Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | apodyktyczny |
apodyktyczny |
apodyktyczny |
apodyktyczne |
apodyktyczna |
D. | apodyktycznego |
apodyktycznego |
apodyktycznego |
apodyktycznego |
apodyktycznej |
C. | apodyktycznemu |
apodyktycznemu |
apodyktycznemu |
apodyktycznemu |
apodyktycznej |
B. | apodyktycznego |
apodyktycznego |
apodyktyczny |
apodyktyczne |
apodyktyczną |
N. | apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktyczną |
Ms. | apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznej |
W. | apodyktyczny |
apodyktyczny |
apodyktyczny |
apodyktyczne |
apodyktyczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | apodyktyczni |
apodyktyczni |
apodyktyczne |
apodyktyczne |
D. | apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktycznych |
C. | apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
apodyktycznym |
B. | apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktyczne |
N. | apodyktycznymi |
apodyktycznymi |
apodyktycznymi |
apodyktycznymi |
Ms. | apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktycznych |
apodyktycznych |
W. | apodyktyczni |
apodyktyczni |
apodyktyczne |
apodyktyczne |
Pochodzenie
łac. apodicticus 'niezbity, nieodparty'
z gr. apodeiktikós
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- apodyktyczny człowiek, mąż, ojciec, polityk, przełożony, reżyser, szef, władca; apodyktyczna matka, osoba
- apodyktyczny i nieustępliwy, apodyktyczny i zaborczy
Cytaty
Josif jest bardzo apodyktyczny. Jest bezwzględny i wybuchowy [...]. źródło: NKJP: Josif Brodski: Portret aroganta, Gazeta Wyborcza, 1997-02-14 |
|
Kardynał Puzyna uchodził za osobę nieprzystępną, oschłą, apodyktyczną, nie zabiegał zresztą o popularność [...]. źródło: NKJP: Michał Rożek: Puzyna kontra Wyspiański, Dziennik Polski, 2005-10-01 |
|
Nadkomisarz [...] co tydzień spotyka się z ojcem, apodyktycznym staruszkiem, który od dziesiątków lat maluje ten sam zachód słońca. źródło: NKJP: (X): Śledczy dla milionów, Polska Głos Wielkopolski, 2007-01-05 |
|
Z ustaleń Lichoty wynika, że Roman i Jarosław są apodyktyczni [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
Ci, którzy dotąd narzekali na nieharmonijne kontakty rodzinne, dojdą do porozumienia zarówno z apodyktycznymi rodzicami czy teściami, jak i buntowniczymi dziećmi. źródło: NKJP: Horoskop Roku Saturna, Dziennik Polski, 2006-12-30 |
1.b czyn
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- apodyktyczny charakter, czyn, głos, styl, ton; apodyktyczna postawa; apodyktyczne zachowanie
Cytaty
Nieznośny, apodyktyczny ton wszystkowiedzącego mędrca, jakim przemawiają Bratkowski i Szczypiorski, jest już w Polsce [...] skompromitowany [...]. źródło: NKJP: Jerzy Bukowski: Listy, Gazeta Wyborcza, 1993-02-24 |
|
[...] wielkie i ambitne cele są warte tego, by je osiągać za wszelką cenę, nic zatem dziwnego, że w pierwszej fazie Koło Wiedeńskie prezentowało apodyktyczny i agresywny styl. źródło: NKJP: Michał Heller: Podglądanie wszechświata, 2008 |
|
Ton jego ostatnich wypowiedzi nie jest już tak apodyktyczny jak kilka miesięcy temu. źródło: NKJP: Robert Radczak: Jaki będzie krajobraz po klęsce, Gazeta Wrocławska, 2002-11-15 |
|
Gapili się teraz na tablicę, na cyfry piętrzące się w wysokie piramidy [...] i słuchali apodyktycznego głosu Kuli, paraliżującego ich maleńkie mózgi. źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1994 |
|
Jakiekolwiek próby polemiki wywołują u nauczycieli postawy apodyktyczne, często przenoszone na kontakty z dziećmi. źródło: NKJP: Anna Dziubek: Współpraca z rodzicami, Wychowawca, 2010-01 |
2. wniosek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- apodyktyczny sąd, wniosek; apodyktyczna pewność; apodyktyczne założenie
Cytaty
Przestrzeń i czas są koniecznymi formami naszego doświadczenia. [...] To, co w tych dziedzinach mówimy, jest konieczne, apodyktyczne i coś nam o świecie mówi. źródło: NKJP: Leszek Kołakowsi: O co nas pytają wielcy filozofowie, 2006 |
|
[...] wszystkie twierdzenia geometrii można wyprowadzić a priori z intuicji z pewnością apodyktyczną. źródło: NKJP: Roman Murawski: Filozofia matematyki: zarys dziejów, 1986 |
|
Często spotkać się można z dzieleniem zdań według ich modalności [...]. Rozróżnia się z tego względu zdania asertoryczne, apodyktyczne i problematyczne. źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1958 |