Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | uprząż |
uprzęże |
|
D. | uprzęży |
uprzęży |
|
C. | uprzęży |
uprzężom |
|
B. | uprząż |
uprzęże |
|
N. | uprzężą |
uprzężami |
|
Ms. | uprzęży |
uprzężach |
|
W. | uprzęży |
uprzęże |
Pochodzenie
psł. *pręgti, *pręgǫ 'łączyć coś z czymś w pewną całość, zespalać, związywać'
Od podstawy przedrostkowego czasownika *u-pręg- < od psł. *pręgti, *pręgǫ z paradygmatycznym przyrostkiem *-ь (< *-ĭ).
1. końska
Definicja
Warianty
- uprzęż
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- końska uprząż
- uprząż konia
- uprząż dla konia, dla psa pociągowego
- uprząż do sanek
- uprząż i siodło
- rzemienie uprzęży
- koń z uprzężą
- dzwoneczek przy uprzęży
- sprawdzać uprząż
Cytaty
Gdy wóz przystanął na drodze, konie niespodziewanie zerwały uprząż i galopem ruszyły przed siebie, wzbudzając wśród przechodniów i jadących kierowców prawdziwą panikę. źródło: NKJP: Jacek Bombor: Zerwały się z uprzęży, Trybuna Śląska, 2001-01-09 |
|
Za murami, dawni rzemieślnicy – płatnerze i snycerze kuli miecze i szyli końską uprzęż. źródło: NKJP: Leszek Grabowy: Zbrojni ludzie, Gazeta Wrocławska, 2003-05-09 |
|
W budynku, w którym mieszkał przed wojną, było gospodarstwo. Znajdowała się tu duża ilość przyborów do uprzęży nie tylko dla koni, ale i dla wołu. źródło: NKJP: (mc): Nietypowy kolekcjoner, Euroregio Glacensis nr 29 (135), 2000 |
|
Od szczeniaka przez wiele lat były przyzwyczajane do zakładania uprzęży, żeby mogły ciągnąć sanki. źródło: NKJP: Anna Leśniak-Paszko: Pies z torbami, Express Ilustrowany, 2002-07-26 |
|
Niektórzy zawodnicy startowali tylko z dwoma, inni z czterema, a jeszcze inni z ośmioma psami w uprzężach. źródło: NKJP: Zaprzęgi poszły w las, Dziennik Polski, 2002-02-01 |
2. zabezpieczająca
Definicja
Warianty
- uprzęż
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Połączenia
- alpinistyczna; skórzana; specjalna uprząż; uprząż wspinaczkowa; biodrowa
- uprząż i kask, uprząż i lina
- lina z uprzężą
- kupić; założyć/zakładać uprząż
- wpięty w uprząż
Cytaty
W firmach świadczących usługi wysokościowe pracują najczęściej alpiniści, którzy w uprzężach, z asekuracją linami alpinistycznymi podejmują się uprzątnięcia z dachu nawisów śnieżnych, sopli wiszących u gzymsu. źródło: NKJP: Młotkiem po soplach, Dziennik Polski, 2003-02-14 |
|
Najwięcej emocji wzbudziło układanie z plastikowych skrzynek piramid. Dzieci wyposażone w kaski i zabezpieczenia w postaci uprzęży wspinaczkowych układały wieżyczki, na które wchodziły. źródło: NKJP: Justyna Kozak: Wieża ze skrzynek, Polska Głos Wielkopolski, 2004-07-10 |
|
Wszystkie osoby najpierw przechodzą szkolenie. Potem otrzymują kask, sprzęt asekuracyjny oraz uprząż i mogą się wspinać. źródło: NKJP: Angelika Niaka: Spacer na wysokości, Dziennik Zachodni, 2007-08-24 |
|
Tęczowa czasza paralotni Marty ma długość 24 metrów. Ubrana w specjalną uprzęż trzyma w rękach kilkanaście kolorowych linek i dwa sterowniki. źródło: NKJP: (ZEK): Lato odeszło z ptakami, Gazeta Krakowska, 2003-09-24 |