UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dopalić się

Chronologizacja

1643, Knap

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopalę się	dopalimy się
2 os.	dopalisz się	dopalicie się
3 os.	dopali się	dopalą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopaliłem się +(e)m się dopalił	dopaliłam się +(e)m się dopaliła	dopaliłom się +(e)m się dopaliło	dopaliliśmy się +(e)śmy się dopalili	dopaliłyśmy się +(e)śmy się dopaliły
2 os.	dopaliłeś się +(e)ś się dopalił	dopaliłaś się +(e)ś się dopaliła	dopaliłoś się +(e)ś się dopaliło	dopaliliście się +(e)ście się dopalili	dopaliłyście się +(e)ście się dopaliły
3 os.	dopalił się	dopaliła się	dopaliło się	dopalili się	dopaliły się

bezosobnik: dopalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopalmy się
2 os.	dopal się	dopalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopaliłbym się bym się dopalił	dopaliłabym się bym się dopaliła	dopaliłobym się bym się dopaliło	dopalilibyśmy się byśmy się dopalili	dopaliłybyśmy się byśmy się dopaliły
2 os.	dopaliłbyś się byś się dopalił	dopaliłabyś się byś się dopaliła	dopaliłobyś się byś się dopaliło	dopalilibyście się byście się dopalili	dopaliłybyście się byście się dopaliły
3 os.	dopaliłby się by się dopalił	dopaliłaby się by się dopaliła	dopaliłoby się by się dopaliło	dopaliliby się by się dopalili	dopaliłyby się by się dopaliły

bezosobnik: dopalono by się

bezokolicznik: dopalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopaliwszy się

gerundium: dopalenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopalenie się	dopalenia się
D.	dopalenia się	dopaleń się
C.	dopaleniu się	dopaleniom się
B.	dopalenie się	dopalenia się
N.	dopaleniem się	dopaleniami się
Ms.	dopaleniu się	dopaleniach się
W.	dopalenie się	dopalenia się

odpowiednik aspektowy: dopalać się

Pochodzenie

Od: palić

1. o ogniu

Definicja

o ogniu: przestać się palić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Cytaty

Pozwoliłem, by wątły ogień dopalił się, i tak nie dawał wiele ciepła.

źródło: Mark Lawrence: Król Cierni, 2012 (literatura.bestiariusz.pl)

Krzysztof polał zwłoki ojca benzyną, z góry nakrył ubraniami. Podpalił. Przez ok. cztery godziny czuwał nad tym makabrycznym ogniskiem. Kiedy się dopaliło, sprawdził, czy pozostały jakieś niedopalone fragmenty ciała.

źródło: NKJP: Piotr Litka, Piotr Pytlakowski: Został po nim popiół, Polityka, 2007-04-28

2. o budynku

Definicja

zostać do końca zniszczonym przez ogień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Były pomysły obsypania hałdy ziemią, by zadusić ogień w jej wnętrzu, jednak została opracowana nowa metoda, według której hałda musi się dopalić.

źródło: NKJP: (acz): Objazdy nas paraliżują, Tygodnik Rybnicki, 2006-12-12

I nagle cały papier ostro zapłonął, i żółty słup światła strzelił w sufit. [...] Zostały jeszcze dwa skrawki, ale Sołogdin już ich nie dorzucił. Sterta dopaliła się.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg Pierwszy Tom 2, 1996

W Poznaniu trumna ze zwłokami ulega spopieleniu w temperaturze 800-900 stopni Celsjusza w około 80 minut. Co nie dopali się do końca (czaszka, kości kręgosłupa), zostaje sproszkowane i razem z resztą popiołu zsypane do urny.

źródło: NKJP: Elżbieta Mosingiewicz: Ja, czyli moje kosteczki, Gazeta Wyborcza, 1995-07-05

3. o świecy

Definicja

zużyć się do końca w wyniku działania ognia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wypalić się

Cytaty

Warto by może wyjść na zewnątrz z tego lochu, w którym czuł się coraz bardziej zagubiony, odkąd świeczka się dopaliła [...].

źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008

Stwierdził [...], że nawet gdyby chciał, nie mógłby usunąć zniczy zapalonych dla uczczenia zmarłego. - Zwyczaj każe, żeby znicze dopaliły się do końca.

źródło: NKJP: Wina za 6 złotych, Dziennik Polski, 2001-07-25

- To dobrze - chrząknął X i nie zdejmując butów, uwalił się na łóżko. Elżbieta położyła się na drugim, zasypiała i budziła się, karbidówka dopaliła się i zgasła, ale X nie spał cały czas, słyszała, jak poruszał się i chrząkał, i wzdychał okropnie.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Młyn nad Lutnią, 2006

4. o wojnie

Definicja

książk.

skończyć się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Cytaty

Wojna dopaliła się [...] i w 1946 r. już małżonkowie Godlewscy wrócili do Polski, do Warszawy.

źródło: Internet: oil.org.pl

Chciałem przed dopaleniem się [...] jutrzni dopędzić i minąć w pełnym galopie dworski powóz zaprzężony w siwki.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968

Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2016