Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
okopuję się |
okopujemy się |
|||
| 2 os. |
okopujesz się |
okopujecie się |
|||
| 3 os. |
okopuje się |
okopują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
okopywałem się +(e)m się okopywał |
okopywałam się +(e)m się okopywała |
okopywałom się +(e)m się okopywało |
okopywaliśmy się +(e)śmy się okopywali |
okopywałyśmy się +(e)śmy się okopywały |
| 2 os. |
okopywałeś się +(e)ś się okopywał |
okopywałaś się +(e)ś się okopywała |
okopywałoś się +(e)ś się okopywało |
okopywaliście się +(e)ście się okopywali |
okopywałyście się +(e)ście się okopywały |
| 3 os. |
okopywał się |
okopywała się |
okopywało się |
okopywali się |
okopywały się |
bezosobnik: okopywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się okopywał będę się okopywać |
będę się okopywała będę się okopywać |
będę się okopywało będę się okopywać |
będziemy się okopywali będziemy się okopywać |
będziemy się okopywały będziemy się okopywać |
| 2 os. |
będziesz się okopywał będziesz się okopywać |
będziesz się okopywała będziesz się okopywać |
będziesz się okopywało będziesz się okopywać |
będziecie się okopywali będziecie się okopywać |
będziecie się okopywały będziecie się okopywać |
| 3 os. |
będzie się okopywał będzie się okopywać |
będzie się okopywała będzie się okopywać |
będzie się okopywało będzie się okopywać |
będą się okopywali będą się okopywać |
będą się okopywały będą się okopywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
okopujmy się |
|
| 2 os. |
okopuj się |
okopujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
okopywałbym się bym się okopywał |
okopywałabym się bym się okopywała |
okopywałobym się bym się okopywało |
okopywalibyśmy się byśmy się okopywali |
okopywałybyśmy się byśmy się okopywały |
| 2 os. |
okopywałbyś się byś się okopywał |
okopywałabyś się byś się okopywała |
okopywałobyś się byś się okopywało |
okopywalibyście się byście się okopywali |
okopywałybyście się byście się okopywały |
| 3 os. |
okopywałby się by się okopywał |
okopywałaby się by się okopywała |
okopywałoby się by się okopywało |
okopywaliby się by się okopywali |
okopywałyby się by się okopywały |
bezosobnik: okopywano by się
bezokolicznik: okopywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
okopując się
gerundium: okopywanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | okopywanie się |
okopywania się |
| D. | okopywania się |
okopywań się |
| C. | okopywaniu się |
okopywaniom się |
| B. | okopywanie się |
okopywania się |
| N. | okopywaniem się |
okopywaniami się |
| Ms. | okopywaniu się |
okopywaniach się |
| W. | okopywanie się |
okopywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: okopujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | okopujący się |
okopujący się |
okopujący się |
okopujące się |
okopująca się |
| D. | okopującego się |
okopującego się |
okopującego się |
okopującego się |
okopującej się |
| C. | okopującemu się |
okopującemu się |
okopującemu się |
okopującemu się |
okopującej się |
| B. | okopującego się |
okopującego się |
okopujący się |
okopujące się |
okopującą się |
| N. | okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
okopującą się |
| Ms. | okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
okopującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | okopujący się |
okopujący się |
okopujące się |
okopujące się |
| D. | okopujących się |
okopujących się |
okopujących się |
okopujących się |
| C. | okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
okopującym się |
| B. | okopujących się |
okopujących się |
okopujących się |
okopujące się |
| N. | okopującymi się |
okopującymi się |
okopującymi się |
okopującymi się |
| Ms. | okopujących się |
okopujących się |
okopujących się |
okopujących się |
odpowiednik aspektowy: okopać się
Pochodzenie
Zob. kopać
1. na wojnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Cytaty
|
[...] jedną z elementarnych zasad w ataku jest natychmiastowe okopywanie się na zdobytym terenie w celu jego utrzymania. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Pamiętam, jak podpełzłem do niewielkiego wzniesienia i zacząłem jak szalony okopywać się saperką, którą wyciągnąłem zza pasa. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009 |
|
|
[...] oddział, który zdobył placówkę, musiał posuwać się dalej albo okopywał się [...]. źródło: NKJP: Zygmunt Kałużyński: Okopy apokalipsy, Polityka, 2000-11-04 |
|
|
Amerykanie wcześniej wstawali i maszerowali do popołudnia, a potem okopywali się, starannie oznaczając pola ostrzału i czyszcząc przedpole. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | okopywać się | + |
(GDZIE)
|
2. na posadzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Połączenia
- okopywać się na stanowisku kogoś
Cytaty
|
[...] wójt uważa, że jeśli chce się po sobie pozostawić coś dobrego, to czasami trzeba polec. [...] Poległ zresztą kilkakrotnie, bo chciał pozostawić po sobie dużo, a nie okopywać się w wójtowskim fotelu. źródło: NKJP: Zasuwamy!, Polityka, 2000-02-26 |
|
|
Starzy przedstawiciele partyjnej nomenklatury schodzili z pierwszej linii frontu, bezpiecznie okopując się w terenie albo w biznesie. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
[...] jeśli już jakaś kobieta zrobi karierę, to okopuje się na swoim stanowisku i nie dość, że nie pomaga innym kobietom, to jeszcze sama kreuje się na królową [...]. źródło: NKJP: Henryka Bochniarz: Bądź sobą i wygraj: 10 podpowiedzi dla aktywnej kobiety, 2003 |
|
|
W ciągu ostatnich 14 lat tutejszy samorząd najwięcej energii poświęcił na walki frakcyjne, zdobywanie i oddawanie fotela prezydenta, okopywanie się przy władzy lub jej szturmowanie. źródło: NKJP: Michał Smolorz: Smutne 750-lecie Bytomia, Dziennik Zachodni, 2004-05-28 |
Składnia
|
+ | okopywać się | + |
GDZIE
|
3. na pozycji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- okopywać się na jakiejś pozycji, na jakimś stanowisku
Cytaty
|
Pod naporem odkryć naukowych, a XVII w. to epoka Keplera, Kartezjusza i Newtona, Kościół okopywał się na pozycjach biblijnego fundamentalizmu - dosłownego odczytywania sensu Pisma. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Częściowo przepraszamy, Polityka, 2002-10-26 |
|
|
Jak często zdarza się, że ta czy inna osoba okopuje się na swoim stanowisku nie dlatego, że uznaje jego słuszność, ale po to, by nie wyjść na idiotę? źródło: NKJP: Internet |
|
|
Jednostka, na powrót zepchnięta na pozycje obrony własnego „JA”, na dobre straciła do społeczeństwa zaufanie i na nowo jęła okopywać się we własnym egocentryzmie. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985 |
Składnia
|
+ | okopywać się | + |
GDZIE
|