UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozświetlać się

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozświetlam się
rozświetlamy się
2 os. rozświetlasz się
rozświetlacie się
3 os. rozświetla się
rozświetlają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozświetlałem się
+(e)m się rozświetlał
rozświetlałam się
+(e)m się rozświetlała
rozświetlałom się
+(e)m się rozświetlało
rozświetlaliśmy się
+(e)śmy się rozświetlali
rozświetlałyśmy się
+(e)śmy się rozświetlały
2 os. rozświetlałeś się
+(e)ś się rozświetlał
rozświetlałaś się
+(e)ś się rozświetlała
rozświetlałoś się
+(e)ś się rozświetlało
rozświetlaliście się
+(e)ście się rozświetlali
rozświetlałyście się
+(e)ście się rozświetlały
3 os. rozświetlał się
rozświetlała się
rozświetlało się
rozświetlali się
rozświetlały się

bezosobnik: rozświetlano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się rozświetlał
będę się rozświetlać
będę się rozświetlała
będę się rozświetlać
będę się rozświetlało
będę się rozświetlać
będziemy się rozświetlali
będziemy się rozświetlać
będziemy się rozświetlały
będziemy się rozświetlać
2 os. będziesz się rozświetlał
będziesz się rozświetlać
będziesz się rozświetlała
będziesz się rozświetlać
będziesz się rozświetlało
będziesz się rozświetlać
będziecie się rozświetlali
będziecie się rozświetlać
będziecie się rozświetlały
będziecie się rozświetlać
3 os. będzie się rozświetlał
będzie się rozświetlać
będzie się rozświetlała
będzie się rozświetlać
będzie się rozświetlało
będzie się rozświetlać
będą się rozświetlali
będą się rozświetlać
będą się rozświetlały
będą się rozświetlać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozświetlajmy się
2 os. rozświetlaj się
rozświetlajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozświetlałbym się
bym się rozświetlał
rozświetlałabym się
bym się rozświetlała
rozświetlałobym się
bym się rozświetlało
rozświetlalibyśmy się
byśmy się rozświetlali
rozświetlałybyśmy się
byśmy się rozświetlały
2 os. rozświetlałbyś się
byś się rozświetlał
rozświetlałabyś się
byś się rozświetlała
rozświetlałobyś się
byś się rozświetlało
rozświetlalibyście się
byście się rozświetlali
rozświetlałybyście się
byście się rozświetlały
3 os. rozświetlałby się
by się rozświetlał
rozświetlałaby się
by się rozświetlała
rozświetlałoby się
by się rozświetlało
rozświetlaliby się
by się rozświetlali
rozświetlałyby się
by się rozświetlały

bezosobnik: rozświetlano by się

bezokolicznik: rozświetlać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozświetlając się

gerundium: rozświetlanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozświetlanie się
rozświetlania się
D. rozświetlania się
rozświetlań się
C. rozświetlaniu się
rozświetlaniom się
B. rozświetlanie się
rozświetlania się
N. rozświetlaniem się
rozświetlaniami się
Ms. rozświetlaniu się
rozświetlaniach się
W. rozświetlanie się
rozświetlania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozświetlający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozświetlający się
rozświetlający się
rozświetlający się
rozświetlające się
rozświetlająca się
D. rozświetlającego się
rozświetlającego się
rozświetlającego się
rozświetlającego się
rozświetlającej się
C. rozświetlającemu się
rozświetlającemu się
rozświetlającemu się
rozświetlającemu się
rozświetlającej się
B. rozświetlającego się
rozświetlającego się
rozświetlający się
rozświetlające się
rozświetlającą się
N. rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającą się
Ms. rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozświetlający się
rozświetlający się
rozświetlające się
rozświetlające się
D. rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlających się
C. rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
rozświetlającym się
B. rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlające się
N. rozświetlającymi się
rozświetlającymi się
rozświetlającymi się
rozświetlającymi się
Ms. rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlających się
rozświetlających się

odpowiednik aspektowy: rozświetlić się

Pochodzenie

Zob. światło

1. o pokoju

Definicja

książk. 
stawać się jasnym lub jaśniejszym dzięki światłu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Cytaty

Pamiętam, jak z ojcem patrzyliśmy na niebo rozświetlające się od fajerwerków i wiwatujące tłumy, kiedy skończyła się wojna.

źródło: NKJP: Ewa Kozakiewicz: Nieprzemijające ślady trudno się szkicuje..., Gazeta Krakowska, 2005-11-26

Miasto rozświetlało się wieczorem.

źródło: NKJP: Wladysław A. Serczyk: Znad granicy, Dziennik Polski, 2005-02-18

Ciemność zaczynała się rozświetlać, dostrzegł już kontury ścian, a potem ich matowy kolor, coraz bardziej wyrazisty.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003

Włosy Marianny rozświetlały się odbitym światłem reklam i ulicznych latarni.

źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008

Składnia

bez ograniczeń + rozświetlać się +
(CZYM)

2. o płomieniu

Definicja

książk. 
zaczynać wydzielać jakiekolwiek światło lub światło o większej intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Cytaty

Od północy, nad górskimi i nie tak dalekimi stokami, rozświetlały się błyskawice i jak odgłos bardzo odległego frontu mruczała burza.

źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959

Chłopak usłużnie naciska guzik nad wejściem, koło kierowcy rozświetla się czerwony napis: „Na żądanie”. Autobus hamuje. Wysiadamy.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

3. o twarzy

Definicja

książk. 
zaczynać wyglądać w sposób wskazujący na to, że ktoś odczuwa coś przyjemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozjaśniać się, rozpromieniać się

Połączenia

  • oczy rozświetlają się

Cytaty

Rozświetlały się im oczy i choć mówili głównie o przeszłości, również i przyszłość nabierała barw [...].

źródło: NKJP: Internet

Klepię go przyjaźnie po plecach, a ludziom na ten widok rozświetlają się gęby. Bardzo się rozświetlają.

źródło: NKJP: Szymon Bogacz: Koło kwintowe, 2009

[...] za każdym razem, kiedy mówił o którymś z wielkich przywódców światowych, jego oczy rozświetlały się tym szczególnym blaskiem i było całkiem jasne, że on myśli w kategoriach wielkich ludzi i tego, co mogą zdziałać dla świata, a nie w kategoriach bezosobowych sił.

źródło: NKJP: Arthur Schlesinger Jr: Byłby bardzo rozczarowany, gdyby rządził w spokojnych czasach, Gazeta Wyborcza, 1998-11-20

Składnia

bez ograniczeń + rozświetlać się +
(CZYM)

4. o sprawie

Definicja

książk. 
stawać się bardziej zrozumiałym dla odbiorcy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  naświetlać się, rozjaśniać się

Cytaty

Nic ci nie powiemy, a ty nawet nie pytaj, bo zepsuje ci to przyjemność z czytania. Co nieco rozświetla się w tej sprawie już w Mieście Popiołów, a w Mieście Szkła to już jest wszystko podane na tacy, kto, gdzie, z kim i dlaczego.

źródło: Internet: filmweb.pl

Tu bije samo serce Dobrej Nowiny: Bóg jest miłością jako Ojciec, który tak nas umiłował, że Syna swego poświęcił, abyśmy przez Niego narodzili się na nowo jako dzieci Boże - w jedności Ducha Świętego. W blasku tej jednej fundamentalnej prawdy rozświetla się wszystko.

źródło: Internet: m.deon.pl

Data ostatniej modyfikacji: 06.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj