Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kukułka |
kukułki |
|
| D. | kukułki |
kukułek |
|
| C. | kukułce |
kukułkom |
|
| B. | kukułkę |
kukułki |
|
| N. | kukułką |
kukułkami |
|
| Ms. | kukułce |
kukułkach |
|
| W. | kukułko |
kukułki |
1. ptak
Definicja
Pochodzenie
Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
Połączenia
- kukułka i słowik
- głos kukułki
- kukułka kuka
Cytaty
|
Nawet osoby mające z naturą kontakt na co dzień, przyznają, że trzeba mieć szczęście, żeby kukułkę zobaczyć. Z kilku powodów. Po pierwsze, przylatuje z ciepłych krajów dość późno, bo na przełomie kwietnia i maja. Po drugie zasiedla tereny zadrzewione, także śródpolne zarośla, i rzadko zbliża się do siedzib ludzkich. źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Nagi zabójca, Dziennik Bałtycki, 1999-05-07 |
|
|
Niezmiernie ciekawe jest to, że kukułka „dostosowuje” kolor jaja do jaj ptaków, którym chce je podrzucić. Gdyby tak nie było, ptaki nie dałyby się oszukać i kukułcze jaja usuwałyby. źródło: NKJP: Stefan Maciejewski: Skrzydlate macierzyństwo, Przekrój nr 27, 1995 |
|
|
Na stokach wzgórz [...] zazieleniały już lasy bukowe, zakwitły bzy w ogrodach, z różnych stron dochodził głos kukułki, a słowiki zaczęły na dobre swój koncert wiosenny. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002 |
|
|
[...] kiedy warszawiaków pytano o przesądy, które znają i bodaj zwyczajowo im ulegają, najczęściej wymieniali odpukiwanie w niemalowane drewno, a także pierwsze wiosenne kukanie kukułki, na które trzeba odpowiedzieć potrząsaniem monetami w kieszeni czy portmonetce, by mieć pieniądze przez cały rok. źródło: NKJP: Bogna Wernichowska: Zły omen?, Dziennik Polski, 2006-10-12 |
2. w zegarze
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy kukułki - ptaka. Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Połączenia
- zegar z kukułką
Cytaty
|
Wciąż jeszcze amatorów znajdują drewniane zegary z kukułką. źródło: NKJP: (KOR): Kukułki ze ściany, Gazeta Poznańska, 2003-02-20 |
|
|
[...] w gabinecie cesarskim stał szwajcarski zegar, z którego wyskakiwała kukułka, oznajmiając nadejście kolejnej godziny. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Cesarz, 2005 |
|
|
Wchodzę do domu, po cichutku otwierając drzwi, a tu słyszę tę wściekłą kukułkę w zegarze [...]. źródło: NKJP: Internet |
3. cukierek
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy kukułki - ptaka, przez podobieństwo koloru cukierka do upierzenia kukułki.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | cukierek |
Cytaty
|
W prawej szufladzie przepastnego biurka dziadek trzymał zawsze szarą torebkę z kukułkami, które potajemnie z siostrą wyjadałam. źródło: NKJP: Krystyna Bochenek: Przepastne szuflady, Dziennik Zachodni, 2006-11-17 |
|
|
Sięgnął głęboko za druciany kosz narożnej szafki i wymacał foliowe opakowanie pełne twardych kulek. Cukierki. Wyciągnął torebkę i krzyknął z radości. Kukułki! źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005 |
|
|
Dziadka kojarzę z zapachem i smakiem ptasiego mleczka, kukułek i sezamków, kupowanych przez niego w warszawskich delikatesach przy alejach Jerozolimskich. źródło: NKJP: Renata Kudeł: Włocławek: Jak niemiecki burmistrz ratował Polaków i Żydów, Gazeta Pomorska, 2010-03-07 |
|
|
Za kółkiem nie wiem, czy zjeść kukułkę [...], bo przy dmuchaniu w alkomat wychodzi, że jestem pijusem. źródło: Internet: wedkarstwotv.pl |
4. ciasto
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy kukułki - ptaka, przez podobieństwo koloru warstw ciasta do upierzenia kukułki.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ciasto |
Cytaty
|
Właśnie po raz trzeci upiekłam kukułkę, pychota. Dodałam 100 ml wódki, tzw. setka. źródło: Internet: przepisyjoli.com |
|
|
Przepis na kukułkę widniał już na mojej liście długi czas, ale nie byłam przekonana do tego ciasta ze względu na alkohol. źródło: NKJP: ilovebake.pl |
5. likier
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy kukułki - cukierka.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | likier |
Cytaty
|
Na poprawinowe stoły podaliśmy likier Alicji, czyli kukułkę robioną przez moją bratową. źródło: Internet: weseleforum.pl |
|
|
[...] zaopatrzyłem się w potrzebne składniki, zmieszałem je ze sobą, no i kukułka gotowa. Teraz tylko postoi parę dni i [...] jestem pewien, że za kilka dni też się trafi jakaś okazja do jej wypicia. źródło: Internet: quentin.pl |
|
|
[...] i zrobiłam mój pierwszy likier - moją kukułkę. Pycha! źródło: Internet: majanaboxing.blox.pl |