Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jędza |
jędze |
|
| D. | jędzy |
jędz |
|
| C. | jędzy |
jędzom |
|
| B. | jędzę |
jędze |
|
| N. | jędzą |
jędzami |
|
| Ms. | jędzy |
jędzach |
|
| W. | jędzo |
jędze |
Pochodzenie
psł. *ędza 'niemoc, choroba; zła istota mogąca spowodować niemoc, chorobę'
1. w bajkach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | baba jaga |
Cytaty
|
Wtedy, w trzydziestym roku, miejscowa jędza kazała wrzucić naczynie z bachorem do morza. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008 |
|
|
[...] trzy obrzydliwe widać jędze, źródło: NKJP: Janusz Szpotański: Zebrane utwory poetyckie, 1990 |
|
|
Próbuję wyjaśnić ci przyczyny, dla których czarodzieje nie przepadają za wsiowymi znachorami, zaklinaczami, uzdrawiaczami, jędzami i wiedźminami. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
|
Lamastu to imię obrzydliwej jędzy, która szepce położnicom: Pozwól, że włożę mą pierś w usta twojego syna - a potem ucieka z dzieckiem i zamienia je w nietoperza. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
2. w życiu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | baba jaga, czarownica, wiedźma, zołza |
Połączenia
- stara, straszna, wredna, złośliwa jędza
Cytaty
|
Jakkolwiekby źle oceniać domy dziecka, nie ma w Polsce takich, jaki pokazuje się w filmie. To raczej przedwojenna ochronka ze straszną wychowawczynią jędzą, sadystycznie zmuszającą do zjedzenia dania budzącego w chłopcu wstręt. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Kundel z anielskimi skrzydłami, Polityka, 2005-11-12 |
|
|
[...] dziś przypada kolejna rocznica śmierci jego żony, straszliwej jędzy. Za każdym razem zwykł świętować ten dzień... bez względu na pogodę [...]. źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009 |
|
|
[...] popsuł się jej gwałtownie charakter, z uosobienia łagodności przeobraziła się w jędzę i egoistkę. źródło: NKJP: Ewa Ziemiańska: Niebezpieczne związki, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-01-20 |
|
|
[...] nasza służąca wiedziała, że zacietrzewiona pani domu potrafi być przykrą i złośliwą jędzą, a także odbierać ofiarowane niegdyś prezenty. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
|
[...] gdyby te sprawy były takie proste, jak mówisz, nie byłoby tyle kawałów o żonach jędzach, brutalnych samcach domowych i tyle pytań o nieudane związki. źródło: NKJP: Internet |