Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | uzda |
uzdy |
|
| D. | uzdy |
uzd |
|
| C. | uździe |
uzdom |
|
| B. | uzdę |
uzdy |
|
| N. | uzdą |
uzdami |
|
| Ms. | uździe |
uzdach |
|
| W. | uzdo |
uzdy |
Pochodzenie
psł. *uzda 'to, co jest włożone do ust (pyska); wędzidło; uzda'
< pie. *ōu̯s(t)-dhā (złożenie: *ōu̯s(t)- 'usta' + derywat od pie. *dhē- 'położyć')
1. u konia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- założyć, zdjąć; szarpać uzdę
- trzymać za uzdę
Cytaty
|
Ujęła uzdę, poklepała gniadosza po szyi i omal nie zwaliła mu się pod brzuch, kiedy postrzelona noga odmówiła nagle posłuszeństwa. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
|
Później, trzymając konie za uzdę, szli w środku kolumny szukającej możliwości przebicia się z całkowitego okrążenia. źródło: NKJP: Andrzej Wielowieyski: Cud nad Wisłą czy Sąd Boży, Gazeta Wyborcza, 1994-02-23 |
|
|
Nagle tuż obok ujrzała osiodłanego konia, który stał przywiązany do pnia drzewa i niecierpliwie szarpał uzdą, chcąc się uwolnić z uwięzi. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006 |
|
|
Spod rąk Anatola Wojtkowiaka wychodzą uprzęże, uzdy, uździenice, kantary i szereg innych drobnych detali dla koni. źródło: NKJP: Edyta Oziembłowska: Jeśli uprząż, to z Rogoźna, Gazeta Poznańska, 2006-08-26 |
|
|
Żołnierze mieli na sercach przypięte kwiaty, koniom koło uzd też przywiązano bukiety. źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Czerwone dalie, Gazeta Wyborcza, 1996-02-10 |
2. w latawcu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku
Połączenia
- montaż uzdy
- montować, przymocować, zamontować uzdę
Cytaty
|
Żeby latawiec wzniósł się w powietrze, nie wystarczy sprzyjający wiatr. Potrzebna jest jeszcze odpowiednio ustawiona uzda oraz konstrukcja, która sprawi, że ten wykonany przez człowieka ptak z papieru wzniesie się w powietrze i długo nie zetknie się z ziemią. źródło: NKJP: (MF): Wysoko, pod samo niebo, Gazeta Krakowska, 2003-05-28 |
|
|
O stabilności lotu głównie decydowała jednak konstrukcja latawca, w której oprócz doboru odpowiedniego materiału na skrzydło bardzo ważną rolę odgrywa proporcjonalnie dobrana długość ogona i uzda (linki ustawiające latawiec pod odpowiednim kątem) [...]. źródło: NKJP: Szaszłykowy latawiec, Dziennik Polski, 2002-10-07 |
|
|
Uzda składa się jedynie z dwóch linek przymocowanych do skrzydełek pokrycia. źródło: Internet: latawce.website.pl/plaskie.php |
|
|
Prawie rok starań, sześć prototypów, liczne poprawki uzdy oraz setki lotów próbnych pozwoliły firmie [...] stworzyć wysokiej klasy latawiec akrobacyjny [...]. źródło: Internet: stribo.pl/Seria |
|
|
Uzdę latawca mocujemy w dwu miejscach wg. rysunków w dalszej części artykułu [...]. źródło: Internet: aeroklub-czestochowa.org.pl/wp-content/uploads/2014/02/latawiec-malajski.pdf |