UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziewczęcy

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęce
dziewczęca
D. dziewczęcego
dziewczęcego
dziewczęcego
dziewczęcego
dziewczęcej
C. dziewczęcemu
dziewczęcemu
dziewczęcemu
dziewczęcemu
dziewczęcej
B. dziewczęcego
dziewczęcego
dziewczęcy
dziewczęce
dziewczęcą
N. dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcą
Ms. dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcej
W. dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęce
dziewczęca
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęce
dziewczęce
D. dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęcych
C. dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
dziewczęcym
B. dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęce
N. dziewczęcymi
dziewczęcymi
dziewczęcymi
dziewczęcymi
Ms. dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęcych
dziewczęcych
W. dziewczęcy
dziewczęcy
dziewczęce
dziewczęce

Pochodzenie

Zob. dziewczę

1. związany z dziewczęciem

Definicja

związany z dziewczęciem

Cytaty

1.a warkocz

Definicja

będący częścią ciała dziewczęcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłopięcy

Połączenia

  • dziewczęcy organizm, warkocz; dziewczęca cera, buzia, głowa, główka, ręka, twarz, twarzyczka; dziewczęce ciało, kolano; dziewczęce dłonie, nogi, oczy, palce, piersi, policzki, ramiona, rzęsy, usta
  • kobiecy i dziewczęcy
  • delikatny, drobny, mały dziewczęcy

Cytaty

Z przyjemnością ujrzałem jej czarne włosy i świeżą dziewczęcą cerę.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

60 lat temu pani Krystyna ścięła u fryzjera przy ulicy Świdnickiej swoje dwa dziewczęce warkocze.

źródło: NKJP: Małgorzata Agaciak: Tu był Dziki Zachód, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-05-07

[...] gdy dziewczyna jednorazowo wypija tylko trochę mniej niż chłopiec, to stężenie alkoholu w jej krwi może być wyższe, ponieważ ma mniejszą masę ciała i inne proporcje płynów ustrojowych. Dziewczęcy organizm i psychika są bardziej podatne na destrukcyjny wpływ alkoholu.

źródło: NKJP: Pijana jak dziewczyna, Polityka, 2003-06-14

W swym dziewczęcym sercu zamykała pragnienia przeżycia czegoś pięknego, romantycznego. Jak każda dziewczyna w jej wieku.

źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008

1.b portret

Definicja

przedstawiający dziewczę lub dziewczęta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłopięcy

Połączenia

  • dziewczęcy akt, portret
  • kobiecy i dziewczęcy

Cytaty

[...] na ścianach, niedokończone rysunki, grafiki, zdjęcia. Zwłaszcza te ostatnie przykuły moją uwagę. Były to dziewczęce akty, niezłe technicznie, o cechach znamionujących jednego autora.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

[...] zapamiętałem zwłaszcza niezwykłą martwą naturę Ludwika Markusa [...] z 1912 roku, dziewczęcy portret pędzla Mojżesza Kislinga [...]

źródło: NKJP: Marek Rapacki: Czy polska wystawa będzie paryskim wydarzeniem?, Gazeta Wyborcza, 1996-10-29

1.c chór

Definicja

taki, który jest złożony z dziewcząt lub w którym biorą udział dziewczęta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłopięcy

Połączenia

  • dziewczęcy chór, duet, zespół; dziewczęca drużyna, ekipa, grupa, orkiestra
  • dziewczęcy i chłopięcy; kobiecy i dziewczęcy

Cytaty

Występom uczniów towarzyszył dziewczęcy chór uczennic klasy VI, wykonujący własną interpretację popularnych kolęd i pastorałek.

źródło: NKJP: (ROB): Zbierali na zakup sprzętu, Gazeta Krakowska, 2006-01-14

Dziewczęce drużyny harcerskie wyjechały na obóz do Próchnówka. Chłopcy z kolei udali się na obóz, w ramach którego będą wędrować po Wielkopolsce.

źródło: NKJP: KRUL GOK MI KS JOD JŁ: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2002-07-16

[...] tak naprawdę nie są to książki wyłącznie dla dziewczęcej publiczności. Najbardziej wnikliwym znawcą i entuzjastą twórczości Małgorzaty Musierowicz jakiego spotkałem, był prof. Zbigniew Raszewski, wielki uczony, historyk teatru i przenikliwy obserwator świata.

źródło: NKJP: Maciej2 Nowak: Nie tylko dla dziewcząt, Gazeta Wyborcza, 1999-05-22

1.d strój

Definicja

przeznaczony dla dziewcząt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłopięcy

Połączenia

  • dziewczęcy pokój, szlafrok, strój; dziewczęca odzież; dziewczęce obuwie; dziewczęce lektury, wyroby
  • damski i dziewczęcy

Cytaty

220 osób zatrudniały pracownie sukien i okryć damskich, konfekcji dziewczęcej i konfekcji męskiej.

źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005

Do końca wakacji zakończą się [...] te prace, które szkoła wykonuje we własnym zakresie, a więc generalny remont łazienki dziewczęcej i zabudowa przestrzeni między schodami.

źródło: NKJP: pk: Gdzie zdążą przed dzwonkiem, Mazowieckie To i Owo, 2006-06-08

W łazience nie było ręcznika do rąk, obok haczyka wisiały szlafroki – męski, dziewczęcy i dziecięcy.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Włosy ma ścięte krótko, jak u chłopaka. Ubieranie się w dziewczęce stroje z okazji różnych rodzinnych imprez to dla niej prawdziwa tragedia, stanowczo woli dres albo dżinsy.

źródło: NKJP: Paweł Wroński: Dziewczynka ze sztangą, Gazeta Wyborcza, 1993-12-17

Warszawiacy przyzwyczaili się już do tego, że dziecięce rozmiary podawane na metkach nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. [...] Produkujemy wyroby chłopięce i dziewczęce, bo są niżej opodatkowane.

źródło: NKJP: Modny kant podatkowy, Gazeta Wyborcza, 1992-10-10

1.e wdzięk

Definicja

typowy dla dziewcząt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłopięcy

Połączenia

  • dziewczęcy chichot, głos, głosik, kaprys, krok, śmiech, urok, uśmiech, wdzięk, wygląd; dziewczęca duma, figura, kobiecość, miłość, niewinność, postać, sukienka, sylwetka, uroda; dziewczęce kształty, lata, marzenia, piski, pragnienia, uczucia
  • dziewczęcy i chłopięcy
  • delikatny dziewczęcy

Cytaty

Helena zakręciła się w miejscu, cmoknęła księdza w ramię, przed gościem dygnęła i od razu zawstydziła się tego dziewczęcego dygnięcia.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

Zniknęły gdzieś dołeczki i beztroski uśmiech. Spoważniała, może aż za bardzo, a dziewczęca figura wypełniła się i nabrała powabnych, kobiecych kształtów.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

[...] nagle gdzieś z boku rozradowany dziewczęcy głosik wykrzyknął moje imię, a zaraz potem przypadła do mnie jakaś niziutka, krąglutka panienka i dość bezceremonialnie, jak mi się wydało, ucałowała mój policzek.- Cześć, Mireczku! - zapiszczała.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Ulubionym obiektem jego dowcipów była żona Marynia, a zwłaszcza - na początku małżeństwa jej dziewczęca naiwność i niewinność, w latach późniejszych zaś niewieścia ciekawość.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002

[..] nagle zrozumiała, że obok jej dziewczęcych pragnień, pożądań i zakochań istnieje jeszcze wiele innych odmian miłości, o których nie wie nic, a, być może, nigdy ich nie pozna.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj