UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

inwestytura

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. inwestytura
inwestytury
D. inwestytury
inwestytur
C. inwestyturze
inwestyturom
B. inwestyturę
inwestytury
N. inwestyturą
inwestyturami
Ms. inwestyturze
inwestyturach
W. inwestyturo
inwestytury

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

łac. śred. investitura 'wprowadzenie na stanowisko kościelne; przekazanie wasalowi posiadłości lennej; wprowadzenie w posiadanie nieruchomości'

1. lenna

Definicja

w feudalnym systemie społecznym nadawanie wasalowi przez seniora określonego majątku ziemskiego w zamian za przysięgę wierności i obowiązek wsparcia zbrojnego
w razie zagrożenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • spór o inwestyturę

Cytaty

[...] sprawa Legnicy nie była jeszcze prawnie uregulowana. Ojciec Fryderyka zrzekł się przecież księstwa przed śmiercią. Konieczne więc było uzyskanie królewskiej inwestytury.

źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005

[...] Melfi ogłosił się wasalem papieża oraz zobowiązał się przestrzegać zasad soborowych, za co otrzymał tytuł księcia wraz z inwestyturą Apulii, Kalabrii i Sycylii.

źródło: NKJP: Internet

Oficjalna inwestytura Edwarda jako księcia Walii miała miejsce w Yorku 8 września tego samego roku. Książę zmarł jednak już w następnym roku.

źródło: NKJP: Internet

Część badaczy dostrzega sprzeczność aktu raweńskiego z inwestyturą Fryderyka I z 1181 na rzecz Bogusława I oraz dokumentem Fryderyka II z 1214 na rzecz Waldemara II duńskiego, w którym uznał dominację Danii nad Słowiańszczyzną nadbałtycką od Zatoki Lubeckiej po Estonię.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + inwestytura +
(CZEGO)

2. biskupa

Definicja

w średniowieczu nadawanie godności kościelnych przez monarchę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Połączenia

  • inwestytura kościelna, świecka

Cytaty

Już w otoczeniu [...] Leona IX, jego najbliższy współpracownik mnich, kardynał Humbert z Moyenmoutier, formułuje w swoich pismach zasadę, że inwestytura świecka [...] stanowi korzeń zła toczącego ówczesne chrześcijaństwo.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Co jeszcze zyskał Chrobry? Prawo inwestytury, czyli mianowania biskupów.

źródło: NKJP: Anna Kościelecka: Z Rzymu do Gniezna, Dziennik Bałtycki, 2000-03-10

We wstępie należało przedstawić genezę sporu cesarstwa z papiestwem, a w rozwinięciu ująć sprawę walki o inwestyturę między papieżem i cesarzem [...].

źródło: NKJP: (jes.): Kościół i powstania, Dziennik Bałtycki, 2000-05-11

3. w zakonie

Definicja

rel. 
przyjęcie do grona pełnoprawnych członków w zakonach rycerskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Cytaty

Uroczystość inwestytury odbyła się w katedrze na Wawelu w Krakowie.

źródło: NKJP: Romuald Piela: W płaszczu z krzyżem, Gazeta Wrocławska, 2002-07-12

Do inwestytury przystąpi sześć dam i dwudziestu trzech kawalerów.

źródło: NKJP: Mariusz Goss: Łódzcy rycerze świętego Jerzego, Dziennik Łódzki, 2006-05-06

Tego dnia w Bazylice Grobu Bożego przypomniany został pradawny obrzęd inwestytury, podczas którego w poczet Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego przyjęto dziewięciu kawalerów i jedną damę.

źródło: NKJP: (WOJ.): Obrzęd inwestytury, Dziennik Polski, 2006-04-19

Kawalera z Polski wielki mistrz zaprosił w ubiegłym roku na inwestyturę do Rochester, która odbyła się w gotyckiej katedrze.

źródło: NKJP: Mariusz Goss: Łódzcy rycerze świętego Jerzego, Dziennik Łódzki, 2006-05-06

5 czerwca 2015 roku delegacja Wielkiego Przeoratu Polski Templariuszy uczestniczyła w Archikatedrze w Lublinie w inwestyturze Dam i Kawalerów Orderu Św. Jana Kantego.

źródło: Internet: polscy.templariusze.org.pl

4. pastora

Definicja

rel. 
oficjalne powołanie na urząd pastora lub biskupa w Kościołach protestanckich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Cytaty

Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, zamieszczając tekst życzeń obecnego papieża, przypomniało też podobne przesłanie jego poprzednika, Benedykta XVI, do nowego zwierzchnika Kościoła Anglii, gdy 4 lutego otrzymał on oficjalną inwestyturę, czyli potwierdzenie wybrania go na to stanowisko.

źródło: Internet: info.wiara.pl

Zdaniem stowarzyszenia przyznanie Kościołowi anglikańskiemu nadzoru nad inwestyturą ogranicza prawo swobody wyznania nieanglikanów.

źródło: Internet: mw, pap: Ateiści z Wielkiej Brytanii chcą zmienić przysięgę koronacyjną. Żeby nie faworyzowała Kościoła anglikańskiego (wyborcza.pl)

5. w polityce

Definicja

polit. 
obecne w systemach politycznych niektórych państw wyrażenie wotum zaufania dla rządu przez parlament

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Cytaty

[...] parlament jest zmuszony czerpać wiedzę o kandydacie na premiera i jego rządowym programie z kulu­arów sejmowych względnie z medialnych doniesień, zwłaszcza że ten kandydat nie ma konstytucyjnego obowiązku ubiegania się później o parlamentarną inwestyturę.

źródło: Internet: obserwatorkonstytucyjny.pl

[...] poprzednia koalicja uzyskała pewne absolutorium od wyborców i uzyskała inwestyturę do rządzenia na przyszłość.

źródło: Internet: prawo.gazetaprawna.pl

Z tego też względu w sferze powoływania sędziów rola prezydenta powinna być
postrzegana bardziej w kategoriach podmiotu przekazującego inwestyturę do sprawowania władzy publicznej [...].

źródło: Internet: Krzysztof Kozłowski, Piotr Tuleja: Ewolucja ustrojowej pozycji sądów a konstytucyjne zadania Krajowej Rady Sądownictwa (krs.pl)

Przewodniczący Rządu Hiszpanii [...] po inwestyturze otrzymuje nominację od króla, przed którym składa przysięgę lub obietnicę.

źródło: NKJP: Internet

Atmosfera pierwszych miesięcy, poczynając od głosowania w sejmie kontraktowym, w którym ani jeden głos nie padł przeciwko inwestyturze dla nowego rządu, zdawała się potwierdzać nadzieję pojednania i zgodnego współdziałania

źródło: NKJP: Jerzy Jedlicki: Wariacje na temat grubej linii, Gazeta Wyborcza,1997-04-26

Składnia

bez ograniczeń + inwestytura +
(do CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 05.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj