UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gdakać

Chronologizacja

1437, SStp

Pochodzenie

Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. o kurze

Definicja

o kurze: wydawać głos w postaci wysokich, powtarzających się dźwięków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

	Kury gdakały jak opętane, gospodyni zajrzała do chlewów raz i drugi, wrzasnęła na psa, rzuciła patykiem w rozgdakany tumult, pies poczuł się niedoceniony i spasował w gorliwości. źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988
	W wielkich koszach gdakały żywe (a raczej - ledwo żywe) kury, a przed świętami kwakały i gęgały także kaczki i gęsi. źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007
	Przemknęła za nimi przerażona kura, rozpaczliwie gdacząc. źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009
	Z lewej usadowił się Dzidek, z prawej jakiś chłop, trzymający na kolanach wiklinowy koszyk z gdaczącą kurą. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gdaczę gdakam	gdaczemy gdakamy
2 os.	gdaczesz gdakasz	gdaczecie gdakacie
3 os.	gdacze gdaka	gdaczą gdakają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałem +(e)m gdakał	gdakałam +(e)m gdakała	gdakałom +(e)m gdakało	gdakaliśmy +(e)śmy gdakali	gdakałyśmy +(e)śmy gdakały
2 os.	gdakałeś +(e)ś gdakał	gdakałaś +(e)ś gdakała	gdakałoś +(e)ś gdakało	gdakaliście +(e)ście gdakali	gdakałyście +(e)ście gdakały
3 os.	gdakał	gdakała	gdakało	gdakali	gdakały

bezosobnik: gdakano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gdakał będę gdakać	będę gdakała będę gdakać	będę gdakało będę gdakać	będziemy gdakali będziemy gdakać	będziemy gdakały będziemy gdakać
2 os.	będziesz gdakał będziesz gdakać	będziesz gdakała będziesz gdakać	będziesz gdakało będziesz gdakać	będziecie gdakali będziecie gdakać	będziecie gdakały będziecie gdakać
3 os.	będzie gdakał będzie gdakać	będzie gdakała będzie gdakać	będzie gdakało będzie gdakać	będą gdakali będą gdakać	będą gdakały będą gdakać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gdaczmy gdakajmy
2 os.	gdacz gdakaj	gdaczcie gdakajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałbym bym gdakał	gdakałabym bym gdakała	gdakałobym bym gdakało	gdakalibyśmy byśmy gdakali	gdakałybyśmy byśmy gdakały
2 os.	gdakałbyś byś gdakał	gdakałabyś byś gdakała	gdakałobyś byś gdakało	gdakalibyście byście gdakali	gdakałybyście byście gdakały
3 os.	gdakałby by gdakał	gdakałaby by gdakała	gdakałoby by gdakało	gdakaliby by gdakali	gdakałyby by gdakały

bezosobnik: gdakano by

bezokolicznik: gdakać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

gdacząc
gdakając

gerundium: gdakanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gdakanie	gdakania
D.	gdakania	gdakań
C.	gdakaniu	gdakaniom
B.	gdakanie	gdakania
N.	gdakaniem	gdakaniami
Ms.	gdakaniu	gdakaniach
W.	gdakanie	gdakania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gdaczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdacząca gdakająca
D.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącej gdakającej
C.	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącej gdakającej
B.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczącą gdakającą
N.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącą gdakającą
Ms.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącej gdakającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczące gdakające
D.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających
C.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym
B.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczące gdakające
N.	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi
Ms.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających

odpowiedniki aspektowe: gdaknąć , zagdakać

Składnia

gdakać

(JAK)

2. o silniku

Definicja

pot.

wydawać dźwięki przypominające głos wydawany przez kurę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

[...] słyszysz, chrobot w głębi parku, znów zgrzyta, zaczyna równomiernie gdakać, czołgi, rzucam, o, w mordę, stęka Wydra, pulsowanie motorów już drąży rytmicznie ciemność.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Świeci się kontrolka niskiego ciśnienia powietrza - sprężarka nie specjalnie chce gdakać. Co i jak najpierw sprawdzić?

źródło: Internet: autocentrum.pl/forum

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gdaczę gdakam	gdaczemy gdakamy
2 os.	gdaczesz gdakasz	gdaczecie gdakacie
3 os.	gdacze gdaka	gdaczą gdakają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałem +(e)m gdakał	gdakałam +(e)m gdakała	gdakałom +(e)m gdakało	gdakaliśmy +(e)śmy gdakali	gdakałyśmy +(e)śmy gdakały
2 os.	gdakałeś +(e)ś gdakał	gdakałaś +(e)ś gdakała	gdakałoś +(e)ś gdakało	gdakaliście +(e)ście gdakali	gdakałyście +(e)ście gdakały
3 os.	gdakał	gdakała	gdakało	gdakali	gdakały

bezosobnik: gdakano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gdakał będę gdakać	będę gdakała będę gdakać	będę gdakało będę gdakać	będziemy gdakali będziemy gdakać	będziemy gdakały będziemy gdakać
2 os.	będziesz gdakał będziesz gdakać	będziesz gdakała będziesz gdakać	będziesz gdakało będziesz gdakać	będziecie gdakali będziecie gdakać	będziecie gdakały będziecie gdakać
3 os.	będzie gdakał będzie gdakać	będzie gdakała będzie gdakać	będzie gdakało będzie gdakać	będą gdakali będą gdakać	będą gdakały będą gdakać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gdaczmy gdakajmy
2 os.	gdacz gdakaj	gdaczcie gdakajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałbym bym gdakał	gdakałabym bym gdakała	gdakałobym bym gdakało	gdakalibyśmy byśmy gdakali	gdakałybyśmy byśmy gdakały
2 os.	gdakałbyś byś gdakał	gdakałabyś byś gdakała	gdakałobyś byś gdakało	gdakalibyście byście gdakali	gdakałybyście byście gdakały
3 os.	gdakałby by gdakał	gdakałaby by gdakała	gdakałoby by gdakało	gdakaliby by gdakali	gdakałyby by gdakały

bezosobnik: gdakano by

bezokolicznik: gdakać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

gdacząc
gdakając

gerundium: gdakanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gdakanie	gdakania
D.	gdakania	gdakań
C.	gdakaniu	gdakaniom
B.	gdakanie	gdakania
N.	gdakaniem	gdakaniami
Ms.	gdakaniu	gdakaniach
W.	gdakanie	gdakania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gdaczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdacząca gdakająca
D.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącej gdakającej
C.	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącej gdakającej
B.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczącą gdakającą
N.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącą gdakającą
Ms.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącej gdakającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczące gdakające
D.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających
C.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym
B.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczące gdakające
N.	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi
Ms.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających

odpowiedniki aspektowe: gdaknąć , zagdakać

3. o człowieku

Definicja

pejorat.

mówiąc, wydawać z siebie wysokie i donośne dźwięki, które drażnią słuchającego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

	Nie żebym się baby bał, ale tak gdakała... źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Myśli pan, że nie wolałbym, by narzeczoną wybrali mi moi szanowni rodzice? Zgodnie z urodzeniem i interesami rodu? - gdakał całkiem już czerwony Kidera, tocząc zabawnie oczami, a rodzina wpatrywała się w niego z zachwytem. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	– Welcome, welcome – gdakał radośnie, jakby ujrzał własnego brata. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Ostrożnie toruje sobie drogę przez gdaczący tłumek i... przysięgam, mruga do mnie porozumiewawczo, po czym znika w swoim autku. źródło: NKJP: Andrzej Kołaczkowski-Bochenek, Nie idź tam człowieku!, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gdaczę gdakam	gdaczemy gdakamy
2 os.	gdaczesz gdakasz	gdaczecie gdakacie
3 os.	gdacze gdaka	gdaczą gdakają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałem +(e)m gdakał	gdakałam +(e)m gdakała	gdakałom +(e)m gdakało	gdakaliśmy +(e)śmy gdakali	gdakałyśmy +(e)śmy gdakały
2 os.	gdakałeś +(e)ś gdakał	gdakałaś +(e)ś gdakała	gdakałoś +(e)ś gdakało	gdakaliście +(e)ście gdakali	gdakałyście +(e)ście gdakały
3 os.	gdakał	gdakała	gdakało	gdakali	gdakały

bezosobnik: gdakano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gdakał będę gdakać	będę gdakała będę gdakać	będę gdakało będę gdakać	będziemy gdakali będziemy gdakać	będziemy gdakały będziemy gdakać
2 os.	będziesz gdakał będziesz gdakać	będziesz gdakała będziesz gdakać	będziesz gdakało będziesz gdakać	będziecie gdakali będziecie gdakać	będziecie gdakały będziecie gdakać
3 os.	będzie gdakał będzie gdakać	będzie gdakała będzie gdakać	będzie gdakało będzie gdakać	będą gdakali będą gdakać	będą gdakały będą gdakać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gdaczmy gdakajmy
2 os.	gdacz gdakaj	gdaczcie gdakajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gdakałbym bym gdakał	gdakałabym bym gdakała	gdakałobym bym gdakało	gdakalibyśmy byśmy gdakali	gdakałybyśmy byśmy gdakały
2 os.	gdakałbyś byś gdakał	gdakałabyś byś gdakała	gdakałobyś byś gdakało	gdakalibyście byście gdakali	gdakałybyście byście gdakały
3 os.	gdakałby by gdakał	gdakałaby by gdakała	gdakałoby by gdakało	gdakaliby by gdakali	gdakałyby by gdakały

bezosobnik: gdakano by

bezokolicznik: gdakać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

gdacząc
gdakając

gerundium: gdakanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gdakanie	gdakania
D.	gdakania	gdakań
C.	gdakaniu	gdakaniom
B.	gdakanie	gdakania
N.	gdakaniem	gdakaniami
Ms.	gdakaniu	gdakaniach
W.	gdakanie	gdakania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gdaczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdacząca gdakająca
D.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczącej gdakającej
C.	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącemu gdakającemu	gdaczącej gdakającej
B.	gdaczącego gdakającego	gdaczącego gdakającego	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczącą gdakającą
N.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącą gdakającą
Ms.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącej gdakającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gdaczący gdakający	gdaczący gdakający	gdaczące gdakające	gdaczące gdakające
D.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających
C.	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym	gdaczącym gdakającym
B.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczące gdakające
N.	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi	gdaczącymi gdakającymi
Ms.	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających	gdaczących gdakających

odpowiednik aspektowy: zagdakać

Składnia

gdakać

(JAK)

Data ostatniej modyfikacji: 30.07.2017