UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okopać

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okopię	okopiemy
2 os.	okopiesz	okopiecie
3 os.	okopie	okopią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okopałem +(e)m okopał	okopałam +(e)m okopała	okopałom +(e)m okopało	okopaliśmy +(e)śmy okopali	okopałyśmy +(e)śmy okopały
2 os.	okopałeś +(e)ś okopał	okopałaś +(e)ś okopała	okopałoś +(e)ś okopało	okopaliście +(e)ście okopali	okopałyście +(e)ście okopały
3 os.	okopał	okopała	okopało	okopali	okopały

bezosobnik: okopano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okopmy
2 os.	okop	okopcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okopałbym bym okopał	okopałabym bym okopała	okopałobym bym okopało	okopalibyśmy byśmy okopali	okopałybyśmy byśmy okopały
2 os.	okopałbyś byś okopał	okopałabyś byś okopała	okopałobyś byś okopało	okopalibyście byście okopali	okopałybyście byście okopały
3 os.	okopałby by okopał	okopałaby by okopała	okopałoby by okopało	okopaliby by okopali	okopałyby by okopały

bezosobnik: okopano by

bezokolicznik: okopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okopawszy

gerundium: okopanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okopanie	okopania
D.	okopania	okopań
C.	okopaniu	okopaniom
B.	okopanie	okopania
N.	okopaniem	okopaniami
Ms.	okopaniu	okopaniach
W.	okopanie	okopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: okopany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okopany	okopany	okopany	okopane	okopana
D.	okopanego	okopanego	okopanego	okopanego	okopanej
C.	okopanemu	okopanemu	okopanemu	okopanemu	okopanej
B.	okopanego	okopanego	okopany	okopane	okopaną
N.	okopanym	okopanym	okopanym	okopanym	okopaną
Ms.	okopanym	okopanym	okopanym	okopanym	okopanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okopani	okopani	okopane	okopane
D.	okopanych	okopanych	okopanych	okopanych
C.	okopanym	okopanym	okopanym	okopanym
B.	okopanych	okopanych	okopanych	okopane
N.	okopanymi	okopanymi	okopanymi	okopanymi
Ms.	okopanych	okopanych	okopanych	okopanych

odpowiednik aspektowy: okopywać

Pochodzenie

Zob. kopać

1. namiot

Definicja

wykopać dookoła czegoś rów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obkopać

Połączenia

okopać rowem

Cytaty

Około 1836 r. parafianie okopali [...] miejsce pochówku rowem.

źródło: NKJP: Wanda Ryszkiewicz: Cmentarze niezapomniane, Dziennik Polski, 2005-11-05

Roztopy odsłoniły fatalny stan wielu dróg gruntowych w gminie Rozprza. Najgorzej jest na tych, które nie mają kamiennej podbudowy i nie są okopane rowami.

źródło: NKJP: (oby): Procedury ruszyły, błoto zostało, Dziennik Łódzki, 2004-02-09

Gdy leje deszcz, [...] zdarza się, że woda wlewa się do namiotu spodem. Co zrobić, żeby nie mieć rzeki w namiocie? Ano zawczasu go okopać, to znaczy wydrążyć rowek wokół niego.

źródło: Internet: 21wdhy.czuwaj.net

Składnia

okopać

CO + (CZYM)

2. teren

Definicja

nasypać wokół czegoś ziemi lub piasku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obkopać

Cytaty

	W pokontrolnym protokole napisano, że właściciel obornika ma przykryć go folią i dodatkowo okopać warstwą ziemi. źródło: NKJP: PS: Zapach sąsiada, Trybuna Śląska, 2001-07-05
	Palenisko należy okopać piaskiem lub obłożyć kamieniami, a ognisko w żadnym wypadku nie może być pozostawione bez dozoru. źródło: NKJP: OBY: Czas płonących lasów, Dziennik Łódzki, 2001-07-02
	Tomasz M. okopał dół, wrzucił tam śmieci i podpalił. źródło: NKJP: (jam): Odszkodowanie za zgliszcza, Dziennik Bałtycki, 2011
	Strażacy ugasili ognisko i okopali teren. źródło: NKJP: KF: Rozpalił ognisko w lesie, Gazeta Poznańska, 2001-08-09

Składnia

okopać

CO + (CZYM)

3. czołgi

Definicja

zrobić okop wokół stanowiska obronnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

okopać czołgi, działa
okopane karabiny

Cytaty

Serbowie okopali we wsi czołgi i transportery opancerzone, mieszkańcom nie pozwolili uciec.

źródło: NKJP: Internet

Trzeba było wyszukać dla baterii stanowiska, okopać działa i wreszcie wytchnąć.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Jedynymi radzieckimi siłami dostępnymi do próby zatrzymania niemieckiego natarcia było pięć dobrze zakamuflowanych i okopanych czołgów KW-1 pośród lasu na skraju bagien.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

okopać

4. rośliny

Definicja

spulchnić ziemię wokół jakiejś rośliny i przysypać ją tą ziemią w celu zapewnienia jej ochrony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obkopać, obsypać, osypać

Cytaty

Późną wiosną trzeba było okopać ziemniaki [...].

źródło: NKJP: Kazimierz Saługa: Ocalić od zapomnienia, Co Tydzień Jaworzno, 2005-01-01

Ziemniaki uprawiałam do połowy klasycznie (okopałam ze 3 razy).

źródło: Internet: wegedzieciak.pl

- A ty dokąd? [...] Okopałeś już warzywa?

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło

Składnia

okopać

5. kogoś

Definicja

pot.

kopiąc, sprawić komuś ból

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obkopać

Cytaty

Poleciałem na glebę, okopali mnie.

źródło: Internet: forum.motocyklistow.pl

Przyczyna zachowania Pawła nie tkwiła jedynie – jak sądził okopany pod ścianą za pryzmą papierów rudy Jacek – w parszywym charakterze kolegi.

źródło: NKJP: Joanna Szymczyk, Ewa i złoty kot, 2004

Składnia

okopać

KOGO

6. ścianę

Definicja

pot.

kopiąc intensywnie nogami jakąś powierzchnię, pobrudzić ją lub zniszczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obkopać

Połączenia

okopane ściany

Cytaty

Policjanci zatrzymali 17-letniego koninianina, który okopał skrzynkę energoelektryczną.

źródło: Internet: bezpieczny.konin.pl

Ściany są okopane i obdrapane – rozkłada ręce mieszkanka bloku nr 37 C.

źródło: NKJP: Joanna Pałczyńska: Tu chodzą po ścianach, Gazeta Poznańska, 2004-02-12

Wiaty zostały okopane, część pleksy uszkodzono, zamazano tablicę wyników [...].

źródło: NKJP: Wojciech Piepiorka: Wandale niszczą miasto, Dziennik Bałtycki, 2008-05-30

Składnia

okopać

Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018