UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

równoleżnik

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. równoleżnik
równoleżniki
D. równoleżnika
równoleżników
C. równoleżnikowi
równoleżnikom
B. równoleżnik
równoleżniki
N. równoleżnikiem
równoleżnikami
Ms. równoleżniku
równoleżnikach
W. równoleżniku
równoleżniki

Pochodzenie

Zob. równo I, leżeć, por. też równoległy.

Definicja

umownie wyznaczona na powierzchni Ziemi linia, która ją okala i jest równoległa do równika, pomagająca w dokładnym określeniu położenia wybranego miejsca na Ziemi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Relacje znaczeniowe

antonimy:  południk

Połączenia

  • czterdziesty, dwudziesty, sześćdziesiąty...; najdłuższy równoleżnik
  • dwa równoleżniki
  • któryś równoleżnik szerokości geograficznej północnej (południowej)
  • równoleżniki i południki; południki i równoleżniki
  • punkt przecięcia równoleżnika (i południka); długość równoleżników
  • granica wzdłuż równoleżnika
  • obszar, odległość, pas między (pomiędzy) równoleżnikami
  • równoleżnik przebiega; równoleżniki przecinają się
  • dotrzeć; sięgać do równoleżnika; rozciągać się od (któregoś) równoleżnika; leżeć, położony poniżej (któregoś) równoleżnika; przebiegać wzdłuż (któregoś) równoleżnika
  • leżeć na (którymś) równoleżniku
  • leżeć, znajdować się na południe od równoleżnika

Cytaty

Długi pas terytorium Norwegii niemal w połowie przecina niezwykły równoleżnik, opasujący glob ziemski na szerokości geograficznej +66 o 33'. To północne koło podbiegunowe [...].

źródło: NKJP: Boże Narodzenie za polarnym kręgiem, Dziennik Polski, 2002-12-21

Na półkuli południowej rozpoczyna się jesień. Na półkuli północnej odcinki równoleżników oświetlonych przez Słońce stają się coraz dłuższe.

źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996

Zakończyła się wojna w Korei. Zginęło 3 mln ludzi, w tym: 1 mln Chińczyków i 54 tys. Amerykanów; utrzymał się podział Korei na dwa państwa na 38 równoleżniku, jak przed wojną.

źródło: NKJP: Torańska Teresa: Oni, 1985

W siatce przecinających się południków i równoleżników widniał obwiedziony czerwonym kółkiem punkt, pod ósmym stopniem szerokości północnej - miejsce, w którym wylądowali.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

Równoleżniki mają różne długości, w zależności od odległości od równika.

źródło: NKJP: Internet

Frazeologizmy

równoleżnik niebieski
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj