UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pozycja

Chronologizacja

1732, Bańk

Pochodzenie

łac. positiō 'postawienie, ustawienie, umieszczenie'

1. ciała

Definicja

sposób ułożenia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

  • horyzontalna, leżąca, siedząca, stojąca, wyprostowana; pionowa, pozioma; określona; odpowiednia; wyjściowa; poprzednia; niewygodna, wygodna; ulubiona pozycja
  • przyjmować; zmienić/zmieniać pozycję
  • rodzić w jakiejś pozycji

Cytaty

Połóż się na tapczanie lub dywanie i przyjmij wygodną pozycję, najlepiej na plecach.

źródło: NKJP: Krzysztof J. Szmidt: Elementarz twórczego życia czyli O sposobach twórczego myślenia i działania, 1997

By wykonać cios prosty, energicznie wyprowadź pięść do przodu i szybko powróć do poprzedniej pozycji.

źródło: NKJP: fitness, Cosmopolitan, nr 03, 2001

Mamy do dyspozycji także regulator ustawiający ilość wydobywającej się pary. Funkcja jej uwalniania może być używana także wtedy, gdy żelazko znajduje się w pozycji pionowej, na przykład gdy prasujemy zasłony lub wiszące ubrania.

źródło: NKJP: AG: Żelazko XXI wieku, Gazet a Wrocławska, 2002-04-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
JAKA

Skróty

poz.

2. kursora

Definicja

miejsce, w którym ktoś lub coś się znajduje, postrzegane w odniesieniu do położenia innych obiektów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

  • pozycja kursora; statku
  • wyznaczyć pozycję

Cytaty

Dokładne wyznaczenie pozycji własnej radaru (z błędem poniżej 25 m) jest możliwe dzięki wbudowanemu inercjalnemu systemowi nawigacyjnemu, który jest wspomagany systemem nawigacji satelitarnej.

źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999

Ciekawą cechą Writera jest to, że zapamiętuje on pozycję kursora podczas ostatniego zapisywania dokumentu. Innymi słowy, otwierając dokument, edytor wskazuje nam miejsce, w którym zakończyliśmy pracę.

źródło: NKJP: Mirsoław Dziewoński: OpenOffice 2.0 PL. Oficjalny podręcznik, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
CZEGO

Skróty

poz.

3. w hierarchii

Definicja

status posiadany w odniesieniu do innych osób, państw, przedsiębiorstw, rzeczy lub zjawisk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Połączenia

  • międzynarodowa; dawna, dotychczasowa; dominująca, kluczowa, strategiczna, ważna, znacząca, znaczna; marginalna; dobra, mocna, silna, stabilna, trwała; gorsza, niska, słaba; szczególna, uprzywilejowana, wyjątkowa; odpowiednia, określona; monopolistyczna pozycja; pozycja polityczna, społeczna, zawodowa; ekonomiczna, finansowa, materialna; negocjacyjna, przetargowa
  • pozycja firmy, przedsiębiorstwa, spółki; marki; Polski, Rosji; literatury; lidera, monopolisty; słabszego
  • pozycja na rynku
  • pozycja w społeczeństwie; w elicie; w hierarchii, w strukturze
  • pozycja i autorytet, pozycja i prestiż; pozycja i status; pozycja i wykształcenie
  • utrata pozycji
  • zagrozić pozycji
  • tracić, utracić; osłabić/osłabiać; budować; osiągnąć/osiągać, uzyskać, zdobyć, zyskać; poprawić, ugruntować, umocnić/umacniać, wzmocnić/wzmacniać; utrzymać/utrzymywać, zachować, zachowywać; odzyskać; zawdzięczać; wykorzystywać pozycję
  • zachwiać pozycją

Cytaty

Liczba firm ubezpieczeniowych w Polsce sukcesywnie wzrasta. Wywołuje to na rynku zjawisko silnej konkurencji i zwiększonej rywalizacji o utrzymanie lub umocnienie dotychczasowej pozycji rynkowej.

źródło: NKJP: Dorota Olszewska: Etyka agenta ubezpieczeniowego, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2006-02-14

Znajomość z pochodzącym z jednej z dawnych azjatyckich republik Związku Radzieckiego Bagratem nie ma przyszłości. Dzieli ich zbyt dużo – wykształcenie, pozycja społeczna (on jest handlarzem na targu owocowo-warzywnym), doświadczenie życiowe.

źródło: NKJP: Sebiastian Chosiński: East Side Story: Samotne kobiety też pragną miłości, Esencja, 2009-11-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
KOGO/CZEGO + JAKA
bez ograniczeń + pozycja +
KOGO/CZEGO + GDZIE

4. na zawodach

Definicja

kwestion. 
określona lokata, która została uzyskana w danej klasyfikacji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Połączenia

  • wysoka; dotychczasowa pozycja
  • pierwsza, druga, trzecia pozycja
  • pozycja na skali
  • pozycja w rankingu
  • zająć/zajmować; poprawić pozycję
  • uplasować się na którejś pozycji

Cytaty

Na 23. pozycji uplasował się Maciej K.i. Zawody dwójek wygrali Niemcy: Tobias W. i Tobias A..

źródło: NKJP: (S-G): LOTY NARCIARSKIE: Szósta wygrana Jacobsena! (+ wieści z zimowych aren), Gazeta Pomorska, 2010-01-31

W 5. i 6. Programie Ramowym Unii Europejskiej już zrealizowaliśmy, bądź realizujemy, w sumie 26 projektów badawczych. W rankingu ogólnopolskim zajmujemy pod tym względem trzecią pozycję.

źródło: NKJP: Bogumiła Hrapkowicz: Chrońmy to, co posiadamy, Dziennik Zachodni, 2006-11-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
KTÓRA
bez ograniczeń + pozycja +
JAKA

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne.

Skróty

poz.

5. na liście

Definicja

obiekt wymieniany pośród innych podobnych w jakimś spisie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Połączenia

  • pozycje z listy
  • pozycja na liście
  • pozycja w menu; w budżecie; w wydatkach
  • wybrać/wybierać pozycję

Cytaty

Następnie, w podobny sposób jak podczas dodawania nowych pozycji menu, dodajmy do paska narzędziowego dwa podstawowe elementy (klikając ikonkę dodawania elementu).

źródło: NKJP: Rafał Wileczek: Visual C++ 2005 Express Edition. Tworzenie aplikacji dla Windows, 2006

Ustawa o ochronie zwierząt przewiduje bowiem, iż wyłapywanie bezpańskich zwierząt jest zadaniem gmin. Tymczasem, jak się dowiedzieliśmy, w przygotowanym na ten rok budżecie miasta - nie przewidziano pieniędzy na ten cel. - Rzeczywiście, nie ma takiej pozycji w budżecie.

źródło: NKJP: Brak służb specjalnych, Dziennik Polski, 1998-02-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
GDZIE

Skróty

poz.

6. książkowa

Definicja

dzieło artystyczne określonego rodzaju, które przedstawiane jest publiczności w tym samym czasie razem z innymi podobnymi utworami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • interesująca pozycja; pozycja książkowa, literacka

Cytaty

Hania przypomniała sobie, że przed maturą czytała jej strasznie nudną powieść, nazywała się chyba Ojczyzna i obudziła wewnętrzny sprzeciw. Marta nie znała takiej pozycji literackiej, słyszała jednak, że Wasilewska była działaczką ruchu ludowego, a nawet lewicowego.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Bardzo interesującą pozycję czytelniczą stanowi pamiętnik pani doktor K. Jazienieckiej-Wytyczak pt. „... prawdziwsze od szczęścia”.

źródło: NKJP: Danka: Dobra książka to dobry prezent, Euroregio Glacensis, nr 49 (103), 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Składnia

bez ograniczeń + pozycja +
JAKA

7. na boisku

Definicja

określone miejsce zawodnika na boisku lub planszy w jakiejś grze sportowej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

Teraz króluje wymienność pozycji, obrońcy strzelają gole, napastnicy pilnują rywali.

źródło: NKJP: Powroty Marka Kusty, Dziennik Polski, 1999-12-27

Toni jest bardzo szczupły, niemal pozbawiony mięśni. Występuje też na pozycji skrzydłowego lub nawet rozgrywającego.

źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Terry TEAGLE: Nie porównujcie \„Magic\” Johnsona z Kukocem!, Gazeta Wyborcza, 1993-05-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Skróty

poz.

8. w wojsku

Definicja

przygotowany w określony sposób obszar, na którym broni się oddział wojskowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • pozycja obronna; pozycje serbskie
  • bronić pozycji

Cytaty

Tymczasem armia bośniacka prowadziła we wtorek inne operacje zaczepne, ostrzeliwując pozycje serbskie pod Mostarem i pod Gorażde oraz odpierając trzy serbskie kontrnatarcia pod Brckiem na północy.

źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Pierwsze zwycięstwa bośniackiej armii, Gazeta Wyborcza, 1994-01-20

Zajęliśmy pozycje obronne po obu stronach potoku Iwonickiego. Następnego dnia obok nas przeszedł silny patrol niemiecki.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Skróty

poz.

9. w dyskusji

Definicja

książk.  kwestion. 
stanowisko, które ktoś zajmuje w jakiejś sprawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • bronić pozycji

Cytaty

Możliwe jest, że odbyło się to nie w czasie posiedzenia rady, tylko w czasie telekonferencji, która odbyła się parę tygodni później, po wrześniowej radzie nadzorczej, ponieważ rada życzyła sobie być na bieżąco informowana na temat tego, jaką chcemy zająć pozycję w tej sprawie.

źródło: NKJP: Stenogram z 9. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 18 lutego 2003 r.

Gigabyte nie czuje się winna, gdyż ona tylko pisze wirusy, ale ich nie rozprzestrzenia. „Czy wsadzacie do więzienia producentów pistoletów, którymi ktoś inny potem zabija ludzi?” - broni swojej pozycji dziewczyna.

źródło: NKJP: Krzysztof Gonatarek: Autorka wirusów wpadła w ręce policji, Dziennik Internautów, 2004-02-17

Bo mnie się wydaje, że to po to się jeździ do ONZ, żeby wyrażać pozycję swojego własnego państwa i rządu, a nie UE, USA czy też krajów islamskich.

źródło: NKJP: Internet

- A jaka jest tu moja pozycja jako autora, tego kto zabiera autorytatywnie głos w tych sprawach?

źródło: NKJP: Jan Sar Skąpski: Śladami Wenus: astrologia życia intymnego, 1998

Kościół na dalszą metę będzie musiał pogodzić się z demokracją, lepiej to zrobić zawczasu, niż później wycofywać się ze straconych pozycji.

źródło: NKJP: Roman Graczyk: Wobec Kościoła, Gazeta Wyborcza, 1992-12-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Inne uwagi

Zwykle lp

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne

10. dyrektora

Definicja

urzęd. 
konkretne stanowisko służbowe, które obejmuje dana osoba

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  stanowisko

Połączenia

  • pozycja dyrektora, kierownika, managera, prezesa

Cytaty

Każdy mianowany urzędnik może się ubiegać o wszelkie stanowiska - aż do pozycji dyrektora generalnego - obsadzane w drodze konkursu przez szefa służby cywilnej.

źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Podział łupów, Wprost nr 19/9

Mogę zapewnić chętnych, że zdobędą ciekawy zawód lub pozyskają dodatkowe źródło dochodu. Będą ponadto mieli pracę w zespole życzliwych osób w przyjaznym środowisku. Mogą wyspecjalizować się w sprzedaży określonych produktów, w tym obsługiwać wybraną grupę zawodową. Dzięki nam uzyskają także uprawnienia do sprzedaży dla dużych grup, firm lub przedsiębiorstw oraz możliwość zdobycia pozycji kierownika zespołu, tj. wybrania menedżerskiego kierunku rozwoju.

źródło: NKJP: Zawsze można liczyć na pomoc, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-12-16

[...] oferowana od pierwszego dnia pracy pozycja zastępcy kierownika to pierwszy etap kariery, którą młodzi absolwenci mogą rozwijać w firmie.

źródło: Internet:.pulshr.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

11. w samochodzie

Definicja

pot. 
światło pozycyjne w pojeździe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  światło pozycyjne
hiperonimy:  światło

Cytaty

Mam chiński skuter [...]. W skuterze tym światła włącza się manualnie. Na 1-szej opcji świeci tylko pozycja (przód i tył), na 2giej opcji włączają się mijania/drogowe, ale za to z przodu pozycyjna gaśnie. Tak jest fabrycznie.

źródło: Internet: forum.mieloch.pl

Chevrolet ma kierunkowskaz, pozycje i światła jazdy dziennej w jednym kloszu. W lewym pojawia się woda.

źródło: Internet: 3neg.pl

[...] z przednimi to cyrki były już jakiś czas, ale tył zawsze działał dobrze, a teraz tylko lewa pozycja tylna nie świeci - czemu nie zgasły wszystkie światła?

źródło: Internet: w210.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozycja
pozycje
D. pozycji
pozycji
neut
pozycyj
char
C. pozycji
pozycjom
B. pozycję
pozycje
N. pozycją
pozycjami
Ms. pozycji
pozycjach
W. pozycjo
pozycje

Frazeologizmy

ktoś broni straconych pozycji
kwiat lotosu
pozycja lotosu
na straconej pozycji
pozycja misjonarska
pozycja spalona
z pozycji
z pozycji siły I
z pozycji siły II
Data ostatniej modyfikacji: 01.02.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj