UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stoicyzm

Chronologizacja

1851, J. Weber: Dzieje powszechne, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stoicyzm
stoicyzmy
D. stoicyzmu
stoicyzmów
C. stoicyzmowi
stoicyzmom
B. stoicyzm
stoicyzmy
N. stoicyzmem
stoicyzmami
Ms. stoicyzmie
stoicyzmach
W. stoicyzmie
stoicyzmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Od: stoik

1. w filozofii

Definicja

filoz. 
wywodzący się ze starożytności kierunek filozoficzny uznający, że najwyższym dobrem jest cnota polegająca na obojętności na przeciwności losu i panowaniu nad namiętnościami

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [stoicyźmie] lub [stoicyzmie].

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

Relacje znaczeniowe

antonimy:  epikureizm

Cytaty

Wydawać by się mogło, że Cyceron, jak i potem Seneka, choćby jako typowi przedstawiciele stoicyzmu humanistycznego i stoickiego etycyzmu, wysuwając idee społeczeństwa wszechludzkiego, jak i ideę humanizmu, tym samym winni się zaliczać już do oponentów instytucji niewolnictwa.

źródło: NKJP: Gedymin Spychalski: Myśl społeczno-ekonomiczna starożytności i średniowiecza, 2000

Czytam Marka Aureliusza Rozmyślania. Nie odpowiada mi stoicyzm: dbać tylko o to, co dzieje się w mojej duszy. Wyrzec się ludzi. Być obojętną na to, czy dookoła jest dobro, czy zło. Straciłabym tożsamość.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Szestow nie znosił stoicyzmu, a w całych dziejach filozofii widział jedynie różne stoicyzmu odmiany.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Tygodnik Powszechny, nr 49, 1994

2. w zachowaniu

Definicja

książk. 
postawa życiowa polegająca na zachowywaniu równowagi duchowej, panowaniu nad emocjami i podchodzeniu ze spokojem do wszystkich spraw

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [stoicyźmie] lub [stoicyzmie].

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Kiedy łamie cię grypa, po prostu idziesz do lekarza i zaczynasz brać lekarstwa. Nie mówisz: „To dobrze, że jestem chora”. Dlaczego więc, kiedy ktoś cię wykorzystuje, cieszysz się, że nauczysz się stoicyzmu?

źródło: NKJP: Anna Dąbrowska: Życie z poradnika, Cosmopolitan, nr 10, 1998

Powagę katastrofy gospodarczej ilustruje rozmiar bezrobocia obejmującego połowę pracujących i spadku produkcji, który sięgnął 40 proc. w pierwszych pięciu miesiącach 1993 r. Jednak ludność, której warunki życia obniżyły się w ciągu trzech lat o połowę, znosi ograniczenia z patriotycznym stoicyzmem.

źródło: NKJP: Wytrzymamy choćby i sto lat, Gazeta Wyborcza, 1993-06-03

Ale błędem byłoby, gdybyśmy zwiedzeni stoicyzmem Anglików umniejszali rangę polityczną tego, co się wydarzyło w ubiegłym tygodniu nad Tamizą.

źródło: NKJP: Tomasz Jagodziński: Miasto, które przetrwa, Ozon, nr 13, 2005

Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj