UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

koślawy

Chronologizacja

1564, SPXVI
Inne znaczenie: 'o człowieku: mający krzywe nogi'

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. koślawy
koślawy
koślawy
koślawe
koślawa
D. koślawego
koślawego
koślawego
koślawego
koślawej
C. koślawemu
koślawemu
koślawemu
koślawemu
koślawej
B. koślawego
koślawego
koślawy
koślawe
koślawą
N. koślawym
koślawym
koślawym
koślawym
koślawą
Ms. koślawym
koślawym
koślawym
koślawym
koślawej
W. koślawy
koślawy
koślawy
koślawe
koślawa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. koślawi
koślawi
koślawe
koślawe
D. koślawych
koślawych
koślawych
koślawych
C. koślawym
koślawym
koślawym
koślawym
B. koślawych
koślawych
koślawych
koślawe
N. koślawymi
koślawymi
koślawymi
koślawymi
Ms. koślawych
koślawych
koślawych
koślawych
W. koślawi
koślawi
koślawe
koślawe

Pochodzenie

Od: kosy 'krzywy, pochyły, ukośny, skośny', a to z psł. *kosъ 'ts.'.

1. palec

Definicja

mający powykręcany nieprawidłowy kształt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krzywy

Połączenia

  • koślawy napis, palec; koślawe buty, litery, nogi

Cytaty

Gdy po paru godzinach wzięto mnie na stół, konował tak mi palec pokrajał, że do dziś mam koślawy.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Otworzyła okładkę i zobaczyła na pierwszej stronicy koślawe ołówkowe litery, które postawiła ćwierć wieku temu.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

Nazwany Huonem siwowłosy nie odpowiedział, miast tego skinął swym koślawym kosturem.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

2. stół

Definicja

mający pochyloną pozycję zamiast prostej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krzywy

Połączenia

  • koślawy człowiek, stół

Cytaty

Neon zgasł, choć jeszcze ćmiła się koślawa latarnia na rogu, jakby uporczywie broniąc praw odchodzącej nocy.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Robiło się coraz ciemniej. Byle dotrzeć do tego koślawego drzewa. Stamtąd powinno już pójść łatwo.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Poczekalnia lotniska wyglądała jak stajnia, z której usunięto konie, pod ścianami stały koślawe krzesełka, panował zaduch, bo wnętrze wypełnione było ludźmi.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009

3. styl

Definicja

mający niepoprawną błędną formę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chropawy

Połączenia

  • koślawy język, styl; koślawa polszczyzna

Cytaty

Pospiesznie mamrotał do sygnetu, nagrywając koślawe słowne przybliżenia. Potem będzie z nich dedukować, co tak naprawdę miał na myśli.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Zmachana w natchnieniu scena dramatu o traperach zagubionych w jakiejś nieokreślonej okolicy, zwanej Dzikim Zachodem. Dalej wiersz zlepiony za pomocą koślawych rymów, który był hańbą numeru.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

- Wstrzymaj swą ciężką dłoń, Lucmanie - rzekł pojednawczym, choć zarazem stanowczym tonem, straszliwie koślawą niemczyzną.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

4. los

Definicja

pot. 
taki, który mówiący uważa za nieudany lub niezgodny z oczekiwaniami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  nieudany

Połączenia

  • koślawy los; koślawa rzeczywistość; koślawe życie

Cytaty

Zgrabne stoliki, piękną zastawę, udane kompozycje z żywych i suchych kwiatów, oraz ładne firanki w oknach, równoważą brzydkie kinkiety, pretensjonalne stroiki wokół świeczek, obskurne sztućce i ogólnie koślawa architektura wnętrza.

źródło: NKJP: Piotr Bikont: Jadłem w..., Gazeta Wyborcza, 1992-12-04

Konflikty są tu leniwe i głupawe, ludzie ciemni, rzeczywistość koślawa, a wszystko razem, stare i nowe, po równo śmieszne.

źródło: NKJP: Tadeusz Nyczek: Przeminęło z Mrożkiem, Gazeta Wyborcza, 1993-06-04

Czy pomysł z Polskim Cukrem jest pomysłem na powołanie nowej instytucji, której założeniem jest [...] stworzenie wyłącznie jakichś synekur, wydłużenie prywatyzacji i zapłacenie rolnikom w takich koślawych warunkach jak dotychczas [...]?

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.12.1999 r.

Data ostatniej modyfikacji: 12.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj