Chronologizacja
1.a roślina
Definicja
Pochodzenie
n.-łac. iris
z gr. íris 'tęcza'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ogrodowe i doniczkowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne
Połączenia
- irysy kwitną
- hodować, uprawiać; przesadzać, sadzić irysy
Cytaty
|
Pan Henryk jest zapalonym hodowcą. Zaczynał od lilii, potem zaczął hodować także irysy, dalie i mieczyki. źródło: NKJP: Mirosława Ksiażęk: Po magnoliach ich poznacie, Dziennik Zachodni, 2003-08-29 |
|
|
Czy irys przetrwa chociaż rok? źródło: NKJP: (wll): Czy irys przetrwa chociaż rok?, Dziennik Łódzki, 2005-06-01 |
|
|
W słońcu dobrze będą rosły: cebulica, hiacynt, irys, krokus, zawilec, tulipan, a w cieniu drzew — śnieżyca i przebiśnieg [...]. źródło: NKJP: (goc): Cebula do ziemi, Dziennik Zachodni, 2002-09-17 |
|
|
Po posadzeniu irysy należy mocno podlać, aby ziemia dobrze przylgnęła do korzeni, co ułatwi ukorzenienie roślin. źródło: NKJP: Jadwiga Różycka: Kwiaty tęczowej bogini, Dziennik Zachodni, 2004-06-15 |
|
|
Gleba dla irysów powinna być lekka, dobrze zdrenowana, łatwo nagrzewająca się, o odczynie lekko kwaśnym [...]. źródło: NKJP: Jadwiga Różycka: Kwiaty tęczowej bogini, Dziennik Zachodni, 2004-06-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | irys |
irysy |
|
| D. | irysa |
irysów |
|
| C. | irysowi |
irysom |
|
| B. | irys pot. irysa |
irysy |
|
| N. | irysem |
irysami |
|
| Ms. | irysie |
irysach |
|
| W. | irysie |
irysy |
Inne uwagi
W D. lp spotykana też forma: irysu.
1.b kwiat
Definicja
Pochodzenie
n.-łac. iris
z gr. íris 'tęcza'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ogrodowe i doniczkowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kwiat |
Połączenia
- fioletowe, szafirowe, żółte irysy
- irysy i dalie, irysy i gerbery, irysy i hiacynty, irysy i lilie, irysy i róże, irysy i szafirki; anemony i irysy, krokusy i irysy, margaretki i irysy, narcyzy i irysy
- bukiet irysów
Cytaty
|
Przy wyborze oferowanym przez kwiaciarnie można się jednak pokusić o coś bardziej oryginalnego niż róże czy gerbery. Oryginalniejsze będą cięte irysy, storczyki, lilie, które oczarowują swymi efektownymi kształtami. źródło: NKJP: (AK): Trudna sprawa?, Dziennik Polski, 2006-05-18 |
|
|
Propozycje bukietów z irysów, gerber i tulipanów ujmują prostotą i świeżością. źródło: NKJP: karo: Uroda ozdób i kwiatów, Trybuna Śląska, 2004-03-03 |
|
|
Na różnych wysokościach poustawiali w tym niby to moim mieszkaniu (w rzeczywistości ruderze pofabrycznej) takie probówki, a w nich to lilia, to irys, to zwiędła róża poutykane [...]. źródło: NKJP: Michał Witkowski: Margot, 2009 |
|
|
W tej kompozycji użyto irysów holenderskich. źródło: NKJP: Joanna Socha-Gruszczyńska: Kurs układania bukietów na każde żądanie, Kwietnik, 1995 |
|
|
Siedziała przy stole, miała włosy upięte w kok i jaskrawoczerwony golf. Przed nią wazon z irysami, wzrok kobiety skierowany w ich stronę. źródło: NKJP: Wojciech Chmielewski: Kawa u Doroty, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | irys |
irysy |
|
| D. | irysa |
irysów |
|
| C. | irysowi |
irysom |
|
| B. | irys pot. irysa |
irysy |
|
| N. | irysem |
irysami |
|
| Ms. | irysie |
irysach |
|
| W. | irysie |
irysy |
Inne uwagi
W D. lp spotykana też forma: irysu.
2. cukierek
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy handlowej Irys
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | cukierek |
Połączenia
- irysy i ciągutki, irysy i krówki
Cytaty
|
Irysy to nie jedyne nasze ulubione cukierki sprzed lat, które wciąż można kupić. źródło: Internet: deser.gazeta.pl |
|
|
Przepadaliśmy za irysami i krówkami. I za lizakami, szczególnie takimi okrągłymi, z kwiatkiem pośrodku. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Baśnie dla Antosia, 2010 |
|
|
W torebce były irysy i krówki. źródło: Internet: zadane.pl |
|
|
Legenda głosi, że ktoś kiedyś zjadł irysa bez papieru, nie naruszając jego kształtu. źródło: Internet: facebook.com |
|
|
Z bliżej nieznanych przyczyn z torebki zniknęła połowa irysów i trzecia cześć krówek, łącznie 18 cukierków. źródło: Internet: matematyka.pisz.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | irys |
irysy |
|
| D. | irysa |
irysów |
|
| C. | irysowi |
irysom |
|
| B. | irysa |
irysy |
|
| N. | irysem |
irysami |
|
| Ms. | irysie |
irysach |
|
| W. | irysie |
irysy |