UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poszczuć

Chronologizacja

1398, SStp
Współczesna postać bezokolicznika nowsza wobec stp.  poszczwać 

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszczuję
 poszczujemy
2 os. poszczujesz
 poszczujecie
3 os. poszczuje
 poszczują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszczułem
+(e)m poszczuł
 poszczułam
+(e)m poszczuła
 poszczułom
+(e)m poszczuło
 poszczuliśmy
+(e)śmy poszczuli
 poszczułyśmy
+(e)śmy poszczuły
2 os. poszczułeś
+(e)ś poszczuł
 poszczułaś
+(e)ś poszczuła
 poszczułoś
+(e)ś poszczuło
 poszczuliście
+(e)ście poszczuli
 poszczułyście
+(e)ście poszczuły
3 os. poszczuł
 poszczuła
 poszczuło
 poszczuli
 poszczuły

bezosobnik: poszczuto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszczujmy
2 os. poszczuj
 poszczujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszczułbym
bym poszczuł
 poszczułabym
bym poszczuła
 poszczułobym
bym poszczuło
 poszczulibyśmy
byśmy poszczuli
 poszczułybyśmy
byśmy poszczuły
2 os. poszczułbyś
byś poszczuł
 poszczułabyś
byś poszczuła
 poszczułobyś
byś poszczuło
 poszczulibyście
byście poszczuli
 poszczułybyście
byście poszczuły
3 os. poszczułby
by poszczuł
 poszczułaby
by poszczuła
 poszczułoby
by poszczuło
 poszczuliby
by poszczuli
 poszczułyby
by poszczuły

bezosobnik: poszczuto by

bezokolicznik: poszczuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poszczuwszy

gerundium: poszczucie

imiesłów przymiotnikowy bierny: poszczuty

odpowiednik aspektowy: szczuć

Pochodzenie

Zob.  szczuć 

1. sarny

Definicja

zachęcić zwierzę, żeby atakowało inne zwierzę lub człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • poszczuć psami

Cytaty

„Gazeta Poznańska” opisała (i zilustrowała zdjęciem) wizytę reporterek w parafii, podczas której ksiądz Andrzej dziennikarki najpierw pobił, a później poszczuł wilczurem.

źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, nr 2406, 2003-06-21

Wczoraj w nocy dwaj młodzi mężczyźni poszczuli swoim pitbulem owczarka niemieckiego, który pilnował obejścia.

źródło: NKJP: Joanna Kielas: Zwyrodnialcy z pitbulem, Dziennik Bałtycki, 2008-05-28

Do Kielc dojechałem bez przygód, pod wskazanym adresem nie zastałem nikogo, sąsiad najpierw poszczuł mnie psem, a później oświadczył, że oni wyjechali na długo do Kanady

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Na arenie kazał poszczuć na skazańca groźnego psa.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Zauważył kota. Poszczuł go. Kot zdążył uciec na drzewo. Młody mężczyzna, widząc, że pies nie dosięgnie uciekiniera, pomógł mu w polowaniu.

źródło: NKJP: Agata Grzegorczyk: Nieprzyjaciel zwierząt, Dziennik Bałtycki, 2000-12-19

Składnia

bez ograniczeń + poszczuć +
KOGO/CO + (CZYM)
bez ograniczeń + poszczuć +
CO + (na KOGO)

2. człowieka

Definicja

pot.  pejorat. 
podburzyć kogoś do działania przeciw komuś innemu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  podburzyć

Cytaty

Łatwiej poszczuć ludzi na siebie nawzajem, tuszując własne zaniedbania, niż solidnie pracować nad nowoczesnym systemem zarządzania przestrzenią powietrzną.

źródło: NKJP: J. Kołakowski: W obronie kontrolerów lotów w Rosji, Gazeta Wyborcza, 1992-08-24

Zbrodnie popełniali i niektórzy Żydzi, i niektórzy Litwini. Najbardziej zawiniły dwa nieludzkie systemy państwowe, które poszczuły ich przeciwko sobie.

źródło: NKJP: Tomas Venclova: Żydzi i Litwini, Gazeta Wyborcza, 1994-01-22

Składnia

bez ograniczeń + poszczuć +
KOGO + na KOGO
bez ograniczeń + poszczuć +
KOGO + przeciw KOMU
Data ostatniej modyfikacji: 02.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN