UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kalarepa

Chronologizacja

1740, Kart XVII-XVIII
Od 2 poł. XVII w. sporadycznie notowano postaci kaulerapa, kauleropa, kaulorapa, galarepa.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kalarepa
kalarepy
D. kalarepy
kalarep
C. kalarepie
kalarepom
B. kalarepę
kalarepy
N. kalarepą
kalarepami
Ms. kalarepie
kalarepach
W. kalarepo
kalarepy

Pochodzenie

wł. dial. caulo rapa, wł. cavolo rapa, dosł. 'kapusta rzepa'.

1.a roślina

Definicja

roślina warzywna o grubej, kulistej łodydze barwy bladozielonej lub fioletowej i owalnych listkach

Noty o użyciu

Lp używana często w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kalarepka
hiperonimy:  warzywo

Połączenia

  • brukselka i kalarepa, buraki i kalarepa, cebula i kalarepa, marchew i kalarepa, marchewka i kalarepa, rzodkiewka i kalarepa, sałata i kalarepa, seler i kalarepa

Cytaty

Do gruntu wysiewamy koper, melisę, lawendę, miętę, rozmaryn, szałwię, szpinak, cebulę, rzodkiewkę, późną marchew oraz sadzimy wczesne ziemniaki, rozsady kalarepy, kapusty, brokułów i kalafiorów.

źródło: NKJP: Dodatki, Polityka, 2009-04-11

Oprócz naci pietruszki, selera oraz buraków do jedzenia nadają się również młode i świeże liście marchewki, kalafiora, rzodkiewki czerwonej i białej, kalarepy i brukwi.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni, czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania,1993

Kalarepa uważana jest za cenne warzywo o dużych wartościach odżywczych i smakowych.

źródło: NKJP: mokr: Dla sercowców i nie tylko, Trybuna Śląska, 2004-04-26

W małej konstrukcji z folii, trzy na pięć metrów, wisiało kilka wątłych pomidorków, jeszcze zielonych, obok na rabatach rosła rzodkiew, rośliny strączkowe, marchew, kalarepa, żyto.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Z ciepła korzystają też kalarepy i rzodkiewki. Rosną przez całą zimę w temperaturze 30 stopni w dwóch foliowych namiotach.

źródło: NKJP: Marcin Fabjański: Bańska afrykańska, Gazeta Wyborcza,1998-03-20

1.b do jedzenia

Definicja

jadalna, gruba, kolista łodyga kalarepy - rośliny

Noty o użyciu

Lp używana często w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kalarepka

Połączenia

  • obrać kalarepę

Cytaty

W średniej gęstości wywarze z jarzyn, kalarepy i słodkiej kapusty pływały kawałki podwędzanej wołowiny, gładkie kluski kładzione oraz grule.

źródło: NKJP: Wasz Sybaryta: Klub Srebrnego Widelca, Tygodnik Podhalański, 17/1999

Przygotowanie: kalarepę obierz, pokrój w cienkie słupki, seler naciowy obierz z zewnętrznej skóry, ponieważ jest włóknista, koperek drobno posiekaj.

źródło: NKJP: (XX): Przyrządź z nami pyszne surówki, Dziennik Bałtycki, 2006-11-24

Paprykę przekroić, wydrążyć i pokroić na cieniutkie paseczki. Obraną kalarepę zetrzeć na grubej tarce.

źródło: NKJP: Internet

Niektórzy mogą pochwalić się np. rekordowymi truskawkami albo kalarepami, jak Ryszard Heretyk, któremu udało się wyhodować kilka kalarep ważących dużo ponad 5 kilogramów.

źródło: NKJP: (mst): Ogrody pasji, Gazeta Krakowska, 2004-09-06

Moje dzieci lubią chrupać kalarepę, ale kupienie kilku sztuk to spory wydatek. Drogie są też młoda kapusta, ogórki, papryka i marchew.

źródło: NKJP: (mbog): Susza niszczy warzywa, Dziennik Łódzki, 2005-07-12

Data ostatniej modyfikacji: 15.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj