. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997 |
|
Kiedy bombardowanie nie ustawało przez trzy godziny, stało się jasne, że chodzi nie o postrach, ale o spalenie miasta. Wtedy, idąc pod obstrzałem, z białą chusteczką, dotarli na Wawel parlamentariusze: hrabia Adam Potocki i Stanisław Jabłonkowski. Udało się im przekonać generała, ostrzał ustał, [...] źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Na krakowskim rynku, 2007 |
Składnia
+ | parlamentariusz | + |
(KOGO)
|