UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

koło II

Chronologizacja

1 połowa XVI w., Bańk
XVI w., Sław
Inne znaczenie: 'wokół'

Pochodzenie

Przyimek wtórny od rzecz. koło (zob. koło I).

1. w pobliżu czegoś

Definicja

w takim miejscu, że – gdy patrzy się w prawo lub lewo – widać w nim kogoś / coś, kto też może nas widzieć, i potrzeba mało czasu, aby się znaleźć tam, gdzie znajduje się ktoś / coś

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obok II, podle II, przy
	(quasi)synonimy:	blisko II, nieopodal II, opodal II, w pobliżu II

Cytaty

Nawet nikt nie siedział koło mnie.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

[...] Witek poprosił mnie, żebym położyła się koło niego na dywanie.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997

On z tyłu, koło księdza z kropidłem, pochylony, grający wielkie zainteresowanie i przejęcie.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk, 2003

Odmiana

część mowy: przyimek

podklasa: lokalizacji w przestrzeni

Składnia

koło KOGO / CZEGO
szyk: stały: antepozycja

Skróty

2. w przybliżeniu

Definicja

pot.

tego, o czym mowa nie ma dokładnie tyle, ile mówię

Kategoria znaczeniowa

wykładnik przybliżenia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	około
	(quasi)synonimy:	circa, mniej więcej

Cytaty

Słuchaj, raz ojciec wziął montaż nart wojskowych... to coś koło pięciuset par, to dzieci były małe, aleśmy wszyscy robili.

źródło: NKJP: Krystyna Pisarkowa: Składnia rozmowy telefonicznej, 1975

Otwiera kobieta – no – koło sześćdziesiątki.

źródło: NKJP: Krystian Lupa: Podglądania, 2003

Może koło 18.00 w tej miłej restauracyjce na Nowogrodzkiej?

źródło: NKJP: Joanna Szymczyk, Ewa i złoty kot, 2004

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: aproksymacji

Składnia

koło _ wyrażenia nazywające ilość lub liczbę czegoś
szyk: stały: antepozycja

Skróty

3. robić coś w związku z czymś

Definicja

daw.

w związku z kimś / czymś, o kim / czym mowa

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

przy

Cytaty

No tak, jak rodzice zajęci są na wspólnym, to dzieci muszą pewnie same robić koło tych działek, koło tych krów i świń, i owiec, i na podwórku.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski, Księga urwisów, 1997

Nie mogło się jednak aż dotąd nic robić koło postawienia trumny [...].

źródło: NKJP: Pamięć o królu, Dziennik Polski, 2000-05-20

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

koło KOGO / CZEGO Rz. nazywający czynność (także osobę, na której się tę czynność wykonuje)
szyk: stały: antepozycja

Data ostatniej modyfikacji: 11.02.2017