UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dobrać się

Chronologizacja

1574, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dobiorę się
dobierzemy się
2 os. dobierzesz się
dobierzecie się
3 os. dobierze się
dobiorą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dobrałem się
+(e)m się dobrał
dobrałam się
+(e)m się dobrała
dobrałom się
+(e)m się dobrało
dobraliśmy się
+(e)śmy się dobrali
dobrałyśmy się
+(e)śmy się dobrały
2 os. dobrałeś się
+(e)ś się dobrał
dobrałaś się
+(e)ś się dobrała
dobrałoś się
+(e)ś się dobrało
dobraliście się
+(e)ście się dobrali
dobrałyście się
+(e)ście się dobrały
3 os. dobrał się
dobrała się
dobrało się
dobrali się
dobrały się

bezosobnik: dobrano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dobierzmy się
2 os. dobierz się
dobierzcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dobrałbym się
bym się dobrał
dobrałabym się
bym się dobrała
dobrałobym się
bym się dobrało
dobralibyśmy się
byśmy się dobrali
dobrałybyśmy się
byśmy się dobrały
2 os. dobrałbyś się
byś się dobrał
dobrałabyś się
byś się dobrała
dobrałobyś się
byś się dobrało
dobralibyście się
byście się dobrali
dobrałybyście się
byście się dobrały
3 os. dobrałby się
by się dobrał
dobrałaby się
by się dobrała
dobrałoby się
by się dobrało
dobraliby się
by się dobrali
dobrałyby się
by się dobrały

bezosobnik: dobrano by się

bezokolicznik: dobrać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dobrawszy się

gerundium: dobranie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dobranie się
dobrania się
D. dobrania się
dobrań się
C. dobraniu się
dobraniom się
B. dobranie się
dobrania się
N. dobraniem się
dobraniami się
Ms. dobraniu się
dobraniach się
W. dobranie się
dobrania się

odpowiednik aspektowy: dobierać się

Pochodzenie

Zob. brać

1. do jedzenia

Definicja

pot. 
uzyskać dostęp do czegoś cennego, co było trudno dostępne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • złodzieje dobrali się; psy dobrały się
  • dobrać się do pieniędzy; do kont

Cytaty

Milicjanci obiecali, że od czasu do czasu sprawdzą, czy nikt nie próbuje dobrać się do mieszkania.

źródło: NKJP: Janusz Młynarski: Lwów za godzinę, Gazeta Wyborcza, 1992-09-29

Jeśli tak się stanie, ryzyko, że ktoś dobierze się do naszego konta, będzie bliskie zeru.

źródło: NKJP: Pola Małecka: Czekając na bezpieczny bankomat..., Mazowieckie To i Owo, 2007-01-14

Niebawem komary znów dobiorą się do naszej krwi.

źródło: NKJP: Paweł Fąfara: Żeby lato nas nie kłuło i nie swędziało, Super Express, 2006

Ogień dobrał się do 12 ton siana i 5 ton słomy, zgromadzonych na strychu budynku.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Lipińscy na zgliszczach, Tygodnik Ciechanowski, 2008-09-05

[...] W ostatnim czasie kioski przy wspomnianym przejściu podziemnym stały się ulubionym miejscem złodziejskich prób dobrania się do cudzego mienia.

źródło: NKJP: (ORKA): Łap złodzieja!, Trybuna Śląska, 2001-10-27

Składnia

bez ograniczeń + dobrać się +
do CZEGO

2. do czyichś spraw

Definicja

pot. 
odkryć czyjeś naganne postępowanie, ukryte sprawy i postarać się, aby została wymierzona kara oraz wprowadzone pożądane zmiany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

A teraz, jak dobierze się do mnie policja, to koniec. Żadna szkoła sportowa mnie nie przyjmie, nawet za sto lat!

źródło: NKJP: Małgorzata Strękowska-Zaremba: Detektyw Kefirek i pierwszy trup, 2011

Dobiorą się do bossa, bo zatrudniał nielegalnie.

źródło: NKJP: Edward Redliński: Szczurojorczycy, 1994

Niedawno w publicznej TV twórcy programu „Errata do biografii” dobrali się do Jana Brzechwy.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Wsączalnik domózgowy, Polityka, 2007-02-10

Ludwika Trol szybko dobrała się do służbowych spraw i przemyśleń burmistrza, nazywanych przez niego koncepcyjnymi.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

Składnia

bez ograniczeń + dobrać się +
do KOGO/CZEGO

3. do dziewczyny

Definicja

pot. 
w sposób niewyszukany postarać się, aby doszło do kontaktu seksualnego z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • dobrać się do dziewczyny

Cytaty

- Chodźmy się czegoś napić - zgasiła go, gdy próbował dobrać się do niej w tańcu.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007

Od kiedy to napadnięta ofiara ma możliwość jakiegokolwiek wyboru? Facet dobierze się do kobiety bez pytania jej o zgodę.

źródło: NKJP: Internet

Cyprian Fripp i jego kompania dobrali się do obu służebnych dziewek już drugiego dnia po przyjeździe.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Zadarł jej spódnicę i dobrał się do nagich pośladków.

źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Składnia

bez ograniczeń + dobrać się +
do KOGO/CZEGO

4. w pary

Definicja

pot. 
szukając osoby, osób albo zwierzęcia do czegoś, wybrać siebie nawzajem jako kogoś lub coś odpowiedniego pod jakimś względem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • dobrać się w pary
  • dobrać się idealnie

Cytaty

Jakoś nigdy nie słyszałem, aby erotoman dobrał się w parę z nimfomanką [...].

źródło: NKJP: Lechosław Gapik: Nieustanny apetyt na rozkosz, Dziennik Łódzki, 2007-08-25

Robiono zakłady i knuto intrygi, kto z kim dobierze się w parę.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

Gdy jednak powiedziała, że dopóki nie dobiorą się w pary, to nie pójdą na spacer, wszyscy wykonali polecenie.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007

Pod tym względem dobrali się z mężem, mieli ten sam cel i pełną zgodność charakterów.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

[...] Ptaki poczuły wiosnę. Jak co roku pohukiwaniem wyznaczyły sobie rewiry, dobrały się w pary i złożyły jaja.

źródło: NKJP: (X): Coś o puszczyku, Dziennik Polski, 2008-02-22

Składnia

bez ograniczeń + dobrać się +
(w CO) + (z KIM/CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj