UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okopywać się

Chronologizacja

1579, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okopuję się
okopujemy się
2 os. okopujesz się
okopujecie się
3 os. okopuje się
okopują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okopywałem się
+(e)m się okopywał
okopywałam się
+(e)m się okopywała
okopywałom się
+(e)m się okopywało
okopywaliśmy się
+(e)śmy się okopywali
okopywałyśmy się
+(e)śmy się okopywały
2 os. okopywałeś się
+(e)ś się okopywał
okopywałaś się
+(e)ś się okopywała
okopywałoś się
+(e)ś się okopywało
okopywaliście się
+(e)ście się okopywali
okopywałyście się
+(e)ście się okopywały
3 os. okopywał się
okopywała się
okopywało się
okopywali się
okopywały się

bezosobnik: okopywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się okopywał
będę się okopywać
będę się okopywała
będę się okopywać
będę się okopywało
będę się okopywać
będziemy się okopywali
będziemy się okopywać
będziemy się okopywały
będziemy się okopywać
2 os. będziesz się okopywał
będziesz się okopywać
będziesz się okopywała
będziesz się okopywać
będziesz się okopywało
będziesz się okopywać
będziecie się okopywali
będziecie się okopywać
będziecie się okopywały
będziecie się okopywać
3 os. będzie się okopywał
będzie się okopywać
będzie się okopywała
będzie się okopywać
będzie się okopywało
będzie się okopywać
będą się okopywali
będą się okopywać
będą się okopywały
będą się okopywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okopujmy się
2 os. okopuj się
okopujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okopywałbym się
bym się okopywał
okopywałabym się
bym się okopywała
okopywałobym się
bym się okopywało
okopywalibyśmy się
byśmy się okopywali
okopywałybyśmy się
byśmy się okopywały
2 os. okopywałbyś się
byś się okopywał
okopywałabyś się
byś się okopywała
okopywałobyś się
byś się okopywało
okopywalibyście się
byście się okopywali
okopywałybyście się
byście się okopywały
3 os. okopywałby się
by się okopywał
okopywałaby się
by się okopywała
okopywałoby się
by się okopywało
okopywaliby się
by się okopywali
okopywałyby się
by się okopywały

bezosobnik: okopywano by się

bezokolicznik: okopywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

okopując się

gerundium: okopywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okopywanie się
okopywania się
D. okopywania się
okopywań się
C. okopywaniu się
okopywaniom się
B. okopywanie się
okopywania się
N. okopywaniem się
okopywaniami się
Ms. okopywaniu się
okopywaniach się
W. okopywanie się
okopywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: okopujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okopujący się
okopujący się
okopujący się
okopujące się
okopująca się
D. okopującego się
okopującego się
okopującego się
okopującego się
okopującej się
C. okopującemu się
okopującemu się
okopującemu się
okopującemu się
okopującej się
B. okopującego się
okopującego się
okopujący się
okopujące się
okopującą się
N. okopującym się
okopującym się
okopującym się
okopującym się
okopującą się
Ms. okopującym się
okopującym się
okopującym się
okopującym się
okopującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okopujący się
okopujący się
okopujące się
okopujące się
D. okopujących się
okopujących się
okopujących się
okopujących się
C. okopującym się
okopującym się
okopującym się
okopującym się
B. okopujących się
okopujących się
okopujących się
okopujące się
N. okopującymi się
okopującymi się
okopującymi się
okopującymi się
Ms. okopujących się
okopujących się
okopujących się
okopujących się

odpowiednik aspektowy: okopać się

Pochodzenie

Zob. kopać

1. na wojnie

Definicja

robić okop wokół własnego stanowiska obronnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Cytaty

[...] jedną z elementarnych zasad w ataku jest natychmiastowe okopywanie się na zdobytym terenie w celu jego utrzymania.

źródło: NKJP: Internet

Pamiętam, jak podpełzłem do niewielkiego wzniesienia i zacząłem jak szalony okopywać się saperką, którą wyciągnąłem zza pasa.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

[...] oddział, który zdobył placówkę, musiał posuwać się dalej albo okopywał się [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Kałużyński: Okopy apokalipsy, Polityka, 2000-11-04

Amerykanie wcześniej wstawali i maszerowali do popołudnia, a potem okopywali się, starannie oznaczając pola ostrzału i czyszcząc przedpole.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + okopywać się +
(GDZIE)

2. na posadzie

Definicja

zajmować trwale jakąś posadę, funkcję i robić wszystko, by jej nie stracić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • okopywać się na stanowisku kogoś

Cytaty

[...] wójt uważa, że jeśli chce się po sobie pozostawić coś dobrego, to czasami trzeba polec. [...] Poległ zresztą kilkakrotnie, bo chciał pozostawić po sobie dużo, a nie okopywać się w wójtowskim fotelu.

źródło: NKJP: Zasuwamy!, Polityka, 2000-02-26

Starzy przedstawiciele partyjnej nomenklatury schodzili z pierwszej linii frontu, bezpiecznie okopując się w terenie albo w biznesie.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

[...] jeśli już jakaś kobieta zrobi karierę, to okopuje się na swoim stanowisku i nie dość, że nie pomaga innym kobietom, to jeszcze sama kreuje się na królową [...].

źródło: NKJP: Henryka Bochniarz: Bądź sobą i wygraj: 10 podpowiedzi dla aktywnej kobiety, 2003

W ciągu ostatnich 14 lat tutejszy samorząd najwięcej energii poświęcił na walki frakcyjne, zdobywanie i oddawanie fotela prezydenta, okopywanie się przy władzy lub jej szturmowanie.

źródło: NKJP: Michał Smolorz: Smutne 750-lecie Bytomia, Dziennik Zachodni, 2004-05-28

Składnia

bez ograniczeń + okopywać się +
GDZIE

3. na pozycji

Definicja

przyjmować jakiś pogląd w pewnej sprawie i nie dopuszczać jego zmiany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • okopywać się na jakiejś pozycji, na jakimś stanowisku

Cytaty

Pod naporem odkryć naukowych, a XVII w. to epoka Keplera, Kartezjusza i Newtona, Kościół okopywał się na pozycjach biblijnego fundamentalizmu - dosłownego odczytywania sensu Pisma.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Częściowo przepraszamy, Polityka, 2002-10-26

Jak często zdarza się, że ta czy inna osoba okopuje się na swoim stanowisku nie dlatego, że uznaje jego słuszność, ale po to, by nie wyjść na idiotę?

źródło: NKJP: Internet

Jednostka, na powrót zepchnięta na pozycje obrony własnego „JA”, na dobre straciła do społeczeństwa zaufanie i na nowo jęła okopywać się we własnym egocentryzmie.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Składnia

bez ograniczeń + okopywać się +
GDZIE
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj