UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

solanka

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. solanka
solanki
D. solanki
solanek
C. solance
solankom
B. solankę
solanki
N. solanką
solankami
Ms. solance
solankach
W. solanko
solanki

Pochodzenie

Zob. sól

1. zbiornik

Definicja

naturalne skupienie wody, o dużej zawartości soli - substancji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Połączenia

  • silne solanki
  • solanki i wody
  • źródła solanki
  • solanka płynie

Cytaty

Według przeprowadzonych kilka lat temu badań, około 3,5 km pod ziemią płynie solanka o temperaturze 95 stopni Celsjusza.

źródło: NKJP: (X): Bez pieniędzy, ani rusz, Dziennik Polski, 2000-12-27

Najbardziej irytujące było to, że wody jako takiej było wokół do obrzydzenia. Wywołało to dyskusję nad możliwością picia zaburtowej solanki.

źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005

Przeżegnali się i zjechali kilkadziesiąt metrów pod ziemię, gdzie po kolana w solance rozpoczęli codzienną szychtę.

źródło: NKJP: (DON): Historia solanką malowana, Dziennik Zachodni, 2004-05-31

Przy zachodnim brzegu Gopła z miejscowych solanek warzono sól.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989

2. naturalny roztwór

Definicja

naturalny roztwór soli, wykorzystywany do produkcji soli, do zabiegów kosmetycznych lub celów leczniczych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

Połączenia

  • kąpiel w solance

Cytaty

Świadczą o tym duże naczynia do odparowywania solanki, z których można było uzyskać nawet 27 kg soli.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Oby żupa była słona, Polityka, 2009-02-07

Solankę poddaje się w warzelni odparowaniu, otrzymując czystą, białą sól warzoną.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989

Oni pierwsi kupowali u nas apartamenty z widokiem na morze, pierwsi przyjeżdżali do naszych sanatoriów i przy okazji kąpieli w solankach zaliczali dentystę i optyka.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Manna w wannach, Polityka, 2004-08-21

Mieszkańcy miast, którzy na co dzień oddychają powietrzem zanieczyszczonym spalinami samochodowymi, mają zniszczoną śluzówkę oskrzeli i dla nich naturalna kuracja z morskiej solanki to lek, którego nic nie jest w stanie zastąpić.

źródło: NKJP: Lucyna Krysiak: Uzdrawiający morski koktajl, Dziennik Łódzki, 2005-07-29

3. sztuczny roztwór

Definicja

sztuczny roztwór soli, stosowany w przemyśle spożywczym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Połączenia

  • moczenie w solance

Cytaty

Peklowanie zalewowe zastąpiono wstrzykiwaniem solanki do tętnicy udowej, po odpowiednim wycięciu szynki z półtuszy.

źródło: NKJP: (X): Kuchnia, nr 4, 1999

Jak się rzekło, w solance znakomicie kiszą się ogórki. Każda szanująca się knajpa ma je w swoim menu.

źródło: NKJP: Alicja Wesołowska: Czas na bociany, Trybuna Śląska, 2003-03-15

W jednej z amfor znaleźliśmy almostrę, czyli ostrygi zalane solanką.

źródło: NKJP: (X): Rzym od kuchni, Polityka, 2006-12-23

4. zabieg

Definicja

zabieg kosmetyczny, polegający na odbyciu kąpieli w wodzie zawierającej dużą ilość soli lub stosowaniu preparatów na skórę, mających w swoim składzie wodę z dużą zawartością soli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

  • brać solanki

Cytaty

– Zabiegi wodne to: solanka, masaż podwodny oraz jacuzzi. Zazwyczaj odnowa odbywa się po meczach ligowych.

źródło: NKJP: Mariusz Hujdus: Teraz my!, Trybuna Śląska, 2003-11-20

Kto lubi emocje, pójdzie na zjeżdżalnię, kto lubi relaksować się w ciepłej wodzie, wybierze jacuzzi lub solankę.

źródło: NKJP: Anna Skiba: Z deszczu do basenu, Dziennik Zachodni, 2006-08-07

Leczy się urazy, bierze bicze, solanki, przeprowadza lekkie treningi, żeby nie tracić kontaktu z piłką.

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Jakoś głupio przegrywać, Polityka, 2004-12-25

5. do posypywania

Definicja

substancja w postaci sproszkowanej, powstała w wyniku odparowania soli z wody o dużej zawartości soli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • piasek i solanka
  • sypać solanką

Cytaty

Za każdym razem, kiedy piaskarka wyjedzie, by posypać jakąś drogę, pojedzie też pracownik starostwa, żebyśmy mieli pewność, że solanka znalazła się tam, gdzie jest rzeczywiście potrzebna.

źródło: NKJP: (jk): Starosta zwolnił wydział, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-21

Dumą jest 13 nowoczesnych pługopiaskarek, zraszających drogi 22. proc. roztworem solanki, co sprawia, że lód rozpuszcza się niemal natychmiast.

źródło: NKJP: Joanna Heler: Pierwsza szklanka, Dziennik Zachodni, 2003-12-17

Aby dostosować się do nowych wymogów, kupiliśmy specjalny samochód do rozsypywania solanki.

źródło: NKJP: (X), Lokalna, 2002-09-02

6.a zupa

Definicja

gęsta zupa, wywodząca się z Rosji, przygotowywana z mięsa lub z ryb, z dodatkiem ogórków kiszonych, grzybów albo innych warzyw

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zupa

Cytaty

Specjalna Solanka Stalina - tradycyjna zupa rosyjska w menu „U Stalina”, zmodyfikowana na potrzeby mieszkańców wymiaru czwartego, zawiera głównie kwas solny i kiszone ogórki.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

Przyszedł czas na danie główne, na które zaproponowano popularną zupę solankę i rosyjskie pierożki.

źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Okrasa po rosyjsku, Wieści Podwarszawskie, nr 23, 2009-06-05

6.b porcja

Definicja

porcja solanki - zupy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  porcja

Cytaty

Zup niewielki wybór, ale za to jakie: carska ucha z jesiotra (15 zł), solanka na dziczyźnie (15 zł), rakowa (15 zł).

źródło: NKJP: Piotr Adamczewski, Andrzej Garlicki: Obiad z carską rodziną, Polityka, 2007-09-15

W lokalu średniej klasy zjemy np. zupy: solankę za 17 rubli i uchę (po rostowsku) za 16 rubli, ryby (21-24,50), danie główne z mięsem (29-36) [...].

źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007

7. bułka

Definicja

bułka posypana solą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Cytaty

Jemy po solance i po szpadce szaszłyka, Madzia ze smażonymi kartofelkami, z cebulą i grzybkami, ja z frytkami - ona wybrała lepiej.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Data ostatniej modyfikacji: 15.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj